Μετρό Θεσσαλονίκης

Το Μετρό Θεσσαλονίκης είναι ένα υπόγειο αστικό σύστημα μεταφοράς σταθερής τροχιάς στη Θεσσαλονίκη. Θα είναι το πρώτο αυτόματο σύστημα μετρό, δηλαδή χωρίς οδηγούς, στην Ελλάδα.

Με στόχο το 2040, αναμένεται να αναπτυχθεί στη Θεσσαλονίκη δίκτυο μετρό 48 χιλιομέτρων, με 44 σταθμούς, 3 γραμμές και 3 αμαξοστάσια.

Προβλέπεται μία βασική γραμμή εντός του Δήμου Θεσσαλονίκης με κλάδους προς διάφορες περιοχές του πολεοδομικού συγκροτήματος και αμαξοστάσιο στην περιοχή της Πυλαίας. Από την έναρξη λειτουργίας των γραμμών 1 και 2, θα μετακινούνται καθημερινά με το μετρό 678.000 Θεσσαλονικείς και επισκέπτες. 

• Γραμμή 1 

Η Γραμμή 1 θα ξεκινάει από το κέντρο της Θεσσαλονίκης και τον Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό και, ακολουθώντας τις οδούς Μοναστηρίου, Εγνατία και Δελφών, θα καταλήγει στην περιοχή της Νέας Ελβετίας, όπου και θα συνδέεται με το αμαξοστάσιο Πυλαίας.

Καθημερινά θα κινούνται 18 αυτόματοι συρμοί, με μέση ταχύτητα 30 χλμ./ώρα, και θα διανύουν την απόσταση σε 17 λεπτά, εξυπηρετώντας 18.000 επιβάτες την ώρα ανά κατεύθυνση.

Η αναμονή συρμού θα είναι αρχικά στα 2,5 λεπτά, ενώ μετά την παραλαβή των επιπλέων 15 συρμών θα μειωθεί στα 90 δευτερόλεπτα.

Οι συνολικές υποδομές της βασικής γραμμής ολοκληρώθηκαν τον Ιούλιο του 2024, με εξαίρεση τον σταθμό Βενιζέλου, όπου οι εργασίες αναμένονται να ολοκληρωθούν στις αρχές Σεπτεμβρίου, ενώ η παράδοσή της γραμμής στο κοινό αναμένεται να γίνει τον Νοέμβριο του 2024.

To ποσοστό ολοκλήρωσης της γραμμής βρίσκεται στο 94%.

• Στην Γραμμή 1 και 2 εκτός από την παραπάνω βασική γραμμή περιλαμβάνονται και οι παρακάτω 4 επεκτάσεις:

Επέκταση Καλαμαριάς (έναρξη λειτουργίας στο δεύτερο εξάμηνο του 2025).

Επέκταση προς Σταυρούπολη – Νοσοκομεία Παπαγεωργίου και 424, με διακλάδωση στην περιοχή του ξενοδοχείου «Καψής».

Επέκταση στο αεροδρόμιο «Μακεδονία» και από εκεί μέχρι τα Τσαΐρια στο ThessIntec.

Αναμονή για μελλοντική επέκταση προς τη Θέρμη.

• Γραμμή 2

Θα αποτελεί διακλάδωση της βασικής γραμμής 1 - η οποία ξεκινάει από τον Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό - και θα ακολουθεί πορεία από το σταθμό 25ης Μαρτίου προς τα νοτιοανατολικά της πόλης. Μέχρι την 25ης Μαρτίου, θα διανύει κοινό τμήμα με την βασική γραμμή 1, ενώ από εκεί και πέρα θα ακολουθεί πορεία έως την Μίκρα. 

Θα αποτελείται από 5 σταθμούς (συν 11 κοινούς με την βασική γραμμή, σύνολο 16 σταθμούς), ενώ στον τελευταίο σταθμό της επέκτασης, θα κατασκευαστεί επίσταθμος και οι κατάλληλες υποδομές για την μελλοντική υπόγεια επέκταση προς το Αεροδρόμιο "Μακεδονία" και το Κέντρο Καινοτομίας & Τεχνολογίας. Ο αρχικός προϋπολογισμός του έργου είναι 518 εκατομμύρια ευρώ. Η περίοδος κατασκευής του έργου, έπειτα από την ανακήρυξη του αναδόχου, υπολογίζεται σε 5 χρόνια και θα παραδοθεί σε λειτουργία έξι μήνες μετά την παράδοση του βασικού τμήματος της Γραμμής 1. 

 Επίσης, αναφέρεται ότι η συχνότητα εξυπηρέτησης των επιβατών κατά την περίοδο αιχμής υπολογίζεται σε 90 δευτερόλεπτα, με ημερήσια εξυπηρέτηση 65.000 επιβατών. Μέρος του προϋπολογισμού του έργου θα διατεθεί για τις απαλλοτριώσεις στις οποίες θα προβεί ο Δήμος Καλαμαριάς για τη διάνοιξη της οδού Πόντου.

Στη Μίκρα μελλοντικά θα αναπτυχθεί το δεύτερο αμαξοστάσιο του Μετρό Θεσσαλονίκης. 

• Σταυρούπολη / Νοσοκομεία (Βορειοδυτική Γραμμή)

Η επέκταση προς τις βορειοδυτικές συνοικίες με την κυκλική γραμμή της βορειοδυτικής Θεσσαλονίκης βρισκόταν σε φάση πρόδρομων εργασιών, ωστόσο από το φθινόπωρο του 2023 (και επίσημα από τις 20 Μαΐου 2024) η διοίκηση της Ελληνικό Μετρό Α.Ε. αποφάσισε να μην προχωρήσει στη δημιουργία κυκλικής γραμμής, θεωρώντας την κατασκευαστικά ανέφικτη, αλλά και σχεδιαστικά λανθασμένη.

Η νέα σχεδίαση περιλαμβάνει τη βορειοδυτική επέκταση της γραμμής 1 που θα ξεκινά από το σταθμό Δημοκρατίας, θα διασχίζει τη Σταυρούπολη, τον Εύοσμο και τα νοσοκομεία της πόλης, και θα καταλήγει στο δεύτερο αμαξοστάσιο της γραμμής 1 στο ύψος της περιφερειακής οδού. Στις 20 Μαΐου 2024 γνωστοποιήθηκαν οι σχετικές αποφάσεις από την Ελληνικό Μετρό Α.Ε. και εντός του 2024 θα ξεκινήσει η διαδικασία εύρεσης χρηματοδότησης.

Θα ακολουθήσουν ο έλεγχος αναδόχου, η έγκριση από το Ελεγκτικό Συνέδριο και η υπογραφή της σύμβασης με τον ανάδοχο. 

Θα αποτελέσει προτεραιότητα μεταξύ των μελλοντικών επεκτάσεων του Μετρό Θεσσαλονίκης και θα περιλαμβάνει τους εξής σταθμούς:

Νέος Σιδηροδρομικός Σταθμός (θα φτιαχτεί νέα αποβάθρα στο ξενοδοχείο Καψής ώστε να υπάρχει ανταπόκριση με την Γραμμή 1)

Νεάπολη (Πάρκο Ρουμανικών, Νεάπολη)

Τερψιθέα (Πλατεία Τερψιθέας, Σταυρούπολη)

Σταυρούπολη (Λαγκαδά, Ιερός Ναός Αγίου Ελευθερίου)

Πολίχνη (Λαγκαδά και Λεωφόρου Στρατού)

Ευκαρπία (Κόμβος Ευκαρπίας, Εσωτερική Περιφερειακή Οδός)

Νοσοκομείο Παπαγεωργίου (μεταξύ Παπαγεωργίου και 424)

Η δημοπράτηση της βορειοδυτικής επέκτασης προβλέπεται να έχει πραγματοποιηθεί έως το 2027.[42]

• Αεροδρόμιο Μακεδονία - Κέντρο Καινοτομίας & Τεχνολογίας

Η επέκταση είναι υπό δημοπράτηση τοπογραφικών εργασιών, γεωλογικών και γεωτεχνικών μελετών.

Θα αποτελεί συνέχεια της γραμμής από το σταθμό Μίκρα προς τα νότια, με υπόγεια γραμμή από την Μίκρα έως την ΑΣΠ (Ανωτέρα Σχολή Πολέμου), επίγεια γραμμή στη λεωφόρο Γεωργικής Σχολής και υπέργεια από το ΙΚΕΑ έως το αεροδρόμιο.

Ο σχεδιασμός για τη σύνδεση με το Αεροδρόμιο, πιθανώς να προβλέπει υπέργεια γραμμή σε ύψος 5 μέτρων, που θα εδράζεται πάνω σε γέφυρα, προκειμένου να μην υπάρξουν νέες εμπλοκές και καθυστερήσεις λόγω ενδεχόμενης νέας ανακάλυψης αρχαιολογικών ευρημάτων. Τον Μάρτιο του 2019 έγινε η δημοπράτηση των τοπογραφικών εργασιών και το 2024 θα γίνει η δημοπράτηση του κυρίως έργου. 

• Οι σταθμοί της επέκτασης θα είναι:

Ανωτέρα Σχολή Πολέμου (παλαιά ονομασία Μαρίνου Αντύπα, επί της οδού Γεωργικής Σχολής), πλησίον Βροχίδη και PAOK Sports Arena 

Πατριαρχικό (Αγίας Αναστασίας, μεταξύ Magic Park και Mediterranean Cosmos)

Διαβαλκανικό (πρότερες ονομασίες ΙΚΕΑ, Πράσινα Φανάρια και Εμπορικά Κέντρα, στη συμβολή Γεωργικής Σχολής και Ασκληπιού, νέο γήπεδο Άρη, σταθμός λεωφορείων ΟΑΣΘ)[ και

Γεωργική Σχολή (παλαιές ονομασίες σταθμού Γεωπονική Σχολή, Λεωφ. Γεωργ. Σχολής και Κόμβος Θέρμης, Πράσινα Φανάρια, συμβολή Γ. Σχολής και ΕΟ Θεσ/κης-Πολυγύρου) 

Αεροδρόμιο Μακεδονία

Κέντρο Καινοτομίας & Τεχνολογίας

Θέρμη

H επέκταση του μετρό προς Θέρμη θα είναι μία μελλοντική διακλάδωση από τον σταθμό Πατριαρχικό. Προβλέπεται μόνο ένας σταθμός του μετρό στο κέντρο της περιοχής.

Θέρμη (Πλατεία Παραμάνα)

• Γραμμή 3

Άνω Εύοσμος – Χαριλάου/Πυλαία

Οι σταθμοί της γραμμής θα είναι:

Άνω Εύοσμος (Ολυμπιάδος)

Περιφερειακή (Ολυμπιάδος με Αντώνη Τρίτση)

Εύοσμος (Τζαβέλλα με Παύλου Μελά, Πλατεία Ευόσμου)

Μενεμένη (Ελευθερίου Βενιζέλου με Λεωφόρο Δενδροποτάμου, Δημαρχείο Μενεμένης)

Αμπελόκηποι (Μεγάλου Αλεξάνδρου με Φιλιππουπόλεως, Πάρκο Φιλίππου)

Νέος Σιδηροδρομικός Σταθμός (θα φτιαχτεί νέα αποβάθρα ώστε να υπάρχει ανταπόκριση με την Γραμμή 1)

Δημοκρατίας (θα φτιαχτεί νέα αποβάθρα ώστε να υπάρχει ανταπόκριση με την Γραμμή 1)

Αριστοτέλους (Τσιμισκή με Αριστοτέλους, Πλατεία Αριστοτέλους)

Χ.Α.Ν.Θ. (Εθνικής Αμύνης με Τσιμισκή, Πάρκο Χ.Α.Ν.Θ.)

Πανεπιστήμιο (θα φτιαχτεί νέα αποβάθρα ώστε να υπάρχει ανταπόκριση με την Γραμμή 1)

Αγίου Δημητρίου (Πλατεία Μαραθώνος)

Τούμπα (Παπάφη με Μαλακωπής)

Χαριλάου (Παπαναστασίου με Γυμνασιάρχου Στεφάνου, Πλατεία Χαριλάου)

Αγία Κυριακή (Βεργίνας με Γεννηματά, Τροχιοδρομικών)

Κορδελιό – Χαριλάου/Πυλαία

• Οι σταθμοί της επέκτασης θα είναι:

Αμπελόκηποι

ΚΤΕΛ Μακεδονία

Επτανήσου (Μοναστηρίου με Επτανήσου)

Κορδελιό (Ανδρέα Παπανδρέου με Κρήτης, Πλατεία Ελευθερίας)