Grigory Rasputin 1869-1916 Ρώσος μυστικιστής

Ο Γκριγκόρι Γιεφίμοβιτς Ρασπούτιν (ρωσικά: Григорий Ефимович Распутин‎‎, επίσημο επώνυμο από τον Δεκέμβριο του 1906 Ρασπούτιν-Νόβιχ, ρωσικά: Распутин-Новых‎‎, 21 Ιανουαρίου 1869 – 30 Δεκεμβρίου 1916) ήταν Ρώσος μυστικιστής, ο οποίος άσκησε τεράστια επίδραση στο τελευταίο ρωσικό αυτοκρατορικό ζεύγος, του Τσάρου Νικολάου Β΄ και της Τσαρίνας Αλεξάνδρας.

Ο Ρασπούτιν γεννήθηκε σε οικογένεια χωρικών (μουζίκων) της Σιβηρίας ο οποίος στράφηκε στον μυστικισμό το 1897, ύστερα από μια αποκαλυπτική εμπειρία που βίωσε κατά τη διάρκεια προσκυνήματος σε μοναστήρι. Αν και δεν ανήκε σε κάποιο μοναστήρι της Ρωσικής Ορθόδοξης εκκλησίας, ωστόσο πέρασε αρκετά χρόνια της ζωής του με ασκητισμό ζώντας τη ζωή περιπλανώμενου μοναχού. Η περιπλάνησή του τον έφερε το 1903 - 1904 στην πρωτεύουσα του κράτους, την Αγία Πετρούπολη, όπου και γνωρίστηκε με το αυτοκρατορικό ζεύγος, τον Νοέμβριο του 1905.

Από το 1906 προσφέρει τις υπηρεσίες του σαν θεραπευτής στον πρίγκιπα Αλεξέι, που έπασχε από αιμορροφιλία, αποκτώντας εν καιρώ στενούς δεσμούς με το αυτοκρατορικό περιβάλλον και ιδιαίτερα με την τσαρίνα, η οποία τον αποδεχόταν ως μύστη και οραματιστή προφήτη. Η επιρροή του στον Τσάρο, που κατά ορισμένους ιστορικούς ήταν υποχείριο στα χέρια του Ρασπούτιν, ξεσήκωσε την ρωσική αριστοκρατία εναντίον του, με αποτέλεσμα να οργανωθεί και να πραγματοποιηθεί η δολοφονία του, στις 30 Δεκεμβρίου 1916.

Το τέλος του Ρασπούτιν

Εναντίον του Ρασπούτιν οργανώθηκε συνωμοσία, στην οποία συμμετείχαν πρόσωπα του συγγενικού περιβάλλοντος του Τσάρου, με σκοπό να τερματιστούν τα απανωτά πλήγματα που δεχόταν η μοναρχία σε μια τόσο ταραγμένη εποχή, την οποία τελικά θα ακολουθούσε η περίφημη Ρωσική επανάσταση. Τη νύχτα της 29ης προς την 30ή Δεκεμβρίου 1916, ο σύζυγος της ανιψιάς του Τσάρου, Γιουσούποφ, προσκάλεσε τον Ρασπούτιν στο σπίτι του και του προσέφερε δηλητηριασμένο κρασί και γλυκό.

Το τέλος του Ρασπούτιν όμως ήταν εξίσου επεισοδιακό με τη ζωή του. Ενώ ήπιε το δηλητηριασμένο κρασί, ζητά δεύτερο ποτήρι, τρώει και τα γλυκά, όμως δεν δείχνει κανένα ίχνος αδιαθεσίας. Υπάρχει η θεωρία ότι η ζάχαρη εξουδετέρωσε την επίδραση του δηλητηρίου. Έτσι, ο Γιουσούποφ τον πλησιάζει και του ρίχνει μια σφαίρα στην καρδιά. Ο Ρασπούτιν όμως καταφέρνει να συρθεί φωνάζοντας μέχρι την αυλή, όπου τον προφταίνουν και του αδειάζουν ολόκληρο γεμιστήρα επάνω του. Κατόπιν, πήραν το σώμα του, το τύλιξαν μέσα σε ένα χοντρό ύφασμα, του έδεσαν ένα βαρίδι και το φόρτωσαν σε ένα αμάξι για να το ρίξουν στο παγωμένο ποτάμι. Καθώς το ξεφόρτωναν όμως, διαπίστωσαν ότι το σώμα του ακόμα κινείτο και την επόμενη μέρα όλη η Ρωσία γνώριζε ότι ο Ρασπούτιν δεν έπαψε να ανασαίνει παρά μόνο μετά το ρίξιμό του στον ποταμό. Αυτό ήταν αρκετό ώστε τα λαϊκά αναγνώσματα να δημιουργήσουν ένα θρύλο γύρω από τον Ρασπούτιν, κάνοντας τους χωρικούς να φοβούνται το στοιχειωμένο πνεύμα του.

Υπάρχει ακόμα αναφορά ότι, καθώς έκαιγαν τη σορό του στην πυρά, πολλοί μάρτυρες τον είδαν να «ανακάθεται» μέσα από τις φλόγες, γεγονός που ενίσχυσε το μύθο που είχε δημιουργηθεί γύρω από το πρόσωπό του. Οι επιστήμονες λένε πως αυτό το συμβάν οφείλεται στο ότι δεν προετοίμασαν τη σορό πριν από την αποτέφρωση, διαδικασία που περιλαμβάνει το σπάσιμο των συνδέσμων των οστών. Έτσι, από την υπερβολική θερμότητα αυτοί συσπώνται και λυγίζουν και το αποτέλεσμα ήταν η ψευδαίσθηση ότι το πτώμα ανακάθισε στην πυρά!

Κινήσεις για την αποκατάστασή του

Για κάποιους Ρώσους, ο Ρασπούτιν παρέμεινε σύμβολο των αγροτικών τάξεων, και μέχρι σήμερα θέλουν να πιστεύουν ότι αυτά που λέγονταν εναντίον του ήταν απλώς φήμες. Μετά την κατάρρευση του κομμουνισμού το 1993, κάποιοι Ρώσοι εθνικιστές προσπάθησαν να αποκαταστήσουν τη φήμη του, ενώ μερικοί πρότειναν έως και την αγιοποίησή του. Όμως, νέα στοιχεία, που προέρχονταν από τις σημειώσεις αυτών που παρακολουθούσαν επί πληρωμή το σπίτι του Ρασπούτιν, και κατέγραφαν πότε έφευγε, πότε επέστρεφε και ποιοί τον επισκέπτονταν, ανέτρεψαν τους ισχυρισμούς περί αγιότητας. Σχολιάζοντας το αίτημα αγιοποίησής του, ο Πατριάρχης Μόσχας Αλέξιος είπε το 2003:

«Αυτό είναι τρέλα! Ποιος θα ήθελε να παραμείνει σε μια εκκλησία που τιμά το ίδιο τους δολοφόνους με τους μάρτυρες, τους ακόλαστους με τους αγίους;»

Όμως, βιβλία που εκδόθηκαν το 1919 ισχυρίζονται ότι οι πηγές από ανθρώπους που παρακολουθούσαν τον Ρασπούτιν είναι αμφισβητήσιμες, καθώς εκείνοι μπορεί να έγραφαν αυτά που ζητούσαν εκείνοι που τους πλήρωναν. Πάντως, η ενασχόληση του κόσμου με τον Ρασπούτιν δεν έχει σταματήσει.

Παιδιά του Ρασπούτιν

Η θεωρούμενη και μοναδική του κόρη, Μαρία, πέθανε στις 27 Σεπτεμβρίου 1977 σε προάστιο του Λος Άντζελες.