Χαρακτηρίστηκε πρωθυπουργός του 2ου ΟΧΙ της Ελλάδας στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Πρώτα χρόνια
Ήταν γιος του Γεωργίου Κορυζή, παλαίμαχου πολιτικού που διετέλεσε βουλευτής Τροιζηνίας και δήμαρχος Πόρου, εγγονός του Σταματίου Κορυζή (1815-1898), πληρεξούσιου βουλευτή Τροιζηνίας, και δισέγγονος του Γεωργίου Κορυζή, αγωνιστή του 1821. Η μητέρα του, Αικατερίνη, το γένος Αθανασίου Μισυρλή, κατάγονταν από την Πύλο και ήταν ανιψιά του Αλέξανδρου Κουμουνδούρου. Ο Κορυζής πέρασε τα πρώτα παιδικά του χρόνια στον Πόρο. Στα επτά του χρόνια έμεινε ορφανός από μητέρα, γεγονός που είχε αρνητική επίδραση στη διαμόρφωση του χαρακτήρα του.
Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (1901-1905) και σε πολύ νεαρή ηλικία διορίστηκε το 1903 στη Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος, όπου σημείωσε ταχεία άνοδο στην ιεραρχία, υπηρετώντας κυρίως στην Επιθεώρηση και στο τμήμα Οργάνωσης. Από το 1915 συνέβαλε στην οργάνωση κλάδου αγροτικής πίστης στην Εθνική Τράπεζα, από την απόσπαση του οποίου προήλθε αργότερα η Αγροτική Τράπεζα (1929) της οποίας διετέλεσε πρώτος πρόεδρος του διοικητικού της Συμβουλίου.
Έλαβε μέρος στους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912-1913, αρχικά ως έφεδρος ανθυπολοχαγός του Πυροβολικού, και στη συνέχεια, αποφοιτώντας της σχετικής σχολής, έφεδρος υπολοχαγός Πυροβολικού. Στο τέλος (1914), παρασημοφορήθηκε με τον Αργυρό Σταυρό του Τάγματος του Σωτήρος και με άλλα αναμνηστικά μετάλλια από τον βασιλιά Κωνσταντίνο Α΄.
Τραπεζίτης
Μετά τη λήξη των πολέμων ανέλαβε τμηματάρχης της Εθνικής Τράπεζας και το 1919 γενικός επιθεωρητής. Από τη θέση αυτή, επί κυβερνήσεως Ε. Βενιζέλου, υπήρξε οικονομικός σύμβουλος του Υπάτου Αρμοστή στη Σμύρνη, Αριστείδη Στεργιάδη, την περίοδο 1919-1920 ιδρύοντας παράλληλα το υποκατάστημα της Εθνικής Τράπεζας στη Σμύρνη. Αργότερα συνέβαλε στην ίδρυση του Αυτόνομου Σταφιδικού Οργανισμού (ΑΣΟ), του οποίου διετέλεσε πρώτος πρόεδρος (1925-28).
Στις 12 Μαΐου του 1928 ανέλαβε υποδιοικητής της Εθνικής Τράπεζας, μετά την παραίτηση του Εμμανουήλ Τσουδερού προκειμένου εκείνος εκλεγεί και διορισθεί υποδιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος. Κατ' εντολή της τότε κυβέρνησης, ο Α. Κορυζής συνέταξε το σχέδιο νόμου για τη δημιουργία του Ανωτάτου Οικονομικού Συμβουλίου, που αποτέλεσε στην ουσία και τον πρώτο συντονιστικό δημόσιο φορέα στην οικονομική πολιτική της Ελλάδας.
Μετά την αυθημερόν καταστολή του κινήματος του Ν. Πλαστήρα στις 6 Μαρτίου 1933, ανέλαβε για λίγες ημέρες η κυβέρνηση Α. Οθωναίου, με τον Κορυζή στη θέση του υπουργού Οικονομικών. Μετά τις 10 Μαρτίου 1933, επανήλθε στη θέση του στην Εθνική Τράπεζα.
Την επομένη της επιβολής του δικτατορικού καθεστώτος του Μεταξά, στις 5 Αυγούστου του 1936, διορίστηκε υπουργός Κρατικής Υγιεινής και Αντιλήψεως, όπου και παρέμεινε επί τρία σχεδόν συνεχή χρόνια. Στις 12 Ιουλίου 1939, υπέβαλε παραίτηση, η οποία έγινε δεκτή. Σημειώνεται ότι κατά την υπουργία του αυτή, η προσφορά του κρίθηκε ιδιαίτερα σημαντική ιδιαίτερα σε νομοθετικές ρυθμίσεις θεμάτων που απευθύνονταν στη λαϊκή βάση και αφορούσαν διοικητικό τομέα και κοινωνικής πρόνοιας τόσο στο δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό χώρο, π.χ. νοσοκομείων και κοινωνικών κέντρων.
Στις 9 Αυγούστου 1939, διορίστηκε διοικητής της Εθνικής Τράπεζα της Ελλάδος, μετά τον θάνατο του Ιωάννη Δροσοπούλου. Με τον θάνατο του Μεταξά, τον Ιανουάριο του 1941 και διαρκούντος του πολέμου, ο βασιλιάς Γεώργιος Β΄ τού ανέθεσε απευθείας την πρωθυπουργία της Ελλάδας (29 Ιανουαρίου 1941).
Πρωθυπουργός
Την εποχή του διορισμού του ήταν εκτός πολιτικής σκηνής, πλην όμως η ακεραιότητα του χαρακτήρα του, η προσωπικότητά του και το ήθος του, για τα οποία έχαιρε μεγάλης εκτίμησης απ' όλες τις πολιτικές παρατάξεις, συνέβαλαν ιδιαίτερα στην βασιλική επιλογή και προτίμησή του από τους πρωτοκλασάτους του Ι. Μεταξά.
Αποδεχόμενος τον διορισμό του ως πρωθυπουργός και πρόεδρος του Υπουργικού Συμβουλίου, ανέλαβε επίσης τις θέσεις του υπουργού Εξωτερικών, υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, και υπουργού Στρατιωτικών, Ναυτικών και Αεροπορίας, καλύπτοντας έτσι όλες τις υπουργικές θέσεις του προκατόχου του. Το δε μήνυμά του προς τον ελληνικό λαό υπήρξε ιστορικό, κατά το οποίο και είχε πλήρη αντίληψη του πολύ δύσκολου έργου που αναλάμβανε και που θα κατέληγε σε θυσία.
Σύμφωνα με τον τότε πρέσβη των ΗΠΑ στην Αθήνα Λίνκολν ΜακΒί, ο Κορυζής ήταν «ένας ακάματος εργάτης και ένας ικανός και σεβαστός διαχειριστής [με] φίλους τόσο βενιζελικούς όσο βασιλικούς». Ο διευθυντής της Near East Foundation στην Ελλάδα Λερντ Άρτσερ (Laird Archer), τον χαρακτηρίζει ως έναν ευσυνείδητο, ισχυρό, αυτοδημιούργητο άνδρα, μεγάλης αξιοπρέπειας, που περιφρονούσε τους κομματάρχες και τους ελιγμούς τους[9]. Αντίθετα, ο Βρετανός πρεσβευτής στην Αθήνα, Μάικλ Πάλερετ, θεωρούσε τον Κορυζή αδύνατο χαρακτήρα και άτομο χωρίς προσωπικότητα.
Το 2ο Όχι
Στις 6 Απριλίου του 1941, ο Κορυζής, πιστός στην παρακαταθήκη του προκατόχου του, απέρριψε το αίτημα των Γερμανών για απομάκρυνση των βρετανικών δυνάμεων από την Ελλάδα στη διακοίνωση (νότα) που του επέδωσε ο Γερμανός πρεσβευτής Έρμπαχ-Σαίνμπεργκ, μισή ώρα μετά την έναρξη της γερμανικής εισβολής κατά παράβαση της σχετικής Σύμβασης II της Χάγης.
Στις 18 Απριλίου, δώδεκα ημέρες μετά την έναρξη της γερμανικής εισβολής, και ενώ μαίνονταν οι μάχες, ο Κορυζής συμμετείχε σε συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου. Αακολούθησε κατ' ιδίαν συνομιλία με τον βασιλιά Γεώργιο. Το τι ειπώθηκε ακριβώς σ' αυτή τη συνομιλία δεν έγινε ποτέ γνωστό, αν και εικάζεται ότι οι δύο άνδρες μπορεί να διαφώνησαν ως προς την συνέχιση του αγώνα με ενδεχόμενη μετακίνηση της ελληνικής κυβέρνησης στην Κρήτη ή στην αγγλοκρατούμενη Κύπρο. Πάντως, ο Κορυζής εξήλθε συντετριμμένος από τη συνάντησή του με τον βασιλιά, με κατεύθυνση την οικία του στη λεωφόρο Βασιλίσσης Σοφίας.
Ο βασιλιάς ανησυχώντας για τον Κορυζή, που πολύ πιθανόν κάτι να είχε υπονοήσει στο λόγο του, έστειλε τον διάδοχο Παύλο στην οικία του. Φθάνοντας ο Παύλος και ενώ μιλούσε στην είσοδο της πρωθυπουργικής κατοικίας με την σύζυγο του Κορυζή, ακούστηκαν πυροβολισμοί από τον πρώτο όροφο. Ο Κορυζής είχε αυτοκτονήσει με δύο σφαίρες στην καρδιακή χώρα, κατά μία εκδοχή, ή με μία σφαίρα στο κεφάλι κατά δεύτερη εκδοχή, που είναι ίσως πιο πιθανή.
Οι περιστάσεις του θανάτου έχουν οδηγήσει σε αμφισβήτηση την εκδοχή της αυτοκτονίας. Δεν έχει υπάρξει επίσημη γραπτή νεκροψία για τα ακριβή αίτια του θανάτου.
Ιδιωτικός βίος
Ο Κορυζής ήταν σύζυγος της Ελισάβετ Τσιτσάρα, με την οποία απέκτησε τέσσερα παιδιά: την Αικατερίνη, την Ελένη (Λένα, «Κυρία επί των Τιμών» της βασίλισσας Φρειδερίκης), την Ειρήνη (Ρένα, σύζυγος του εφοπλιστή Στρατή Ανδρεάδη) και τον Γεώργιο (απεβ. 1999). Τα παιδιά του δώρισαν το πατρικό τους σπίτι στον Πόρο για να γίνει αρχαιολογικό μουσείο.
Ο αδελφός του Στυλιανός Κορυζής, μηχανολόγος μηχανικός, συνελήφθη από ΕΛΑΣίτες ως όμηρος στα Δεκεμβριανά του 1944 και εκτελέστηκε στην Αράχωβα. Ανιψιός του Αλεξάνδρου Κορυζή και γιος του Στυλιανού Κορυζή ήταν ο καθηγητής Πολιτικής Ιστορίας και Πολιτικής Επιστήμης στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών Χαρίτων Κοριζής (1927–1987).
Συγγραφικό έργο
Στο συγγραφικό έργο του περιλαμβάνονται πολλές οικονομικού περιεχομένου πραγματείες όπως:
Ἡ ἀγροτικὴ πίστις καὶ ἡ Ἐθνική Τράπεζα (1925),
Τὸ καπνικὸν ζήτημα τῆς Ἑλλάδος καὶ ἡ λύσις του (χ.χ.), κ.ά.
0 Σχόλια