Ο Ντ.Χ.Λώρενς (David Herbert Lawrence, 11 Σεπτεμβρίου 1885 - 2 Μαρτίου 1930) ήταν Άγγλος πεζογράφος, ποιητής, θεατρικός συγγραφέας, κριτικός και ζωγράφος.
Βιογραφία
Ήταν παιδί ενός κοινωνικά (τουλάχιστον) αταίριαστου γάμου μεταξύ ενός ανθρακωρύχου και μιας διευθύντριας σχολείου. Τα βιώματα αυτής της ασυμφωνίας αντικατοπτρίζονται τόσο στη ζωή του, όσο και στο έργο του, ιδιαίτερα στον Εραστή της λαίδης Τσάτερλι. Σπούδασε στο γυμνάσιο του Νότιγχαμ με υποτροφία και μετά στο πανεπιστήμιο της ίδιας πόλης. Το 1910 δημοσίευσε το Λευκό Παγώνι και τον ίδιο καιρό πέθανε η μητέρα του, με την οποία ήταν υπερβολικά δεμένος. Δούλεψε για λίγο ως δάσκαλος και το 1911 εγκατέλειψε το επάγγελμα, επειδή διαγνώστηκε ότι έπασχε από φυματίωση.
Το 1912 συνδέθηκε ερωτικά με τη γερμανίδα Φρήντα Γουήκλυ το γένος φον Ρίχτχοφεν (von Richthofen), σύζυγο καθηγητή του στο Πανεπιστήμιο του Νότιγχαμ, ταξικά πολύ ανώτερή του, έξι χρόνια μεγαλύτερή του και μητέρα τριών παιδιών. Έφυγαν μαζί στη Γερμανία και μετά στην Ιταλία, όπου ο Λώρενς τελείωσε το μυθιστόρημά του Γιοι και εραστές που δημοσιεύτηκε το 1913. Επέστρεψαν στην Αγγλία το 1914 και παντρεύτηκαν. Το 1915 το βιβλίο του Ουράνιο Τόξο απαγορεύτηκε ως άσεμνο.
Μετά τον πόλεμο άρχισε για τον Λώρενς και τη Φρήντα η «άγρια περιπλάνηση». Ταξίδεψαν και πάλι στη Γερμανία και την Ιταλία και μετά στην Κεϋλάνη, την Αυστραλία, το Νέο Μεξικό και το Μεξικό. Επέστρεψαν στην Ευρώπη το 1925 και εγκαταστάθηκαν στην Ιταλία.
Το 1928 και 1929 κυκλοφόρησε σε ελάχιστα αντίτυπα, στη Φλωρεντία και στο Παρίσι, Ο Εραστής της λαίδης Τσάτερλι. Επίσης το 1928, το βιβλίο εκδόθηκε, άγρια λογοκριμένο, στη Νέα Υόρκη. Το 1959 εκδόθηκε πλήρες στη Νέα Υόρκη και το 1960 στο Λονδίνο, όπου έγινε αντικείμενο μιας πολύκροτης δίκης, το αποτέλεσμα της οποίας ήταν η αθώωση των υπευθύνων των Penguin Books. Το 1929 η αστυνομία έκλεισε μια έκθεση πινάκων του Λώρενς στο Λονδίνο και οι πίνακές του τού αποδόθηκαν υπό τον όρο να μη ξαναεκτεθούν στην Αγγλία.
Ο Λώρενς πέθανε το 1930 σε σανατόριο στη Βανς (Vence) της Κυανής Ακτής. Θεωρούμενος «καταραμένος» συγγραφέας όσο ζούσε, αποδείχθηκε αυτός που άλλαξε την αντιμετώπιση του σεξ από την λογοτεχνία.
Τα πρώτα του έργα ασχολούνται με τις βλαβερές συνέπειες του σύγχρονου, βιομηχανοποιημένου πολιτισμού, που αποκόπτει τον άνθρωπο από τη φύση και καθιστά τις ανθρώπινες σχέσεις προβληματικές. Στα κατοπινά έργα του Λώρενς η φροϋδική ανάλυση κυριαρχεί καθώς και η σημασία που αποδίδει στη σεξουαλική συμπεριφορά. Το επιστέγασμα ήταν Ο εραστής της λαίδης Τσάτερλι, όπου η ερωτική πράξη καταργεί την ταξική διαφορά και τις κοινωνικές συμβάσεις.
Επιλογή έργων
Μυθιστορήματα
The white peacock (Το Λευκό Παγώνι, 1911)
The trespasser (Ο Καταπατητής, 1912)
Sons and lovers (Γιοι και εραστές, 1913)
—μτφ. Πότης Στρατίκης (εκδ. Ενωμένοι Εκδότες, 1962)
—μτφ. Γιούρι Κοβαλένκο (εκδ. Καστανιώτη, 1993)
The rainbow (Ουράνιο Τόξο, 1915) —μτφ. Μάκης Βαϊνάς (εκδ. Κριτική, 1994)
Women in love (Ερωτευμένες γυναίκες, 1920)
—μτφ. Γιάννης Λάμψας & Γιάννα Χριστοφή (εκδ. Λογοτεχνική, 1955)
The lost girl (Το χαμένο κορίτσι, 1920)
Aaron's rod (Η ράβδος του Ααρών, 1922) —μτφ. Ερρίκος Μπελιές (εκδ. Καστανιώτη, 1991)
Kangaroo (Καγκουρώ, 1923)
The Boy in the Bush (Το αγόρι στους θάμνους, 1924)
The plumed serpent (Το φτερωτό ερπετό, 1926)
Lady Chatterley’s lover (Ο εραστής της λαίδης Τσάτερλι, 1928)
—μτφ. Μαντώ Αναστασιάδου (εκδ. Λογοτεχνική Μορφωτική Εταιρία, 1954)
—μτφ. Πότης Στρατίκης (εκδ. Ενωμένοι Εκδότες, 1956)
—μτφ. Λιλίκα Τσουκαλά (εκδ. Άγκυρα, 1972)
—μτφ. Λεωνίδας Χρηστάκης (εκδ. Κάκτος, 1989)
—μτφ. Γιάννης Σπανδωνής (εκδ. Γκοβόστη, 1990)
—μτφ. Λένα Μιλιλή (εκδ. Printa, 1995)
—μτφ. Γιώργος Ράικος (εκδ. Καστανιώτη, 1997)
—μτφ. Μαρία Δημητρίου (εκδ. Ζήτρος, 1997)
—μτφ. Κώστας Πούλος (εκδ. Παπαδόπουλος, 1999)
—μτφ. Δέσποινα Αγγέλου (εκδ. De Agostini Hellas, 2000)
—μτφ. Γιώργος Τζήμας (εκδ. Μεταίχμιο, 2005)
The escaped cock (Ο δραπέτης κόκορας, 1929 –επανεκδ. το 1931 ως The man who died, Ο άνθρωπος που πέθανε) —μτφ.Ζηνοβία Δρακοπούλου («Εκείνος που είχε πεθάνει», εκδ. Imago, 1983)
Συλλογές διηγημάτων
The Prussian officer and Other Stories (Ο πρώσος αξιωματικός και άλλα διηγήματα, 1914)
—μτφ. Μάκης Βαϊνάς (εκδ. "Αιγόκερως" 1982) (και πέντε ακόμη διηγήματα της συλλογής)
England, my England and Other Stories (Αγγλία, Αγγλία μου και άλλα διηγήματα, 1922)
The fox, The Captain's doll, The ladybird (Η αλεπού, Η κούκλα του λοχαγού, Το θηλυκό πουλί, 1923)
—μτφ. Τάνια Τσιτσέλη (εκδ. Άλφα Θήτα, 1970)
—μτφ. Στέλλα Βουρδουμπά (εκδ. Γκοβόστη, 1973)
—μτφ. Σοφία Σημίτη (εκδ. Άγκυρα, 1975)
—μτφ. Σπάρτη Γεροδήμου (εκδ. Ερατώ, 2016)
St Mawr and other stories (Σαιντ Μάουρ και άλλα διηγήματα, 1925)
The woman who rode away and other stories (Η γυναίκα που έφυγε με το άλογο και άλλα διηγήματα, 1928)
—μτφ. Άρης Αλεξάνδρου (εκδ. Γκοβόστης, 1944) (συμπεριλαμβάνονται άλλα 4 διηγήματα από την συλλογή και μια μελέτη του Άλντους Χάξλεϋ για τον Λώρενς.
—μτφ. Μέμος Παναγιωτόπουλος (εκδ. Ζέρβας, 1956)
—μτφ. Αλέξης Ζήρας (εκδ. Καστανιώτη, 1996)
—μτφ. Θεανώ Αμπατζόγλου (εκδ. Ενάλιος, 1997)
The virgin and the gypsy and οther Stories (Η παρθένα κι ο τσιγγάνος και άλλα διηγήματα, 1930)
—μτφ. Εύη Ιατρίδου (εκδ. Άγκυρα, 1971)
—μτφ. Γιάννης Λαμπιδώνης (εκδ. Θεωρία, 1985)
—μτφ. Φ.Βασινιώτης & Λ.Μεταξάτου (εκδ. "Ερατώ")
Love among the haystacks and other pieces (Έρωτας μέσα στα στάχυα και άλλα κείμενα, 1930)
Sun (1928) —μτφ. Αλέξης Ζήρας («Ο ήλιος και άλλα διηγήματα», εκδ. Νεφέλη, 1981)
The man who loved islands (1929) —μτφ. Βασίλης Καλλιπολίτης («Ο άνθρωπος που αγαπούσε τα νησιά και άλλα διηγήματα», εκδ. Παπαδόπουλος, 2000)
Ποιητικές συλλογές
Love Poems and others (Ερωτικά ποιήματα και άλλα, 1913)
Amores (1916)
Look! We have come through! (Κοίτα ! τα καταφέραμε ! - 1917)
New Poems (Νέα ποιήματα, 1918)
Tortoises (Χελώνες, 1921)
Birds, Beasts and Flowers (Πουλιά, ζώα και λουλούδια, 1923)
Ποιήματα του Λώρενς έχουν μεταφραστεί επίσης από τον Άρη Δικταίο στην Ανθολογία Παγκοσμίου Ποιήσεως του τελευταίου (εκδ. Φέξη, 1960) και από την Ολυμπία Καράγιωργα («Είκοσι ποιήματα», εκδ. Δωδώνη, 1972)
Ταξιδιωτικά
Twilight in Italy and Other Essays (Σούρουπο στην Ιταλία και άλλα δοκίμια, 1916)
Sea and Sardinia (Θάλασσα και Σαρδηνία και άλλα δοκίμια, 1921)
Mornings in Mexico and Other Essays (Πρωινά στο Μεξικό και άλλα δοκίμια, 1927
Sketches of Etruscan Places and other Italian essays (Σχεδιάσματα ετρουσκικών τοποθεσιών και άλλα ιταλικά δοκίμια, 1932)
Δοκίμια
Study of Thomas Hardy and other essays (Μελέτη για τον Τόμας Χάρντυ και άλλα δοκίμια, 1914)
Movements in European History (Κινήματα στην ευρωπαϊκή ιστορία, 1921)
Psychoanalysis and the Unconscious (Ψυχανάλυση και το Ασυνείδητο, 1921)
Studies in Classic American Literature (Μελέτες για την κλασσική αμερικανική λογοτεχνία, 1923)
Reflections on the Death of a Porcupine and other essays (Σκέψεις για τον θάνατο ενός σκαντζόχοιρου και άλλα δοκίμια, 1925)
Pornography and Obscenity (Πορνογραφία και άσεμνο, 1929)
—μτφ. Λ.Αρβανίτη, στο βιβλίο «Η αλεπού» (εκδ. "Άγκυρα" 1975)
Apocalypse and the writings on Revelation (Η Αποκάλυψη και τα κείμενα σχετικά με αυτήν, 1931)
0 Σχόλια