Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι οι πλανήτες μας στέλνουν κάποιου είδους «ακτίνες» ή μεταδίδουν κάποια «δυναμικά πεδία» και επηρεάζουν έτσι τη ζωή εδώ κάτω στη Γη. Αυτό θα καθιστούσε την αστρολογική επιρροή το αποτέλεσμα κάποιας καθαρά φυσικής – αλλά άγνωστης μέχρι στιγμής – αλληλεπίδρασης μεταξύ των ανθρώπων και του κοσμικού τους περιβάλλοντος. Εάν κάποια μέρα ανακαλύψουμε ότι όντως υπάρχει μια τέτοια αλληλεπίδραση, τότε αυτόματα η αστρολογία θα μετατρεπόταν σε ένα καθαρά επιστημονικό πεδίο. Επομένως, θα έπαυε να αποτελεί αντικείμενο πρόκλησης για την επιστήμη (και για τους επιστήμονες βέβαια).
Όπως καταλαβαίνετε, η επιστήμη δεν «απειλείται» από φυσικά φαινόμενα τα οποία δεν έχει ακόμη ανακαλύψει. Αντίθετα, διευρύνεται μέσα από αυτά! Στην πραγματικότητα, κάθε φορά που η επιστήμη ανακαλύπτει κάτι καινούργιο, χρησιμοποιώντας τα εργαλεία της και σκεπτόμενη τα πράγματα με τον δικό της ιδιότυπο τρόπο, γεμίζει με αυτοπεποίθηση και γίνεται όλο και πιο σίγουρη ότι έχει την ικανότητα να απαντήσει σε οποιαδήποτε σχεδόν ερώτηση της τεθεί.
Είναι η αστρολογία φυσικό φαινόμενο;
Είναι λοιπόν η αστρολογία απλώς ένα ανεξερεύνητο φυσικό φαινόμενο, του είδους εκείνου που είναι επιτέλους προσιτό στην επιστήμη; Μερικοί άνθρωποι το πιστεύουν αυτό. Δεν είναι βέβαια πολλοί αυτοί οι άνθρωποι, γιατί η αστρολογία θεωρείται αίρεση από τους περισσότερους επιστήμονες. Και δεν είναι «πολιτικά ορθό» στις επιστήμες να αναφερθεί οποιοδήποτε είδος συσχέτισης μεταξύ γήινων και ουράνιων φαινομένων, εκτός και αν μπορεί να επεξηγηθεί άμεσα, με όρους γνωστών βαρυτικών ή άλλων επιδράσεων του «δυναμικού πεδίου». Όποιος επιστήμονας επιχειρήσει να κάνει αυτή τη συσχέτιση πρέπει να κινηθεί γρήγορα και ευέλικτα, για να αποφύγει να στιγματιστεί ως τσαρλατάνος – κάνοντας παράλληλα μια αποποίηση ότι αυτό με το οποίο ασχολείται δεν σχετίζεται με την αστρολογία. Συχνά βέβαια ακόμη και αυτό δεν είναι αρκετό για να σώσει τη φήμη ενός ερευνητή. Έτσι, είτε συμφωνούμε είτε όχι με τους ανθρώπους που ερευνούν «αστρολογικά» φαινόμενα μέσα από το πλαίσιο της επιστήμης (όπως την ξέρουμε σήμερα), θα πρέπει να επικροτήσουμε το θάρρος τους!
Είναι η αστρολογία μαγνητικό φαινόμενο;
Αυτό υποστηρίζει ένας (ερευνητής) αστρονόμος από τη Μεγάλη Βρετανία, ο PercySeymour. Έχει προτείνει ότι το φαινόμενο της αστρολογίας είναι αποτέλεσμα πλανητικών επιδράσεων στο γεωμαγνητικό πεδίο της Γης. Δεν είναι σαφές το πώς ακριβώς οι πλανητικές κινήσεις επηρεάζουν το μαγνητικό πεδίο της Γης, αλλά υπάρχουν ενδείξεις ότι μπορεί να υπάρχει μια τέτοια επίδραση.
Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 και στη δεκαετία του 60, ο αείμνηστος John Nelsonτης “RCA” ανέπτυξε μεθόδους με τις οποίες, όπως ισχυρίστηκε, μπορούσε να προβλέψει τις ηλιακές εκλάμψεις, ηλιακές κηλίδες και γεωμαγνητικές διαταραχές πολύ πριν εκδηλωθούν αυτές. Oι προβλέψεις του βασίζονταν στις ηλιοκεντρικές θέσεις των πλανητών! Πιο πρόσφατα, ο Theodor Landscheidt, πρώην δικαστής του γερμανικού δικαστικού συστήματος, ανέπτυξε ένα παρόμοιο σύστημα.
Η σύνδεση μεταξύ του ηλιακού και γήϊνου μαγνητισμού και των διαρκώς μεταβαλλόμενων θέσεων των πλανητών του ηλιακού μας συστήματος είναι εύλογη, διαισθητικά. Σε ορισμένους βέβαια επιστημονικούς κύκλους έχει προκαλέσει τη συνήθη φοβική αντίδραση που προκαλείται όταν μία μελέτη περιέχει ακόμη και υποψία αστρολογικής αναφοράς. Παρ’ όλα αυτά, θα μπορούσε κάποιος/α επιστήμονας να ανακαλύψει έναν αιτιώδη μηχανισμό γι’ αυτό το πολυσύνθετο πλανητικό φαινόμενο – με την ανακάλυψη του αυτή να ρίχνει φυσικά γροθιά στο στομάχι του επιστημονικού κατεστημένου.
Ο Percy Seymour ήρθε πάντως πολύ κοντά στο να το πετύχει αυτό! Διεξήγαγε μία άριστα δομημένη έρευνα πάνω στον προσδιορισμό του αιτιώδη μηχανισμού που περιγράψαμε παραπάνω. Στην έρευνα του αυτή, επιχείρησε να εξηγήσει τα αστρολογικά φαινόμενα με όρους γεωμαγνητισμού.
Επιστημονικές θεωρίες και φιλοσοφία
Όταν τονίζω ότι «υπάρχει πρόβλημα με την επιστημονική προσέγγιση», αναφέρομαι σε μια επιστημονική προσέγγιση που είναι λογικά συνεπής με την επιστήμη, όπως αυτή γίνεται κατανοητή σήμερα. Και όταν λέω «κατανοητή», αναφέρομαι στις φιλοσοφικές παραδοχές της επιστήμης και όχι στο τρέχον θεωρητικό της πλαίσιο (το οποίο, όπως εξηγήσαμε, μπορεί να αλλάξει ανά πάσα στιγμή).
Κάθε επιστήμη αποτελείται από δύο στρώματα ιδεών. Στο πάνω στρώμα βρίσκονται οι θεωρίες που οι επιστήμονες της εποχής εκλαμβάνουν σαν «αληθινές» – στη χρονική περίοδο της δικής τους ακαδημαϊκής πορείας. Στο κάτω στρώμα βρίσκονται οι φιλοσοφικές παραδοχές στις οποίες βασίζεται η ίδια η επιστήμη.
Για να δώσουμε ένα απλό παράδειγμα που έχει σχέση με την αστρολογία, η φυσική θεωρεί ότι δύο αντικείμενα στο σύμπαν δεν μπορούν να επηρεάσουν το ένα το άλλο, εκτός και αν
1) συγκρουστούν μεταξύ τους ή
2) αλληλοεπιδράσουν μέσω ενός καλά καθορισμένου συνόλου γνωστών δυνάμεων. Το ποιες μπορεί να είναι αυτές οι δυνάμεις είναι αντικείμενο υποθέσεων.
Η (επιστημονικά αποδεκτή) φιλοσοφική παραδοχή είναι ότι τα αντικείμενα δεν μπορούν να αλληλεπενεργήσουν όταν βρίσκονται σε απόσταση το ένα από το άλλο, παρά μόνο μέσω κάποιου είδους δύναμης. Η υπόθεση αυτή δημιουργήθηκε τον δέκατο έβδομο αιώνα. Όμως, όχι μόνο δεν έχει αποδειχθεί μέχρι σήμερα, αλλά είναι ουσιαστικά αναπόδεικτη. Αυτό συμβαίνει με τις περισσότερες φιλοσοφικές υποθέσεις. Υιοθετούνται επειδή μας φαίνονται χρήσιμες, όχι επειδή αποδεικνύονται.
Μπορείτε να καταλάβετε πώς σχετίζεται αυτό με την αστρολογία; Οι πλανήτες σαφώς και δεν συγκρούονται με τη Γη, άρα δεν μπορούν να δημιουργούν αποτελέσματα από την όποια σύγκρουση. Επομένως, είτε οι πλανήτες επηρεάζουν τη Γη δρώντας από απόσταση (πράγμα που το απορρίπτει η υπόθεση μας) είτε υπάρχουν δυνάμεις που δεν τις γνωρίζουμε ή δεν τις κατανοούμε πλήρως.
Η αστρολογία φαίνεται να έχει να κάνει με κάποιου είδους «δράση από απόσταση», χωρίς τη μεσολάβηση άλλων ενδιάμεσων δυνάμεων. Το ότι στάθηκε αδύνατον να προσδιοριστεί αυτή η «δράση από απόσταση» είναι ένας από τους βασικούς λόγους για τους οποίους η αστρολογία έπεσε σε δυσμένεια από τον δέκατο έβδομο αιώνα και μετά. Ο Percy Seymour και άλλοι σαν και αυτόν προσπαθούν να λύσουν το φιλοσοφικό ασυμβίβαστο της αστρολογίας και της επιστήμης, προτείνοντας θεωρίες που δεν παραβιάζουν τα φιλοσοφικά θεμέλια της τελευταίας.
Robert Hand –
0 Σχόλια