Στις περισσότερες περιπτώσεις η διαπίστωση της "αλήθειας" αργεί να έρθει και ο προβληματισμός αυτός σοκάρει και εμάς τους ίδιους, ότι, δηλαδή, το άτομο το οποίο συναναστρεφόμαστε είναι μυθομανής.
Πράγματι, χρειάζεται πολύς χρόνος για να διαπιστώσουμε και να σιγουρευτούμε ότι κάποιος είναι μυθομανής.
Η διαπίστωση είναι επώδυνη και τρομάζει.
Ο μυθομανής λέει ψέματα σε πολλές περιστάσεις και φτάνει στο σημείο να χάνει την αίσθηση της πραγματικότητας και να πιστεύει και ο ίδιος τα ψέματά του.
Σε κάθε αφήγησή του μπορεί να εντάσσει ένα μικρό ή μεγάλο ψέμα, συνήθως αυτό το οποίο θα ήθελε ο ίδιος να έχει διαδραματιστεί ως γεγονός.
Εδώ βέβαια πρέπει να τονίσουμε ότι η συμπεριφορά του μυθομανή δεν έχει ιδιοτελή κίνητρα και ότι ο ίδιος δεν είναι άτομο με αντικοινωνικά στοιχεία προσωπικότητας που λέει ψέματα εσκεμμένα, με σκοπό να εξαπατήσει τον άλλον προς δικό του όφελος.
Με άλλα λόγια, πίσω από τα ψέματα και τις φανταστικές ιστορίες του υποκρύπτεται η χαμηλή αυτοεκτίμησή του, η αίσθηση ότι δεν είναι σημαντικός και ότι έχει ανάγκη να λάβει και να γεμίσει με την αποδοχή των άλλων.
Συνήθως ο μυθομανής αντιλαμβάνεται σε κάθε συνομιλητή του τι του αρέσει ή τι θα ήθελε να ακούσει, και το ψέμα ή η φανταστική ιστορία που θα πει κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση, θέλει να είναι αρεστός και να "κερδίζει" το συνομιλητή του.
Τα πολλά ψέματα όμως δυστυχώς επιφέρουν συνήθως το αντίθετο αποτέλεσμα, δηλαδή την απόρριψη και απομάκρυνση των άλλων, και στον ίδιο ένα μεγαλύτερο αίσθημα μοναξιάς, ενοχής και αποξένωσης.
Τα ψέματα τελικά ενισχύουν τη μοναξιά που βιώνει και δημιουργούν έναν τοίχο ανάμεσα στον ίδιο και τους άλλους ανθρώπους.
Αλλά και για τον ίδιο είναι δύσκολο να σταματήσει και να μην παρουσιάζει φανταστικές ιστορίες και γεγονότα στους άλλους σαν να είναι αληθινά.
Τα λόγια και οι διηγήσεις του φαίνεται να κυλούν και να βγαίνουν από το στόμα του χωρίς και ο ίδιος να τα σκέφτεται καλά. Συγκεκριμένα, ο μυθομανής μπορεί εύκολα να "γλιστρήσει" από την ιδέα ότι κάτι συνέβη, στην πεποίθηση ότι πράγματι συνέβη.
Παρόλα αυτά, αν πιεστεί πολύ μπορεί και να παραδεχτεί ότι αυτό που λέει δεν είναι αλήθεια.
Το σημείο αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία καθώς το μεγάλο ζήτημα και ερώτημα που προκύπτει στους ανθρώπους που είναι γύρω του και τον αγαπούν είναι πώς να αντιμετωπίσουν τη συμπεριφορά του. Γιατί, μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις η ειλικρινής στάση από τους άλλους να τον βοηθά να ανοιχτεί περισσότερο και να προσπαθήσει να σταματήσει τα ψέματα, αλλά σε κάποιες άλλες περιπτώσεις, ιδιαίτερα σε άτομα που είναι ψυχικά πιο ευάλωτα, μπορεί να τα αποσταθεροποιήσει περισσότερο.
Είναι λοιπόν καλό να το πει κανείς ευθέως ή να κάνει υπομονή;
Σημασία έχει ο τρόπος με τον οποίο θα προσεγγιστεί αυτό το άτομο έτσι ώστε να καταλάβει ότι ο σκοπός μας δεν είναι να τον γελοιοποιήσουμε αλλά να τον βοηθήσουμε.
Για τον ίδιο, βέβαια, η συνειδητοποίηση του προβλήματος είναι το πρώτο και το πιο σημαντικό από όλα τα βήματα που έχει να κάνει.
Το να μπορέσει να παραδεχτεί ότι δεν μπορεί να ελέγξει τα ψέματά του γιατί έχει ανάγκη να κερδίζει την προσοχή και την αποδοχή των άλλων.
Η αναζήτηση ειδικής βοήθειας είναι βέβαια απαραίτητη και θα βοηθήσει και τον ίδιο σημαντικά να μάθει τους λόγους που τον έχουν οδηγήσει να λέει ψέματα χωρίς να μπορεί να σταματήσει, αλλά και πώς να επικοινωνεί με τους άλλους.
Ειρήνη Τζελέπη
Συμβουλευτική Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια
0 Σχόλια