Οι κήποι του Πασά

Πολλοί συνηθίζουν να τους αποκαλούν και «Δρακόσπιτα» ή «άντρο των δερβισάδων».
Ίσως το πιο μυστηριώδες σημείο της Θεσσαλονίκης. Οι "Κήποι του Πασά" με τη μυστικιστική τους αύρα αποτελούν το μεγαλύτερο αίνιγμα της πόλης και προκαλούν θαυμασμό με την ομορφιά και την γοητεία τους.
Ακριβώς πίσω από το νοσοκομείο "Άγιος Δημήτριος", αυτή η άγνωστη σε πολλούς έκταση, είναι ένα καταπράσινο πάρκο, οι "κήποι του πασά" όπως ονομάστηκαν από τους Θεσσαλονικείς, μέσα στο οποίο υπάρχει ότι απέμεινε από τα μνημεία που χτίστηκαν στην περιοχή. Οπαδοί της ιερής γεωγραφίας, υποστηρίζουν πως το μέρος έχει μαγική ενέργεια με πολλά μαγνητικά πεδία.

Πραγματικά, αν κάνει κάποιος μία βόλτα μέσα στο πάρκο, περπατήσει δίπλα από τις πέτρινες κατασκευές που θυμίζουν μικρά κάστρα, θα νιώσει μία διαφορετική ενέργεια να τον κατακλύζει που δεν ξέρουμε αν προέρχεται από μαγνητικά πεδία ή απλώς από την ομορφιά του χώρου. Πολλοί είναι αυτοί που τοποθετούν τα συγκεκριμένα κτίσματα στην φανταστική αρχιτεκτονική, την οποία υπηρέτησε ο Γκαουντί.

Οι "κήποι του Πασά" δημιουργήθηκαν το 1904 και η έκταση που καταλαμβάνουν είναι περίπου 1.000 τ.μ.. Σήμερα σώζονται ένα σιντριβάνι και γύρω από αυτό μια σήραγγα, μια στέρνα για τη συγκέντρωση του νερού, μια χαμηλή πύλη που οδηγεί σε ένα υπόγειο χώρο και ένα υπερυψωμένο καθιστικό. Όλα τα κτίσματα είναι μικρού μεγέθους με δρομάκια και κλίμακες σε διαφορετικά επίπεδα. Η κατασκευή βασίζεται σε σιδηροδοκούς και σιδερόβεργες όπου πάνω τους στηρίζονται ακατέργαστη πέτρα στα χαμηλά σημεία και τούβλα στα ψηλότερα.

Οι μύθοι
Δεν υπάρχουν ιστορικά στοιχεία που να εξηγούν την ονομασία του πάρκου, ούτε αν όντως χτίστηκε από κάποιον Πασά. Η ονομασία, πιθανόν, αποτελεί επινόηση των κατοίκων που ίσως να προέκυψε από τις ιστορίες που λένε πως το μέρος αυτό ήταν το ησυχαστήριο του Σεϊφουλάχ Πασά. Περίεργα σύμβολα στους τοίχους, απομιμήσεις μορφών και μια στοά που δεν οδηγεί πουθενά, οδήγησαν στη δημιουργία του αστικού μύθου που λέει πως οι Κήποι λειτούργησαν ως τόπος συνάντησης των οθωμανών τεκτόνων της Θεσσαλονίκης.

Φήμες επίσης λένε πως οι Κήποι του Πασά παλιότερα αποτελούσαν το τέλος των κατακομβών της Θεσσαλονίκης.

Μία ακόμη ανεπιβεβαίωτη φήμη είναι ότι οι πέτρες με τις οποίες κατασκευάστηκαν ήταν όλες χτυπημένες από κεραυνό και ότι κατά τη διάρκεια των αποκρυφιστικών τελετών γινόντουσαν ανθρωποθυσίες. Ένας μύθος ακόμα μιλά για την οδό της Μαύρης πέτρας που οδηγεί σε αδιέξοδο στο ύψος των Κήπων και κάθε τρεις μέρες, στις 12 το βράδυ εμφανίζεται εκεί ένας χαμένος δρόμος που κάνείς δεν ξέρει που οδηγεί.

Η φθορά του χρόνου και η ευθύνες του δήμου
Με το πέρασμα των χρόνων η φθορά που έχουν υποστεί είναι μεγάλη, ενώ τα κτίσματα έχουν αλλοιωθεί σε μεγάλο βαθμό. Μετά την μικρασιατική καταστροφή και την ανταλλαγή των πληθυσμών πολλοί ήταν οι πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν στην Άνω Πόλη. Τότε ήταν που τα τούβλα και οι πέτρες του μνημείου λεηλατήθηκαν για να χρησιμοποιηθούν σαν οικοδομικά υλικά. Και σήμερα ωστόσο η κατάσταση τω Κήπων δεν είναι καλή καθώς η εικόνα τους είναι αρκετά παραμελημένη. Τα σκουπίδια που βρίσκονται πεταμένα εδώ και εκεί, ακόμα και μέσα στα κτίσματα, συντελούν σε μία θλιβερή εικόνα του πάλαι ποτέ όμορφου πάρκου. Ο δήμος Θεσσαλονίκης, οφείλει να επέμβει για να διατηρηθεί αυτό το όμορφο και αινιγματικό κομμάτι της πόλης που ήδη έχει υποστεί φθορές και πρέπει να προστατευτεί από την πάροδο του χρόνου και τον ανθρώπινο παράγοντα.