Γράφει ο Δρ. Μηνάς Καπετανάκης MD, PhD c, Παιδίατρος – ειδικός Παιδονευρολόγος, Διδάκτωρ Παιδονευρολογίας στο Πανεπιστήμιο Lund της Σουηδίας και μέλος της Παιδονευρολογικής Εταιρίας Σουηδίας:
Η κάνναβη είναι το αρχαιότερο φυτό που καλλιεργείται από τον άνθρωπο για χρήση άλλη από τρόφιμο.
Τα δυο πιο σημαντικά συστατικά της είναι η κανναβιδιόλη και η τετραϋδροκανναβιδιόλη.
Η χρήση της χρονολογείται από την αρχαιότητα. Αρχαιολογικές ανασκαφές στον τάφο του Κινέζου αυτοκράτορα Σεν Νούνγκ που χρονολογείται από το 2700 προ Χριστού ανέδειξαν μεγάλες ποσότητες κάνναβης.
Οι αρχαίοι Σουμέριοι, οι αρχαίοι Αιγύπτιοι, οι Έλληνες αλλά και οι Άραβες, όπως αναφέρεται σε αρχαία συγγράμματα, γνώριζαν την δράση της κάνναβης ως αντιεπιληπτικού φαρμάκου και την χρησιμοποιούσαν για τον λόγο αυτό.
Σήμερα η κάνναβη είναι η πιο διαδεδομένη, ναρκωτική ουσία που ανήκει στην κατηγορία ναρκωτικών διασκέδασης ή recreational drugs.
Υπολογίζεται ότι περίπου 150 εκατομμύρια άνθρωποι ανά τον κόσμο κάνουν χρήση κάνναβης συστηματικά.
Τι είναι η κάνναβη;
Η κάνναβη είναι ανθοφόρο φυτό που προέρχεται από την Κεντρική Ασία και είναι αυτοφυές εκεί. Περιέχει περίπου 400 χημικές ουσίες από τις οποίες οι περίπου 80 είναι κανναβινοειδή.
Τρείς από τις ουσίες αυτές διερευνούνται εκτενώς και εκπονούνται τα τελευταία χρόνια συνεχώς μελέτες για τις φαρμακευτικές τους ιδιότητες.
Από αυτές τις τρείς ουσίες οι δύο, το CBD και το THCV είναι μη ψυχοδραστικές, ενώ η Τρίτη, το THC, είναι ψυχοδραστική ναρκωτική ουσία.
Η κάνναβη επιδρά στο κεντρικό και περιφερικό νευρικό σύστημα.
Δυο υποδοχείς κανναβινοειδών έχουν χαρακτηριστεί στον άνθρωπο. Ο πρώτος ονομάζεται CB1 και εκφράζεται στο κεντρικό νευρικό σύστημα. Ενεργοποιείται από ενδογενή κανναβινοειδή ή εξωγενώς από την κάνναβη και κινητοποιεί την έκλυση του νευροδιαβιβαστή GABA που αναστέλλει την νευρωνική διέγερση και βοηθάει στη ρύθμιση του μυϊκού τόνου στο σώμα. Ο δεύτερος υποδοχέας ο CB2 εκφράζεται στο ανοσοποιητικό σύστημα, κυρίως στα Τ-λεμφοκύτταρα, αλλά και στα περιφερικά αισθητικά νεύρα όπου εμπλέκεται στην αναστολή της αίσθησης του πόνου.
Ποιες είναι οι χρήσεις της κάνναβης;
Οι θεραπευτικές ιδιότητες και η χρήση της κάνναβης ως φαρμάκου για διάφορες παθήσεις εξετάζονται συστηματικά τα τελευταία 20 χρόνια.
Αρχικά χρησιμοποιήθηκε για τον χρόνιο πόνο, τη ναυτία και την ανορεξία σε καρκινοπαθείς, αργότερα ως μυοχαλαρωτικό κατά της σπαστικότητας σε άτομα με σκλήρυνση κατά πλάκας. Τα τελευταία χρόνια εξετάζονται οι ιδιότητές της ως αντιεπιληπτικό φάρμακο.
Από τις τρείς ουσίες που μελετούνται για τις φαρμακευτικές τους ιδιότητες, η πιο αμφιλεγόμενη είναι η Δ9-Τετραϋδροκανναβινόλη (Δ9-THC Tetrahydrocanabidiol) ή THC. Είναι η κύρια ουσία με ψυχοδραστικές ιδιότητες. Προκαλεί αίσθηση χαλάρωσης και ευφορίας. Δημιούργει, όμως, πολλές ψυχιατρικές παρενέργειες, ενώ μπορεί να επηρεάσει το ήπαρ και προκαλεί εξάρτηση.
Η χρησιμότητά της ως φάρμακο αφορά την χρήση της κατά της ανορεξίας σε άτομα με AIDS, ως αντιεμετικό σε καρκινοπαθείς υπό χημειοθεραπεία και ως μυοχαλαρωτικό ήπιας δράσης σε άτομα με σκλήρυνση κατά πλάκας.
Η Τετραϋδροκανναβιβαρίνη ή THCV, είναι μη ψυχοδραστικό κανναβινοειδές. Διενεργούνται κλινικές μελέτες για την χρήση της κατά της δυσανεξίας στην γλυκόζη στον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2.
Η τρίτη ουσία, η καναβιδιόλη ή CBD, είναι μη ψυχοδραστική ουσία η χρήση της οποίας έχει δείξει καλά αποτελέσματα κατά της επιληψίας.
Συγκεκριμένα σε έρευνα που δημοσιεύτηκε το 2015 στο Lancet, 162 ασθενείς με φαρμακοανθεκτική επιληψία παρουσίασαν βελτίωση στην συχνότητα των κρίσεων με την χρήση κανναβιδιόλης (CBT) κατά την διάρκεια της έρευνας, δηλαδή για 12 εβδομάδες. Μια επόμενη έρευνα που δημοσιεύθηκε στο New England Journal of Medicine ανέδειξε, ότι η χρήση του CBD έφερε πολύ καλά αποτελέσματα σε παιδιά με συγγενή επιληψία με 23% μείωση κρίσεων σε σχέση με placebo.
Και στις δύο αυτές μελέτες οι ασθενείς, που είναι μικρά παιδιά, έπασχαν από σοβαρότατης μορφής σπάνια επιληπτικά σύνδρομα (το σύνδρομο Dravet και το συνδρομο Lennox Gastaut) με πολλαπλές καθημερινές επιληπτικές κρίσεις και ψυχοκινητική καθυστέρηση. Ακολούθησαν μελέτες το 2017 και 2018 που επίσης κατέδειξαν την αποτελεσματικότητα του CBD ως αντιεπιληπτικό φάρμακο.
Για τον λόγο αυτό, τον Ιούνιο του 2018, ο εθνικός οργανισμός φαρμάκων της Αμερικής ο FDA ενέκρινε την χρήση του CBD υπό την φαρμακευτική μορφή σκευάσματος με την εμπορική ονομασία Epidiolex για τις δύο αυτές μορφές επιληπτικής εγκεφαλοπάθειας στα παιδία.
Ο κίνδυνος της κάνναβης
Υπάρχουν άνθρωποι που πιστεύουν ότι η κάνναβη βοηθάει σε όλα, από την ανορεξία και τον χρόνιο πόνο ως και τον καρκίνο. Θεωρείται δε από κάποιους ότι προάγει την μακροβιότητα.
Εδώ υπάρχει ένας εύλογος σκεπτικισμός. Η κάνναβη προκαλεί προβλήματα στην βραχυπρόθεσμη αλλά και την μακροπρόθεσμη μνήμη. Προκαλεί έκπτωση στην ικανότητα συγκέντρωσης, την ικανότητα σχεδιασμού, την οργανωτικότητα, την επίλυση προβλημάτων, τη λήψη αποφάσεων και τον έλεγχο της παρορμητικότητας. Προκαλεί απάθεια, αυξάνει το άγχος σε άτομα με αγχωτικές διαταραχές, μπορεί να προκαλέσει ψυχωσικό επεισόδιο σε υγιείς ανθρώπους, αποτελεί δε σε άτομα με προδιάθεση για σχιζοφρένεια ισχυρότατο εκλυτικό παράγοντα.
Ακόμα και εάν το CBD φαίνεται να είναι ένα χρήσιμο νέο φάρμακο κατά της επιληψίας στα παιδία δεν σημαίνει ότι με αυτόν τον τρόπο νομιμοποιείται η χρήση της κάνναβης.
Η κατοχύρωση του Epidiolex με συγκεκριμένη χρήση για τα παραπάνω επιληπτικά σύνδρομα αναμένεται στην Ε.Ε. την Άνοιξη του 2019.
Ωστόσο πλέον κυκλοφορούν στην αγορά της χώρας μας λάδια κάνναβης που προωθούνται με αμφίσημους ισχυρισμούς και ψευδείς αξιώσεις και χρησιμοποιούνται ήδη από γονείς.
Τα σκευάσματα αυτά με πολλές φορές άγνωστη περιεκτικότητα σε CBD και κανέναν έλεγχο από τον ΕΟΦ, που τιτλοφορούνται ως συμπληρώματα διατροφής, είναι επικίνδυνο να δίνονται δίκην φαρμακευτικής αγωγής κατά της επιληψίας. Πόσο μάλλον κατά της επιληψίας στα παιδία.
0 Σχόλια