Στιγμές κλασικές αλλά και καλτ, ποιοτικές αλλά και ως το μεδούλι trash, στιγμές που άλλαξαν την πορεία του μικρού κουτιού της Ψωροκώσταινας αλλά και τόσο ανεπαίσθητες που αδυνατούν να ξεκολλήσουν από τη μνήμη.
Είναι, με άλλα λόγια, ένα ενδεικτικό ζάπινγκ μιας ολόκληρης γυάλινης εποχής…
@ Η επίσημη «πρώτη» του ΕΙΡ:
Οι Αθηναίοι διαβάζουν περιχαρείς σε πρωινό φύλλο της 23ης Φεβρουαρίου 1966: «Τα πάντα για την σημερινή, πιο οργανωμένη εμφάνιση των πειραματικών εκπομπών του ΕΙΡ είναι έτοιμα. Ενας πομπός, 6 φορές ισχυρότερος από τον αρχικώς κατασκευασθέντα, είναι τοποθετημένος στο πιο ψηλό κτίριο των Αθηνών, στο Μέγαρο του ΟΤΕ... Στην πρωτεύουσα λειτουργούν αυτήν την στιγμή 1.200-1.500 συσκευές τηλεοράσεως... Το σημερινό πρόγραμμα θα έχει ως εξής: 18.30 Διεθνή επίκαιρα 18.45 Για σας κυρία μου 19.00 Αυστραλία (ταξιδιωτικό ντοκυμανταίρ) 19.25 Ο Αγγλος γλύπτης Χένρυ Μουρ 19.55 Παίζει η ορχήστρα Ανρύ Λεκά 20.15 «Ο κλέφτης». Μια βραζιλιάνικη ταινία μικρού μήκους 20.30 Τέλος του προγράμματος». Ετσι και έγινε. Το ίδιο απόγευμα η οθόνη φωτίζεται. Η πρώτη πρώτη εικόνα είναι φυσικά το σήμα του ΕΙΡ. Εν συνεχεία η Ελένη Κυπραίου, η πρώτη παρουσιάστρια στην επίσημη ελληνική τηλεόραση, χαμογελά στην οθόνη: «Καλησπέρα σας. Από σήμερα το ΕΙΡ καθιερώνει...».
Οι σε απευθείας μετάδοση χοροί του Ησαΐα ενθουσίαζαν ανέκαθεν τους έλληνες τηλεθεατές. Η γκάμα είναι ανεξάντλητη και καλύπτει όλα τα γούστα: από τον γάμο της Νταϊάνας και του Καρόλου (στις 24 Φεβρουαρίου 1981) ως αυτόν του Ανδρέα Μικρούτσικου και της Φωτεινής Γεωργαντά. Το παρθενικό βέβαια κρούσμα ήταν οι βασιλικοί γάμοι (Κωνσταντίνος και Αννα Μαρία) στις 18 Σεπτεμβρίου 1964. Συνεργεία της ιταλικής και της δανικής τηλεόρασης καταφθάνουν στην Αθήνα φέρνοντας μαζί τους πομπούς, κεραίες και έναν πλήρη εξοπλισμό για τη λήψη και τη μετάδοση του μυστηρίου στην Ευρώπη αλλά και σε μια ακτίνα 8 χιλιομέτρων γύρω από τον Λυκαβηττό. Μετά τις γιορτές και τα πανηγύρια η RAI προτείνει στο ΕΙΡΤ να νοικιάσει μηχανήματά της που βρίσκονται εν Ελλάδι έναντι του συμβολικού ποσού των 200.000 δραχμών. Η πρόταση τελικώς απορρίπτεται.
@ Το «Συν τριάντα δευτερόλεπτα» με τον Μίμη Πλέσσα ήταν μια από τις πολλές εκπομπές - παιχνίδια της πρώτης περιόδου που αποτελούσαν μεταφορά κάποιας επιτυχημένης ραδιοφωνικής εκπομπής. Σε τριάντα δευτερόλεπτα έπρεπε οι συμμετέχοντες να απαντούν σωστά σε κάθε ερώτηση. Σε όσο περισσότερες ερωτήσεις απαντούσαν τόσο περισσότερα δώρα κέρδιζαν. Τότε ένα τρανζιστοράκι θεωρείτο ένα πολύ καλό δώρο.
@ Η πρώτη εξωτερική μετάδοση με έξι κάμερες από το θέατρο Ακροπόλ πραγματοποιήθηκε το 1969. Το σχεδόν τετράωρο σόου που παρουσίαζε και σκηνοθετούσε ο Νίκος Μαστοράκης είχε χαρακτήρα ψυχαγωγικό, επιθεωρησιακό και φυσικά μουσικό. Ο Νίκος Μαστοράκης θεωρείται ένας από τους πρωτεργάτες της τηλεόρασης στην Ελλάδα. Τα άγουρα χρόνια, παρουσίαζε πολλές διαφορετικές εκπομπές στην ΥΕΝΕΔ, από τις οποίες ξεχώριζε το γνωστό σόου της αμερικανικής τηλεόρασης «This is your life», το οποίο προσαρμοσμένο στα ελληνικά δεδομένα έφερε τον τίτλο «Αυτή είναι η ζωή σου». Οι διάσημοι καλεσμένοι αιφνιδιάζονταν με την ξαφνική εμφάνιση στο πλατό προσώπων από το στενό τους περιβάλλον. (Μήπως έχετε δει κάτι ανάλογο πολλές φορές έκτοτε;). Τεράστια επιτυχία έκανε και με το τηλεπαιχνίδι «Μπίνγκο», που μάλιστα συγκέντρωνε τόσο υψηλά ποσοστά τηλεθέασης (74%) ώστε να απειλεί την ομαλή λειτουργία των κέντρων διασκέδασης, των κινηματογράφων και των θεάτρων, τις Κυριακές που προβαλλόταν.
@ Ο πρώτος τηλεπαρουσιαστής που εμφανίστηκε μπροστά στους έλληνες τηλεθεατές ήταν ο Αλκης Στέας. Ηταν η πρώτη πειραματική εκπομπή μαυρόασπρου τηλεοπτικού σήματος από την τηλεόραση, της ΔΕΗ, και πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια της 25ης Διεθνούς Εκθέσεως Θεσσαλονίκης το 1960. Η εκπομπή ήταν ένα τηλεφωνικό τηλεπαιχνίδι, προσφορά της καπνοβιομηχανίας «Ματσάγγου». Από το πρόγραμμα του σταθμού της ΔΕΗ, που λειτούργησε για 22 ημέρες, παρήλασαν υπουργοί, βουλευτές και πολλά μουσικά και χορευτικά συγκροτήματα. Ο πομπός της ΔΕΗ κάλυπτε μια περιοχή 45 χιλιομέτρων γύρω από τη συμπρωτεύουσα. Λόγω ανυπαρξίας τηλεοπτικών δεκτών, η εταιρεία Φίλιπς εγκατέστησε στον χώρο της έκθεσης αλλά και σε κεντρικά σημεία της πόλης 100 δέκτες.
(Τηλεόραση Ενόπλων Δυνάμεων αργότερα ΥΕΝΕΔ) «βγήκε» από τα στούντιο του τριώροφου κτιρίου της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού, την Κυριακή 27 Φεβρουαρίου 1966, δίπλα στο Πεδίον του Αρεως. Το πρόγραμμα της πρώτης ημέρας είχε ως εξής: 19:00 Εναρξις - σήμα σταθμού. 19:03 Κέρκυρα (ντοκυμαντέρ) 19:15 Εσοδεία γνώσεων 19:45 Διάλειμμα 19:55 Ανακάλυψη της πενικιλλίνης 20:10 Για να γνωρίσετε τον Καναδά 21:10 Τέλος προγράμματος - Εθνικός Υμνος Δημιουργοί της ΤΕΔ ήταν μια μικρή ομάδα αξιωματικών, οπλιτών και πολιτών που έστησε ένα σταθμό τηλεόρασης εφάμιλλο με ανάλογους του εξωτερικού, αν εξαιρέσει κανείς τις εγκαταστάσεις. Το πρώτο στούντιο, που βρισκόταν στον τρίτο όροφο της ΓΥΣ, ήταν μια σχετικά ευρύχωρη αίθουσα προβολής και μια διπλανή μικρή αίθουσα όπου υπήρχε το κοντρόλ. Αρχικά η ΤΕΔ εξέπεμπε τρεις φορές την εβδομάδα.
@ Η πρώτη μεγάλη κόντρα
Ο ανταγωνισμός των δύο πρώτων καναλιών ήταν μεγάλος. Ισως μεγαλύτερος από τον ανταγωνισμό Mega και Antenna. Αν και τα δύο ήταν κρατικά, προσπαθούσε η διοίκηση του ενός να «κλείσει» το άλλο. Οταν το ΕΙΡ προσπάθησε να συμπεριλάβει στο πρόγραμμά του ελληνικές παραγωγές για να γίνει ανταγωνιστικό, απευθύνθηκε στον παραγωγό των περισσότερων επιτυχημένων εκπομπών της ΥΕΝΕΔ, Νίκο Νικολαρέα. Ενα μήνα αργότερα, ο σημερινός δημοτικός σύμβουλος στο Ψυχικό απάντησε με ένα πακέτο τηλεοπτικών εκπομπών! Τότε διχάστηκε για πρώτη φορά το τηλεοπτικό κοινό. Οι πιο φημισμένες τηλεοπτικές κόντρες ΥΕΝΕΔ - ΕΙΡ ήταν: «Αγνωστος πόλεμος» - «Παράξενος Ταξιδιώτης», «Η Γειτονιά μας» - «Το κορίτσι της Κυριακής», «Μπίνγκο» - «Κυριακή χωρίς σύννεφα», «Αλάτι και Πιπέρι» - Ζωντανή μετάδοση από τα μπουζούκια ή κάποιο νυχτερινό κέντρο.
@ «Θέματα λόγου και τέχνης»
(ΕΙΡ, 1967). Η Μαρία Καραβία αναλαμβάνει το πρώτο πολιτιστικό μαγκαζίνο της ελληνικής τηλεόρασης, βραχύβιο βεβαίως λόγω πολιτικών συνθηκών. Ανάμεσα στους επιφανείς προσκεκλημένους της ο Γιάννης Τσαρούχης, ο Ηλίας Βενέζης, η Ελλη Λαμπέτη (η οποία θα παίξει την «Ανθρώπινη φωνή» του Κοκτό σε παγκόσμια ίσως τηλεοπτική πρώτη), ο Περικλής Βυζάντιος και η πριγκίπισσα Ειρήνη.
@ «Ηχώ των γεγονότων»
Στα πρώτα του δειλά βήματα το δελτίο ειδήσεων του ΕΙΡ είναι μια συρραφή από φιλμάκια των ξένων πρακτορείων. Από το 1968 γίνεται πλέον αισθητή η ανάγκη για εσωτερικές ειδήσεις. Πρώτος αρχισυντάκτης ο Ιάσων Μοσχοβίτης. Η ημίωρη «Ηχώ των γεγονότων» μεταδίδεται πρωί, μεσημέρι, απόγευμα, βράδυ και στο κλείσιμο του σταθμού.
@ Ιστορική αναμετάδοση
Στις 20 Ιουλίου του '69 ο Ιάσων Μοσχοβίτης συνδέεται ζωντανά με τη Σελήνη. Στο στούντιο του ΕΙΡ στην 3ης Σεπτεμβρίου, με τη βοήθεια δύο ακουστικών, ένα στο κάθε αφτί (το ένα ο φυσικός ήχος από το «Απόλλων 10», το άλλο η φωνή του «οδηγού» από το Χιούστον που μέσω Eurovision εξηγεί αγγλιστί τι συμβαίνει), περιγράφει τον περίπατο του Νιλ Αρμστρονγκ στο φεγγάρι. Οποιος διαθέτει τηλεοπτική συσκευή την έχει ανοιχτή.
@ «Βιονική γυναίκα»
(ΥΕΝΕΔ, 1979). Η πρωταθλήτρια του τένις Τζέιμι Σάμερς (Λίντσεϊ Βάγκνερ) πέφτει θύμα ενός τρομακτικού δυστυχήματος με αερόστατο. Αποτέλεσμα; Χάρη σε μια χάι τεκ επέμβαση αποκτά βιονικά πόδια, βιονικό χέρι και βιονικό αφτί. Από τις πλέον καλτ σειρές της δεκαετίας του '70. Ο χαρακτηριστικός βόμβος που συνοδεύει τους άθλους της Βάγκνερ θα στοιχειώσει πολλές εγχώριες εφηβείες.
@ «Αθλητική Κυριακή»
Στις 27 Μαΐου 1966 ο πρωτοπόρος σπορτσκάστερ του ΕΙΡ Γιάννης Διακογιάννης παρουσιάζει στους στερημένους εγχώριους φιλάθλους το Παγκόσμιο Κύπελλο Αγγλίας. Τον Σεπτέμβριο είναι πλέον ο οικοδεσπότης της εκπομπής «Αθλητικά νέα». Σε λιγότερο από έναν μήνα η εκπομπή μεταφέρεται από Δευτέρα σε Κυριακή και σύντομα μετονομάζεται σε «Αθλητική Κυριακή». Το σήμα της εκπομπής επιλέγει η κυρία Ροδίου, η σύζυγος του ιδρυτού της Lyra Αλέκου Πατσιφά, χωρίς όμως να αποκαλύψει ποτέ ποιος το είχε αρχικώς συλλάβει. Παραμένει η μακροβιότερη εκπομπή της ελληνικής τηλεόρασης.
@ «Μορφές και θέματα»
(ΥΕΝΕΔ, από τις αρχές της δεκαετίας του '70 ως τις αρχές της δεκαετίας του '80). Η μελίρρυτη και αρχαιολάτρις Αλίκη Νικολαΐδου εμφανίζεται για πολλά πολλά χρόνια στο κανάλι των Ενόπλων Δυνάμεων με μια μισάωρη εκπομπή εθνικόφρονος στοχασμού σε ένα κλίμα θρησκευτικής κατάνυξης. Δείγμα τίτλου εκπομπής: «Μικρασιατικοί καημοί». Η τηλεοπτική απόδειξη ότι οι ξανθιές δεν ήταν πάντα αυτό που νομίζουμε σήμερα.
@ «Οι ουρανοί είναι δικοί μας»
(ΥΕΝΕΔ, περίοδος δικτατορίας). Ημίωρη «πατριωτική» εκπομπή προς γνώσιν και συμμόρφωσιν με οικοδεσπότη τον Δ. Γιανναράκο. Περιλαμβάνει «κινηματογραφημένα στιγμιότυπα από την ζωή και την δραστηριότητα της Πολεμικής Αεροπορίας».
@ Τηλεοπτική γκάφα
Στις 2 Μαρτίου του 1968 η έναρξη του βραδινού προγράμματος γίνεται καταλάθος χωρίς τον φοίνικα της χούντας αλλά με τον τίτλο της πρώτης εκπομπής, που εκείνο το μοιραίο απόγευμα έτυχε να είναι «Το καρναβάλι του Καραγκιόζη»! Αμέσως μετά οι υπεύθυνοι έσπευσαν να διορθώσουν το λάθος, επαναφέροντας στην οθόνη τον Φοίνικα της 21ης Απριλίου. Η αλληλοδιαδοχή των δύο εικόνων προκαλεί τους αναπόφευκτους συνειρμούς και οι στρατιωτικοί πραξικοπηματίες πνέουν μένεα. Και όμως το εν λόγω σήμα κάποια στιγμή θα εξαφανιστεί για τα καλά. Εν έτει 1974 και ενώ η χούντα καταρρέει ο διευθυντής προγράμματος Γιώργος Κάρτερ παίρνει την πρωτοβουλία να το αντικαταστήσει στην έναρξη με τη γαλανόλευκη. Επειδή δεν υπάρχει καμία σημαία πρόχειρη, «κλέβει» μία από την εκκλησία της Αγίας Παρασκευής. Ο γενικός διευθυντής του ΕΙΡΤ Χαράλαμπος Καραϊωσηφόγλου (στενός συνεργάτης του Ιωαννίδη) γίνεται έξαλλος παρά τα συγχαρητήρια τηλεφωνήματα κάποιων τηλεθεατών.
Ο Φοίνιξ επανέρχεται για το τέλος του προγράμματος. Μόνο που αυτή θα είναι και η ακροτελεύτια εμφάνισή του.
@ «Μας συγχωρείτε για την διακοπή»
Η καρτέλα που έπεφτε χωρίς προειδοποίηση παντού και πάντα, ο μόνιμος εφιάλτης κάθε ευσυνείδητου τηλεθεατή στα πρώτα κυρίως χρόνια της τηλοψίας. Στην ίδια κατηγορία ανήκει το περίφημο μεσημβρινό διάλειμμα που για αρκετό καιρό ήταν υποχρεωτικό.
@ «Σύγχρονη Εύα»
(1966-1981). Ενα γυναικείο μαγκαζίνο με την Ελλη Ευαγγελίδου να φιλοξενεί στον καναπέ της τους Μανώλη Ανδρόνικο, Τζόαν Κόλινς, Κωνσταντίνο Τσάτσο, Παλόμα Πικάσο, Ανρί Κλουζό κ.ά. Ως το 1968 στο ΕΙΡ με τον πρώιμο τίτλο «Για σας κυρία». Μετά στην ΥΕΝΕΔ. Η πρώτη εκπομπή που μίλησε το 1979 για το νέφος. Η οικοδέσποινα ταυτίστηκε ισοβίως με την «Εύα».
@ «Συνέβη στην Ελλάδα»
(1970-1972). Κάθε Κυριακή στις 2.30 το μεσημέρι η μετέπειτα πρώτη κυρία των δημοσίων σχέσεων της ιδιωτικής τηλεόρασης Λόλα Νταϊφά παρουσιάζει μεγάλα πολιτιστικά και επιστημονικά γεγονότα. Ακόμη και σήμερα κοκκινίζει όταν θυμάται τι έκανε η ΕΙΡΤ με μια συνέντευξη που είχε πάρει η ίδια από περιώνυμο καρδιοχειρουργό: την πρόβαλε την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς! Το σήμα της εκπομπής παραχώρησε ο Μάνος Χατζιδάκις.
@ «Ο άγνωστος πόλεμος»
(1971). Οταν ο Αγγελος Αντωνόπουλος κυκλοφορεί στον δρόμο, οι πάντες υποκλίνονται μπροστά στον φοβερό και τρομερό «συνταγματάρχη Βαρτάνη». Ηθικός αυτουργός της θρυλικής σειράς ο Νίκος Φώσκολος. Η τηλεθέαση αγγίζει ως και το 83%. Τα κοριτσόπουλα της εποχής δίνουν προίκα κτήματα σε περιοχές που έχουν αναμεταδότη και «πιάνουν» «Αγνωστο πόλεμο». Τις Τετάρτες που παίζεται κινηματογράφοι και θέατρα μένουν κλειστά. Το ένστολο φόντο της σειράς ενθουσιάζει τον ίδιο τον Γεώργιο Παπαδόπουλο, ο οποίος ζητά να μετατεθεί η προβολή της για την Κυριακή (χωρίς να εισακουσθεί).
@ «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται»
(1975-6). Ο Βασίλης Γεωργιάδης σκηνοθετεί για την τότε ΕΙΡΤ την τηλεοπτική διασκευή του ομώνυμου μυθιστορήματος του Νίκου Καζαντζάκη. Το σενάριο υπογράφει ο Νότης Περγιάλης (στα δύο πρώτα επεισόδια ο Γεράσιμος Σταύρου). Ο Αλέξης Γκόλφης μαγεύει στον πρωταγωνιστικό ρόλο αλλά μετά εξαφανίζεται από προσώπου γης. Την παράσταση όμως για πολλούς κλέβουν το Γιουσουφάκι (Τζένη Φωτίου) και ο «σεκιούριτι» του πασά (Κώστας Γκουσγκούνης).
@ «Το σπίτι με τον φοίνικα»
(ΥΕΝΕΔ, 1970). Τεράστιας ιστορικής σημασίας διότι πρόκειται για το πρώτο σίριαλ της ελληνικής τηλεόρασης. Το σενάριο ήταν της Κικής Σεγδίτσα. Θα μείνει ημιτελές γιατί η εταιρεία σπόνσορας «Urania» έκανε... πίσω. Το ρομάντζο πλέκεται όντως σε μια κηφισιώτικη βίλα με φοίνικα μεταξύ Κώστα Καρρά και Ερρικας Μπρόγερ.
@ «Λούνα παρκ»
(ΕΙΡΤ, 1974 -1981). Από τις πλέον δημοφιλείς εκπομπές του ελληνικού «κουτιού», με ένα μαυρόασπρο λούνα παρκ «στημένο» από τον Μίνωα Αργυράκη. Ενα παράδοξο για τα δεδομένα της εποχής μείγμα τηλεπαιγνίου, σίριαλ και σόου που μόνο ένας Γιάννης Δαλιανίδης θα μπορούσε να σκαρφιστεί. Ο κυρ Γιώργης (Διονύσης Παπαγιαννόπουλος) ανακηρύσσεται στον πιο καλτ (αν και αντιδραστικούλη) θυμόσοφο της εγχώριας TV. Τον πλαισιώνουν η πέρα βρέχει σύζυγός του (Αννα Παϊτατζή), η μοντέρνα ανιψιά του Κάθριν (η Ρένα Παγκράτη με εκείνο το αλησμόνητο «Δέκα κρίκοι ένα τάλιρο»), το ερωτευμένο ζεύγος (Νίκος Δαδινόπουλος και Μαίρη Ευαγγέλου), η χαρτορίχτρα Μαρία (Αλέκα Στρατηγού), που μόνο για τον εαυτό της δεν προβλέπει τη μοίρα, κ.ά. Παρουσιαστής ο Βαγγέλης Βουλγαρίδης. Συνολικά 333 ωριαία επεισόδια.
@ Το χρώμα
Από τις 9 Ιανουαρίου 1979 η ελληνική τηλεόραση γίνεται έγχρωμη χάρη στο γαλλικό σύστημα Secam (καθ' ότι αρκετά δυσχερές στην ανασύνθεση, σήμερα έχει αντικατασταθεί από το Pal). Το πρώτο έγχρωμο σίριαλ είναι την ίδια χρονιά η «Εκάτη», με πρωταγωνιστή τον Γεώργιο Μούτσιο.
@ Η χρυσή εποχή του τηλεοπτικού Ξενόπουλου
Η ΥΕΝΕΔ γαλουχεί τον πιο πετυχημένο τηλεοπτικό διασκευαστή έργων του ζακυνθινού ηθογράφου. Ο Ερρίκος Ανδρέου τής δίνει ως αντάλλαγμα υψηλές θεαματικότητες με τις σειρές: «Αφροδίτη» (1977), «Η Αναδυομένη» (1978), «Τυχεροί και άτυχοι» και «Μυστικοί αρραβώνες» (1979), «Λάουρα» (1980), «Η απερίγραπτη» και «Ο κόσμος και ο Κοσμάς» (1981).
@ «Εκείνος και Εκείνος»
(ΕΙΡΤ, 1972-1974). Το πρώτο καλτ δείγμα τηλεοπτικής αντίστασης. Ο Βασίλης Διαμαντόπουλος (Λουκάς) και ο Γιώργος Μιχαλακόπουλος (Σόλων) είναι δύο περιθωριακοί τύποι που φιλοσοφούν πάνω στο χουντικό γυαλί.
@ «Σήμερα»
(ΕΙΡΤ, 1972-73). Η παρθενική ρεπορταζιακή εκπομπή, πιστό αντίγραφο του «Today Show» του BBC. Με τους Τέρενς Κουίκ, Ντένη Αντύπα, Νάσο Αθανασίου, Φωτεινή Πιπιλή. Αρχισυντάκτης ο Νίκος Καρατζαφέρης. Στην παραγωγή ο Νίκος Μαστοράκης.
@ Οι τηλεπαρουσιάστριες
Οι πρωτοπόρες του είδους δεν θα ξεχαστούν ποτέ: Νάκυ Αγάθου, Ρίτα Ασημακοπούλου, Μακώ Γεωργιάδου, Κέλυ Σακάκου. Στο μεγαλύτερο κομμάτι της δεκαετίας του '70 επωμίζονται και την εκφώνηση των ειδήσεων. Γλυκομίλητες σε σημείο... αμοραλισμού! Θρυλικό εκείνο το χαμογελαστό «... και σκοτώθηκαν 3.000 άνθρωποι».
@ «Οι Πανθέοι»
(ΕΡΤ, 1977-79). Μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες της ελληνικής τηλεόρασης, βασισμένη στη μυθιστορηματική τριλογία του Τάσου Αθανασιάδη. Ολη η Ελλάδα αναμένει εναγωνίως το τηλεοπτικό «σμίξιμο» της Μάρμως Πανθέου (Κάτια Δανδουλάκη) με τον Κίτσο (Στέλιος Καλογερόπουλος). Σκηνοθετεί ο Βασίλης Γεωργιάδης.
@ Ιστορική παράλειψη
Επί χούντας ο Φρέντυ Γερμανός παραλείπει συστηματικά να αναφέρει το ονοματεπώνυμο του Νικολάου Μακαρέζου σε δελτίο ειδήσεων. Κάποιος τον είχε κάποτε «εκτός αέρα» τρομοκρατήσει: «Σκέψου να μπερδευτείς και να τον πεις "Μαλακαρέζο"!». Αρκείτο λοιπόν σε ένα ξερό «ο υπουργός Συντονισμού».
@ Η πρώτη μέτρηση τηλεθέασης
έγινε με τον πιο απλό και πρακτικό τρόπο από τους ίδιους τους ανθρώπους της τηλεόρασης. Ανέβαιναν σε κάποιο ψηλό σημείο και μετρούσαν τον αριθμό των κεραιών που ήταν εγκατεστημένες στις ταράτσες των σπιτιών! Οταν το 1970 κάτι τέτοιο ήταν πλέον αδύνατο να συμβεί, ανέλαβε τις μετρήσεις, με τη μέθοδο των κατ' οίκον επιστολών, η εταιρεία Νίλσεν, η οποία επανεμφανίστηκε φέτος σπάζοντας το μονοπώλιο της AGB.
@ «Αλάτι και πιπέρι»
ήταν ο τίτλος της πρώτης εκπομπής του Φρέντυ Γερμανού στην ΥΕΝΕΔ, που ξεκίνησε να προβάλλεται το 1969 και φιλοξενούσε προσωπικότητες από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Η πρώτη εκπομπή ήταν αφιερωμένη στον Κωστή Μπαστιά. Οι εκπομπές της τελευταίας περιόδου αφορούσαν προσωπικότητες που επέστρεφαν από το εξωτερικό την περίοδο της Μεταπολίτευσης, όπως ο Παναγούλης, ο Θεοδωράκης και άλλοι. Οι δύο τελευταίες ήταν αφιερωμένες στη Μελίνα Μερκούρη. Αμέσως μετά η εκπομπή «κόπηκε». Τον τρίτο χρόνο της εκπομπής εντάχθηκε στο δυναμικό της δημιουργικής ομάδας ο σκιτσογράφος Κυρ. Οι συνθήκες κάτω από τις οποίες πραγματοποιούνταν αυτές οι εκπομπές δεν θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ούτε στο ελάχιστο λειτουργικές. Σε κάποιο από τα στούντιο της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού, για να φθάσει κανείς έπρεπε να περπατήσει επί τριάντα μέτρα πάνω σε μαδέρια προκειμένου να μην πέσει στο αυλάκι με το νερό που υπήρχε από κάτω. Στα μαδέρια αυτά περπάτησαν με απόλυτη ισορροπία ο Τζον Λένον και η Γιόκο Ονο προκειμένου να συμμετάσχουν στην εκπομπή. Στην ίδια εκπομπή ο Γερμανός προσπάθησε να κάνει χιούμορ στα ελληνικά με τον Λένον. Ο Λένον «έπιασε» το ύφος του μεγάλου έλληνα δημοσιογράφου και απήντησε στα αγγλικά: «Λυπάμαι που δεν γνωρίζω ελληνικά για να καταλάβω τι μου λες και να σου ανταποδώσω το αστείο».
@ Λογοκρισία
Την περίοδο της δικτατορίας η λογοκρισία ήταν νόμος. Κάθε στιγμή, κάθε κουβέντα, μπορούσε κάλλιστα να αποτελέσει λόγο για να «κοπούν κεφάλια» ή για την ακρίβεια εκπομπές. Η στρατιωτική ηγεσία έβλεπε τις εκπομπές κατευθείαν στον αέρα και όταν δυσαρεστείτο τις έκοβε ως αντικαθεστωτικές. Ακόμη και μια παιδική εκπομπή με τίτλο «Οικογένεια Ελ Γκρέκο» κόπηκε όταν ο Νίκος Μαστοράκης που την παρουσίαζε ρώτησε ένα μικρό κοριτσάκι αν αγόρασαν οι γονείς της χριστουγεννιάτικο δέντρο. Το κοριτσάκι απάντησε: «Οχι, γιατί είναι πολύ ακριβό. Κοστίζει πεντακόσιες δραχμές!»
@ «Η χρυσή βολή»
ήταν ένα από τα πιο σημαντικά τηλεπαιχνίδια της δεκαετίας του '70. Το παιχνίδι, που παρουσίαζαν η Μαίρη Χρονοπούλου και ο Κώστας Καρράς, περιελάμβανε στοιχεία σόου με την παρουσία ορχήστρας και του μπαλέτου Θεοδοσιάδη. Οι διαγωνιζόμενοι στο τελικό στάδιο του παιχνιδιού καλούνταν να πετύχουν, με ένα τόξο και βέλος, ένα μήλο όπως ο Γουλιέλμος Τέλλος. Η επιτυχία ισοδυναμούσε με ένα κιλό χρυσάφι.
@ Το μεγάλο λάθος του Νίκου Μαστοράκη
Το 1974 επιχείρησε να πάρει συνέντευξη από τους συλληφθέντες φοιτητές του Πολυτεχνείου. Η συνέντευξη έγινε μέσα στο ΚΕΒΟΠ υπό την αυστηρή επιτήρηση των κρατούντων. Η εικόνα των συλληφθέντων φοιτητών σόκαρε την κοινή γνώμη. Περιθώρια για ελεύθερη έκφραση δεν υπήρχαν και κατά συνέπεια η ρετσινιά του χουντικού προσκολλήθηκε στον ως τότε παντοδύναμο παρουσιαστή για πολλά χρόνια. Ο ίδιος εγκατέλειψε τη χώρα και επέστρεψε πολύ αργότερα, με το ξεκίνημα της ιδιωτικής τηλεόρασης.
@ «Η γειτονιά μας»
(ΥΕΝΕΔ, 1972-1977). Θεωρείται η πιο αγαπητή κοινωνική σειρά στην ιστορία της τηλεόρασης, που συμπλήρωσε αισίως 550 ημίωρα επεισόδια. Αποτέλεσε πρότυπο μίμησης για τις σειρές που ακολούθησαν, κυρίως λόγω της απλότητας του σεναρίου και της αμεσότητας των χαρακτήρων. Σκηνοθέτης, ο Πέτρος Λινάρδος. Το σενάριο, που υπέγραφε ο Κώστας Πρετεντέρης, αφορούσε καθημερινές ιστορίες ανθρώπων που ζουν στην ίδια γειτονιά, όπου κυριαρχεί το αρχοντικό της οικογένειας Δελακοβία. Από τους πολλούς πρωταγωνιστές της σειράς ξεχωρίζουν τα ονόματα του Μάκη Δεμίρη (καφετζή), του Ανδρέα Φιλιππίδη (Κασσανδρή) και της Σάσας Καστούρα (Σάσα).
@ Ο πρώτος ηθοποιός
που εμφανίστηκε στην ελληνική τηλεόραση ήταν ο Βασίλης Διαμαντόπουλος στο μονόπρακτο του Ιάκωβου Καμπανέλλη «Αυτός και το παντελόνι του». «Το μικρό θέατρο» στην ΥΕΝΕΔ και το «Θέατρο της Δευτέρας» στο ΕΙΡΤ ήταν οι κυριότερες εκπομπές που ασχολούνταν με το θέατρο, αλλά με διαφορετική προσέγγιση η μία από την άλλη. Η πρώτη παρουσίασε, μέσα στα δύο χρόνια που κράτησε η προβολή της, 150 μονόπρακτα. Η δεύτερη, που ήαν και κατά πολύ μακροβιότερη, αποτέλεσε τον κύριο άξονα των θεατρικών εκπομπών στην ελληνική τηλεόραση.
@ «Ο συμβολαιογράφος»
(ΕΡΤ, 1979). Τηλεοπτική μεταφορά της νουβέλας του Ραγκαβή με υποβλητική ατμόσφαιρα που αναδείκνυε το ψυχολογικό προφίλ των ηρώων, προσελκύοντας το ενδιαφέρον των τηλεθεατών και εξασφαλίζοντας υψηλά ποσοστά τηλεθέασης. Το σενάριο και η σκηνοθεσία ήταν του Γιώργου Μιχαηλίδη. Στους πρωταγωνιστικούς ρόλους ξεχωρίζουν τα ονόματα: Βασίλης Διαμαντόπουλος Γιάννης Φέρτης, Σταύρος Ξενίδης, ενώ εντυπωσίασε η πρωτοεμφανιζόμενη Μιμή Ντενίση.
@ «Το πεντάλεπτο του Ζάχου Χατζηφωτίου»
(ΥΕΝΕΔ) δεν ήταν ποτέ πεντάλεπτο αλλά χαρακτηριζόταν από τη μοναδικά καυστική αν και συχνότατα μονήρη οπτική του αιώνιου μπον βιβέρ, εραστή και ήρωα παρουσιαστή. Η μοναδική ενδυματολογική άποψη, με ατού τη γραβάτα και το μαντιλάκι, σε συνδυασμό με τα χοντρά κοκάλινα γυαλιά και το συνοφρυωμένο ύφος του αδέκαστου κριτή της ελληνικής νοοτροπίας, συνέβαλαν τα μέγιστα ώστε να αναχθεί η εκπομπή στη σφαίρα του καλτ.
@ «Οι δίκαιοι»
(ΥΕΝΕΔ, 1974-1976). Δικαστική σειρά που ολοκληρώθηκε σε τέσσερις κύκλους επεισοδίων. Ο νεαρός δικηγόρος Αγγελος Καρνέζης (Θάνος Λειβαδίτης) πολεμά το έγκλημα και τη διαφθορά έχοντας στο πλευρό του έναν ιδιωτικό ντετέκτιβ (Ιάκωβο Ψαρρά) αλλά και μια αίσθηση του δικαίου που συχνότατα παρακάμπτει το πνεύμα του νόμου. Την εποχή εκείνη η δικηγορία, ως επάγγελμα που απαιτεί ρώμη, τόλμη και γοητεία, μπαίνει πρώτη στη λίστα των επιλογών των εν Ελλάδι αρρένων. Η λευκή Τογιότα Τσέλικα του Καρνέζη καθιερώνεται ως το αυτοκίνητο των τολμηρών, ενώ το βλέμμα που συνδυάζει αποφασιστικότητα και θλίψη ταρακουνά συθέμελα κάθε γυναικείο ψυχισμό και φαντασίωση.
@ «Μαντάμ Σουσού»
(ΥΕΝΕΔ, 1972 και ΕΤ2, 1986). Η γυναικεία ματαιοδοξία σε όλο της το μεγαλείο όπως τη σκιαγράφησε ο Δημήτρης Ψαθάς. Στα επεισόδια του 1972 η μαντάμ Σουσού (Αννα Παϊταζή) είναι μια αγράμματη γυναίκα σύζυγος ενός ιχθυοπώλη (Ιάκωβου Ψαρρά), που ενώ ζει στον Βύθουλα ονειρεύεται πλούτη και χλιδή αριστοκρατικού τύπου. Στα επεισόδια του 1986 η Μαντάμ Σουσού (Αννα Παναγιωτοπούλου) υποκύπτει στη γοητεία του επιτήδειου προικοθήρα Μηνά Καντακουζηνού (Αγγελου Αντωνόπουλου), χωρίζει τον ιχθυοπώλη (Θανάση Παπαγεωργίου) και μετακομίζει στο Κολωνάκι κάνοντας το όνειρό της πραγματικότητα.
@ «Ο παράξενος ταξιδιώτης»
(ΕΙΡΤ, 1972-1973). Σε μια εποχή που ο Τζέιμς Μποντ ήταν πολύ δημοφιλής, οι έλληνες τηλεθεατές παρακολουθούσαν ανελλιπώς τον άνθρωπο με το βαλιτσάκι (Αλέκο Αλεξανδράκη), ο οποίος κάποια βροχερή νύχτα ζήτησε άσυλο στη βίλα του Βρεττού (Αλέξη Δαμιανού). Το σενάριο υπέγραφε ο Γιάννης Φίλιππας και τη σκηνοθεσία ο Κώστας Κουτσομύτης.
@ «Γιούγκερμαν»
(ΥΕΝΕΔ, 1976-1977). Κοινωνικό σίριαλ εποχής που έθιγε το θέμα της προσπάθειας ενός πρόσφυγα αξιωματικού του τσαρικού στρατού να συνεχίσει τη ζωή του σε μια άγνωστη χώρα. Ο Αλέκος Αλεξανδράκης, η Μπέττυ Λιβανού και ο Νικήτας Τσακίρογλου μοιράζονταν τους πρωταγωνιστικούς ρόλους. Τη διασκευή του Βαγγέλη Γκούφα στο μυθιστόρημα του Καραγάτση σκηνοθέτησε ο Βασίλης Γεωργιάδης.
@ '80
@ «Θεατρική εβδομάδα»
(ΕΡΤ). Στις αρχές της δεκαετίας του '80 η Δανάη Στρατηγάκη με περισσό μακιγιάζ (που παραπέμπει άνετα στο Θέατρο Καμπούκι) και μακριά πλεχτή κοτσίδα πραγματοποιεί ρεπορτάζ για τη θεατρική κίνηση εν Αθήναις.
@ «Στον πυρετό της δόξας»
Ο Λιρόι, η Κόκο, o Ντάνι, ο καθηγητής Σορόφκσι και η λοιπή παρέα τραγουδούν με μια φωνή «Fame, I'm gonna live for ever» και άπαντα τα Ελληνόπουλα ονειρεύονται να φοιτήσουν σε νεοϋορκέζικη σχολή δραματικής τέχνης και χορού.
@ «Γεια σας και σας αγαπώ»
(ΕΡΤ, 1980). Η Μαρία Αλιφέρη μάς χαρίζει το απόλυτο τηλεοπτικό σλόγκαν μέσα από το τηλεπαιχνίδι «Τα τετράγωνα των αστέρων» (βασισμένο στο αμερικανικό «Hollywood Squares»). Της «ξεφεύγει» αβίαστα στο τέλος της 8ης (ή 10ης) εκπομπής και φυσικά καθιερώνεται. Κάποιοι νοσταλγοί τής το λένε στον δρόμο ακόμη και σήμερα.
@ «Μπένι Χιλ»
Τα λόγια είναι περιττά. Το μόνο που αξίζει να ακουστεί είναι εκείνος ο χαρακτηριστικός ήχος από το πατ-πατ-πατ πάνω στο γυμνό κρανίο του γέρου. Ευτυχώς στην Ελλάδα δεν είχαμε Θάτσερ να μας το λογοκρίνει.
@ Πέφτουν τα τηλεφωνήματα διαμαρτυρίας...
σαν το χαλάζι Η ΥΕΝΕΔ έχει ήδη μετονομασθεί σε ΕΡΤ2 όταν θα γίνει το κακό (1983). Η πέτρα του σκανδάλου μια σκηνή της εγχώριας σατιρικής ταινίας «Πέφτουν οι σφαίρες σαν το χαλάζι» που παρουσιάζει έναν γενειοφόρο μαντράχαλο (ο ίδιος ο σκηνοθέτης Νίκος Αλευράς) να θηλάζει ως βρέφος. Πανζουρλισμός, τηλεφωνήματα οργισμένων τηλεθεατών, ο πρόεδρος του καναλιού Σάκης Αποστολόπουλος δεν βρίσκει καλύτερη λύση από το να κατεβάσει τους διακόπτες και να αφήσει πεντάρφανη την οθόνη για μισή ώρα! Την επόμενη ημέρα σύσσωμη η διοίκηση της ΕΡΤ2 παραιτείται και ο αντιπολιτευόμενος Τύπος έχει χαρές και πανηγύρια.
@ «Μουσικόραμα»
Τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του '80 δεν υπήρχαν MTV και τα τοιαύτα! Κάθε Παρασκευή γύρω στις 7 το απόγευμα ασθμαίνοντες έφηβοι σπεύδουν να απολαύσουν στην ΕΡΤ ένα ημίωρο με μουσικά βιντεοκλίπ. Ολοι κρέμονται από τα χείλη του πρώιμου ροκ οικοδεσπότη Γιώργου Γκούτη. Της ιδίας σχολής το «Ηχόχρωμα», με παραγωγό την Αθηνά Ρικάκη, και οι «Συχνότητες» του Γιάννη Πετρόπουλου.
@ Κινούμενα σχέδια
Τα καρτούν θα αφήσουν και αυτά το στίγμα τους. Η αρχή θα γίνει με την ΥΕΝΕΔ, η οποία πριν από κάθε εκπομπή της τοποθετεί δικά της παιχνιδιάρικα ανθρωπάκια. Π.χ., πριν από ένα γυναικείου προσανατολισμού μαγκαζίνο βάζει καρτουνίστικες κυρίες να παίζουν κουμ καν. Ακολουθούν τα κλασικά πλέον «Μπόλεκ και Λόλεκ» (ένας καρτουνίστικος σοσιαλιστικός ρεαλισμός), τα δύο εξαιρετικά υψηλής ευφυΐας κοράκια «Χέκελ και Τζέκελ», ο «Σπορτ Μπίλι» («Είσαι ήρωας από άλλον πλανήτη»), ο επίκαιρος «Αστυνόμος Σαΐνης», οι εντομολογικές ανησυχίες της «Μάγιας της Μέλισσας», τα διαρκώς απειλούμενα από τον Δρακουμέλ «Στρουμφ», η «Χάιντι» με τα εκνευριστικά ροδαλά μαγουλάκια.
@ «Γράμματα και αριθμοί»
Κυκλοφόρησε και σε επιτραπέζιο αλλά η τηλεοπτική εκδοχή του με παρουσιαστή τον Χρήστο Οικονόμου υπήρξε σαφώς πιο δημοφιλής. Το πρώτο εγχώριο τηλεπαιχνίδι με ζωντανό κοινό (ορδές τα σχολεία στο στούντιο). Σήμα κατεθέν το αποχαιρετιστήριο ανέκδοτο του οικοδεσπότη και το αποχαιρετιστήριο δάκτυλο προς την οθόνη.
@ Γυάλινη κάλπη
Οι τηλεοπτικές καλύψεις του Τάσου Μπιρσίμ, μόνιμου σκηνοθέτη του ΠαΣοΚ, με μουσικό φόντο την «Κάρμινα Μπουράνα», γράφουν τη δική τους ιστορία (ιδιαίτερα στις προεκλογικές συγκεντρώσεις του 1981 και του 1985) και φέρνουν στην επιφάνεια την παντοδυναμία της μικρής οθόνης. Τα υπόλοιπα κόμματα δεν πιστεύουν στα μάτια τους. Πρόκειται για το στήσιμο μιας ολόκληρης επιχείρησης. Ο σχεδιασμός ξεκινά έναν μήνα πριν αεροφωτογραφίες, χαρτογράφηση της περιοχής, εξονυχιστικός έλεγχος για το ποιο δέντρο ενοχλεί, ποια σύρματα του τρόλεϊ θα ήταν καλό να απομακρυνθούν, ποια κάμερα θα πάει σε ποιο μπαλκόνι. Και για μία εβδομάδα επιτόπια εκστρατεία: τροχόσπιτα στο Σύνταγμα, γουόκι τόκι, κάμερες... Οι πιο θρυλικές στιγμές του '85: ένα επτάλεπτο ποτ πουρί (από 17 ομιλίες του Ανδρέα ανά την Ελλάδα) και το κοριτσάκι που στο τέλος της ομιλίας δίνει στον αρχηγό του ΠαΣοΚ τέσσερα γαρίφαλα και εκείνος αναφωνεί θριαμβευτής: «Η νέα τετραετία!». Ο ίδιος ο Ανδρέας Παπανδρέου συγχαίρει θερμά τον Μπιρσίμ: «Αν υπήρχε μετάλλιο σκηνοθεσίας θα σ' το έδινα». Η «Κάρμινα Μπουράνα» εξαφανίζεται από τα δισκοπωλεία για το επόμενο εξάμηνο.
@ Ελληνικές ταινίες
Ιδιαίτερα τις παλιές καλές μέρες που προβάλλονταν Σάββατο βράδυ και Κυριακή πρωί. Κάποιες παραμένουν εδώ και χρόνια ανάρπαστες. Αναφέρουμε ενδεικτικά ότι, σύμφωνα με στοιχεία της AGB, την τελευταία επταετία έχουν προβληθεί στην τηλεόραση (κρατική και ιδιωτική) το «Βίβα Ρένα» 29 φορές, «Η κόρη μου η σοσιαλίστρια» 27 φορές, «Η Αλίκη στο Ναυτικό» και «Ο τρελοπενηντάρης» 25 φορές!
@ Τηλεόραση και ιστορία 1982.
Η εκπομπή του Φρέντυ Γερμανού «Πρώτη σελίδα» παρουσίασε τον τότε βουλευτή του ΠαΣοΚ Γιάννη Γλέζο, ο οποίος περιέγραψε την εμπειρία του από την περίοδο της γερμανικής Κατοχής σχετικά με το περίφημο εγχείρημα μιας ομάδας αγωνιστών που κατέβασαν τη γερμανική σημαία από τον ιστό της Ακρόπολης. Η εκπομπή αυτή προκάλεσε μεγάλη αίσθηση και επαναλήφθηκε έκτοτε πολλές φορές.
@ Από το Χέρφιλντ στην Ωνασειάδα
Από τις 26 Αυγούστου ως τις 23 Οκτωβρίου 1988 ο Πρωθυπουργός της χώρας Ανδρέας Παπανδρέου νοσηλεύεται στο Λονδίνο. Τα πράγματα είναι πολύ σοβαρά για την πολιτική ζωή της χώρας αλλά και για το ίδιο το ΠαΣοΚ. Η καθημερινή ζωντανή σύνδεση με το νοσοκομείο Χέρφιλντ αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινής τηλεθέασης. Το κοινό αγωνιά για την εξέλιξη της υγείας του Πρωθυπουργού και φυσικά το νέο πρόσωπο στην προσωπική του ζωή, η Δήμητρα Λιάνη, μαζί με τη λάσπη που συνέλεξε από εχθρούς και φίλους, δημιούργησαν το πρώτο ρεπορτάζ - σίριαλ. Λίγα χρόνια αργότερα, ακολούθησε το σίριαλ «Ωνασειάδα» με την περίφημη τέντα που στήθηκε έξω από το νοσοκομείο προκειμένου να φιλοξενηθούν οι δημοσιογράφοι. Στην τέντα αυτή συνέβησαν πολλά και οι τηλεθεατές έκαναν πολύ καιρό να συνηθίσουν την απουσία της από τα δελτία ειδήσεων όταν το σίριαλ τελείωσε, με τον Πρωθυπουργό να στέκεται ξανά στα πόδια του έστω και υποβασταζόμενος.
@ «Λωξάντρα»
(ΕΡΤ, 1980). Η ελληνίδα μητέρα και νοικοκυρά που ζούσε στην Κωνσταντινούπολη στα μέσα του προηγούμενου αιώνα ήταν το κεντρικό πρόσωπο της σειράς «Λωξάντρα», στην οποία πρωταγωνιστούσε η Μπέττυ Βαλάση. Η διασκευή του μυθιστορήματος της Μ. Ιορδανίδου από τον Χρήστο Δοξαρά, σκηνοθετημένη από τον Γρηγόρη Γρηγορίου, ήταν μια από τις δημοφιλέστερες σειρές της ελληνικής τηλεόρασης της πρώτης περιόδου. Χαρακτηριστικές ήταν και οι ερμηνείες του Γιάννη Αργύρη (Δημητρός) και του Αλέξη Μαυρίδη (Ταρνανάς).
@ «Παρασκήνιο»
(ΕΡΤ, 1976-1996). Βασίστηκε σε μια ιδέα του Ροβήρου Μανθούλη (αναπληρωτή διευθυντή της ΕΡΤ τότε) και απέκτησε σάρκα και οστά από την ομάδα παραγωγής Σινετίκ. Ηταν μια σειρά από τηλεοπτικά ντοκυμαντέρ, τα οποία όμως υλοποιούνταν σε κινηματογραφική βάση. Τα ντοκυμαντέρ γυρίζονταν σε φιλμ και όχι σε βίντεο, πράγμα το οποίο καθιστούσε αδύνατο το σβήσιμο και την επανεγγραφή. Οι εκπομπές μπορούν κάλλιστα να αποτελέσουν τη βάση για ένα σημαντικό αρχείο - ντοκουμέντο. Από τις 500 και πλέον εκπομπές που πραγματοποιήθηκαν, πέρασαν πάνω από 100 νέοι σκηνοθέτες αλλά και δημοσιογράφοι. Τα θέματα των ντοκυμαντέρ αφορούσαν κυρίως την τέχνη και τον πολιτισμό.
@ «Οι ρεπόρτερς»
(ΥΕΝΕΔ) ήταν η πιο σημαντική δημοσιογραφική εκπομπή της τηλεόρασης την περίοδο μετά το 1981. Οι συντελεστές της εκπομπής, Κώστας Χαρδαβέλλας, Γιώργος Λιάνης και Γιάννης Δημαράς, ήταν οι πρώτοι που πήραν την κάμερα ανά χείρας και πήγαν επί τόπου, όπου τους καλούσε το ρεπορτάζ. Το πρώτο επεισόδιο με τίτλο «Χωριό, κάτοικος ένας» σκηνοθέτησε ο Θόδωρος Αγγελόπουλος.
@ «Να η ευκαιρία»
(1977-1983). Αδέκαστοι οι κριτές της πρώτης τηλεοπτικής εκπομπής (ΕΡΤ) για την εξόρυξη νέων ταλέντων: Γιώργος Κατσαρός (τραγούδι), Σάσα Ντάριο (χορός), Ροζίτα Σώκου (τα πάντα), Γρηγόρης Γρηγορίου (κινηματογράφος και ποίηση), Λευτέρης Παπαδόπουλος (στίχος). Συντονίστρια πασών των καλλιτεχνικών ανησυχιών η Ρένα Καπιτσαλά. Σκηνοθέτης ο Ιων Νταϊφάς.
@ «Μάπετ σόου»
Μια ντανταϊστική Κιβωτός του Νώε ειδικά προσαρμοσμένη στα δεδομένα της τηλεόρασης από τον Τζιμ Χένσον. Ηταν σχεδόν αναπόφευκτο ο Κέρμιτ να αναθρέψει γενιές και γενιές και στην Ελλάδα.
@ «Χαβάη 5-0»
Ο Στιβ Μακ Γκάρετ (Τζακ Λορντ) με τα παρδαλά πουκάμισα, o επιθεωρητής της μακροβιότερης αστυνομικής σειράς στην ιστορία της TV (από το 1968 ως το 1979), ο πιο περιβόητος μπάτσος σε όλη τη Χονολουλού, «ήρθε» φυσικά και στην Ελλάδα. Αξέχαστο και το μουσικό θέμα της σειράς που υπογράφουν οι Ventures.
@ «Τα Λαυρεωτικά»
(ΕΡΤ, 1982). Η τηλεοπτική Αλλαγή σε όλο της το μεγαλείο. Η νέα κυβέρνηση του ΠαΣοΚ αναστέλλει όλες τις παραγγελίες της ΝΔ και λανσάρει το παρθενικό της σίριαλ, το πρώτο δείγμα γραφής μιας ολοκαίνουργης σοσιαλιστικής τηλεαντίληψης. Ο Γιώργος Μιχαηλίδης σκηνοθετεί την εργατική απεργία των μεταλλωρύχων του Λαυρίου και οι δεξιοί τηλεθεατές εξεγείρονται.
@ «Μεθοριακός σταθμός»
(ΥΕΝΕΔ, 1974-1981). Κάθε Τετάρτη στις 7.30 η Ελλάδα παραληρεί με τις περιπέτειες του μοντέρνου γεωπόνου Αλέξη (Βάσος Ανδριανός) και της χαμηλοβλεπούσας ψυχοκόρης Γαρουφαλλιάς (Ρένα Βουτσινά). Φόντο το ακριτικό χωριό της Καλαμιάς (αν και στην πραγματικότητα τα γυρίσματα γίνονται στα Κιούρκα). Το βουκολικό σίριαλ είναι τόσο δημοφιλές που θα αντέξει οκτώ σεζόν (ρεκόρ που δεν έχει ακόμη ξεπεραστεί).
(ΕΡΤ, 1983). Ο Αγγελος (Ζαχαρίας Ρόχας) είναι ο πρώτος vigilante της ελληνικής τηλεόρασης, όντας αποφασισμένος να «καθαρίσει» την κοινωνία από τη «σαπίλα» της. Τηλεοπτικό σκάνδαλο που γράφει και σκηνοθετεί ο Γιώργος Μιχαηλίδης. Εντονες αντιδράσεις από ομοφυλόφιλους και αναρχικούς. Η αντιπολίτευση τρίβει τα χέρια της. Το γκρο πλαν σε ένεση ηρωίνης θα συρρικνώσει και τελικά θα «κόψει» άρον άρον τη σειρά.
@ «Το πλοίο της αγάπης»
Στις αρχές της δεκαετίας του '80 ο καπετάνιος Στούμπινγκ και το πλήρωμά του (ο γυναικάς δόκτωρ Μπρίκερ, η γλυκύτατη Τζούλι, ο Αϊζακ ο μπάρμαν και ο απαράδεκτος λογιστής Γκόφερ) σαλπάρουν με την «Πριγκίπισσα του Ειρηνικού» για το δημοφιλέστερο ξένο σίριαλ της εποχής.
@ Τζέι Αρ και Αλέξις
Στον δρόμο που χάραξε το «Πέιτον Πλέις», η δεκαετία του '80 φιλοξενεί ατελείωτες αμερικανικές σαπουνόπερες που γράφουν ιστορία. Κυριαρχούν το «Ντάλας», με τις ατασθαλίες του Τζέι Αρ (Λάρι Χάγκμαν), και η «Δυναστεία», με την Κριστλ και την Αλέξις να βγάζουν τα μάτια τους. Τις διαδέχθηκαν στη δεκαετία του '90 οι «Τόλμη και γοητεία», «Σάντα Μπάρμπαρα» και «Ατίθασα νιάτα» και πολλές άλλες
@ Τηλεπανικός
Σε «ένα απέραντο υπαίθριο ξενοδοχείο» έχει μεταβληθεί η πόλη της Αθήνας μετά τα 6,6 ρίχτερ της 24ης Φεβρουαρίου 1981. Οι πιτζαμοφόροι σεισμόπληκτοι εγκαταλείπουν το «Φως του Αυγερινού» (γιατί όλοι αυτό έβλεπαν στην τηλεόραση) και βγαίνουν σε άλση και πλατείες. Αρκετές κατηγορίες βαραίνουν την τηλεόραση πανικόβλητος ο Κώστας Χούντας πήρε την ευθύνη και προέτρεψε από το γυαλί τους Αθηναίους: «Εγκαταλείψτε τα σπίτια σας». Αναρωτιέται όμως κανείς αν δεν ήταν το «χαζό κουτί» ποιος άλλος θα έπαιρνε την κατάσταση στα χέρια του δευτερόλεπτα μετά την επέλαση του Εγκέλαδου.
@ «Οι άγγελοι του Τσάρλι»
Στα τέλη της δεκαετίας του '70 ο Τσάρλι (ήτοι η φωνή του Τζον Φορσάιθ) αναθέτει αποστολές σε τρεις εκπάγλου καλλονής ντετέκτιβ: Φάρα Φόσετ Μέιτζορ, Τζάκλιν Σμιθ και Κέιτ Τζάκσον (η αρχική σύνθεση). Η Ελλάδα σηκώνει ψηλά τα χέρια.
@ Η ώρα της ιδιωτικής τηλεόρασης
Το 1989 δίνεται προσωρινή άδεια λειτουργίας σε δύο μη κρατικά τηλεοπτικά κανάλια από την κυβέρνηση Τζαννετάκη με τον νόμο 1866/96. Τα δύο αυτά κανάλια ήταν το Mega και η «Νέα τηλεόραση». Το πρώτο, που ξεκίνησε να εκπέμπει στις 20 Νοεμβρίου του ίδιου έτους, ανήκει στην εταιρεία Τηλέτυπος ΑΕ. Το δεύτερο δεν ξεκίνησε ποτέ να εκπέμπει. Στη θέση του εμφανίστηκε ο Antenna που εξέπεμψε για πρώτη φορά την παραμονή της Πρωτοχρονιάς του 1990.
@ «Μισό - μισό»
(ΕΡΤ, 1985). Η ισότητα των δύο φύλων όπως την είδε η νεαρή τότε αεροσυνοδός της Ολυμπιακής και πρώην μαθήτρια του Κούντερα, Δήμητρα Λιάνη. Η αεροσυνοδός, που είχε την τύχη να είναι εξαδέλφη ενός μεγάλου δημοσιογράφου αλλά και ανιψιά ενός πρώην υπουργού Τεχνολογίας, ζήτησε από τη Μαργαρίτα Παπανδρέου και τελικά πήρε την παραγωγή και παρουσίαση μιας φεμινιστικής εκπομπής της οποίας παίχτηκαν μόνο οκτώ επεισόδια. Στην πρώτη εκπομπή προβλήθηκε και μια συνέντευξη του τότε πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου. Μετά το «άδοξο» τέλος της εκπομπής η κυρία Λιάνη επανήλθε με το επίμονο αίτημα της ανανέωσης της έγκρισης για πενήντα καινούργια επεισόδια. Τελικά η εκπομπή και η τότε διοίκηση Χαλάτση - Σωτηριάδη δεν είχαν συνέχεια λόγω της ενοχλητικά ειρωνικής αντιμετώπισης της ιστορίας από μεγάλη μερίδα του Τύπου.
@ «Το μινόρε της αυγής»
(ΕΡΤ, 1983-1984). Η ζωή και τα ήθη της τάξης των περιθωριακών ρεμπετών την περίοδο 1930-1960, ή αλλιώς από τον τεκέ στα μεγάλα σαλόνια. Η σειρά αγαπήθηκε από το κοινό κυρίως λόγω των τραγουδιών της Αθηναϊκής Κομπανίας αλλά και του επιτυχημένου καστ στο οποίο ξεχωρίζουν τα ονόματα: Αντώνης Καφετζόπουλος (Αντώνης), Δημήτρης Καταλειφός (Βαγγέλης) και Γιάννης Ζαβραδινός (Μήτσος).
@ «Ομιλείτε ελληνικά»
(ΕΤ1, 1986-1989). Επιμορφωτική εκπομπή που προβαλλόταν κάθε Τετάρτη πριν από το δελτίο ειδήσεων των εννέα και είχε στόχο τη βελτίωση της σχέσης του Ελληνα με τη γλώσσα του. Την εκπομπή παρουσίαζε η Λιάνα Κανέλλη. Η αρχική ιδέα ανήκε στη Νούλα Κουτέλα, η οποία ήταν και η παραγωγός της εκπομπής (Μάχη TV), ενώ με την επιμέλειά της ήταν επιφορτισμένος ο γνωστός καθηγητής της Γλωσσολογίας Γιώργος Μπαμπινιώτης. Η μορφή παιχνιδιού που τελικά δόθηκε στην εκπομπή αποτέλεσε τον σημαντικότερο ίσως λόγο της επιτυχίας της. Τότε η Λιάνα Κανέλλη ήταν ακόμη πολύ συμπαθής (αν και ο αέρας του παντογνώστη έπνεε από τότε δυνατά)... Η ΕΤ1 προτού εγκρίνει την εκπομπή κρατούσε τον πιλότο στα συρτάρια για δύο χρόνια περίπου. Τελικά η εκπομπή δεν «κόπηκε» αλλά ουσιαστικά αποσύρθηκε από την ίδια την εταιρεία παραγωγής, καθώς το κανάλι καθυστερούσε (ως και δυόμισι χρόνια) να εξοφλήσει τα τιμολόγια.
@ «Βραδιά επιθεώρησης»
(ΕΡΤ, 1984). Τα καλύτερα κομμάτια της επιθεώρησης μεταφέρθηκαν στην τηλεόραση σε 13 επεισόδια με τους αυθεντικούς πρωταγωνιστές, όταν και όπου αυτό ήταν δυνατό. Τα κείμενα και τη σκηνοθεσία υπέγραφε ο Γιώργος Λαζαρίδης ενώ τη ζωντανή ορχήστρα διηύθυνε ο Γιώργος Κατσαρός. Ο Κώστας Χατζηχρήστος, ο Νίκος Σταυρίδης, ο Γιώργος Κωνσταντίνου, η Μάρω Κοντού και πολλοί κορυφαίοι ηθοποιοί του ελληνικού κινηματογράφου και της επιθεώρησης παρήλασαν από την εκπομπή αυτή. Οι παραγωγοί της εκπομπής (Τηλεοπτικές Επιχειρήσεις) έχουν να θυμούνται την τελειομανία του Θανάση Βέγγου, ο οποίος ενσαρκώνοντας τον Ταρζάν, που έμπαινε στο πλατό με το «σχοινί» από το δένδρο, κατανάλωσε σχεδόν ολόκληρη ημέρα προκειμένου το πλάνο της εισόδου να γίνει όσο πιο πειστικά γίνεται.
@ «Ο Μπαρμπα-Μυτούσης», «Ο Παραμυθάς» και η «Φρουτοπία»
Αμιγώς ελληνικές παραγωγές και οι τρεις, μεγάλωσαν γενιές πιτσιρικάδων που ανέμεναν εναγωνίως μπροστά στην τηλεόραση την έναρξή τους. Ο Κλούβιος και η Σουβλίτσα, οι γνωστές κούκλες του κουκλοθέατρου Αθηνών, το μαγικό πέταγμα του Νίκου Πιλάβιου στη μακρινή χώρα του παραμυθιού και οι ιστορίες του μικρόκοσμου της Φρουτοπίας, στις οποίες πρωταγωνιστούσαν ο δαιμόνιος δημοσιογράφος Πίκος Απίκος και όλα τα οπωροκηπευτικά, συγκαταλέγονται στις πολύ επιτυχημένες στιγμές του τμήματος παιδικών εκπομπών της ΕΡΤ.
@ «Τα Κυριακάτικα»
(ΕΤ1, 1986-1987). Τρίωρο ζωντανό απογευματινό μαγκαζίνο με διάσημους καλεσμένους από όλους τους χώρους που παρουσίαζαν η Ελενα Ακρίτα και ο Δημήτρης Κωνσταντάρας. Τα κοινωνικά, καλλιτεχνικά και πολιτιστικά θέματα αποτελούσαν το επίκεντρο της θεματολογίας της εκπομπής αλλά η αμεσότητα και το κέφι των παρουσιαστών ήταν εκείνα τα στοιχεία που κέρδιζαν κυριολεκτικά τις καρδιές των τηλεθεατών. Ακόμη και οι τεχνικές ελλείψεις (δεν υπήρχε επιστροφή ήχου) αντιμετωπίζονταν με χιούμορ. Η φωνή του σκηνοθέτη κάθε φορά που απευθυνόταν στους παρουσιαστές, λέγοντάς τους π.χ. «δεν είναι έτοιμο το βίντεο ακόμη», ακουγόταν σε όλο το πανελλήνιο. Το γέλιο ήταν άφθονο και αυθόρμητο και η τηλεθέαση πολύ υψηλή. Η ΕΤ2 έβαζε πάντα την ίδια ώρα ελληνική ταινία...
@ '90
@ «Πόλεμος του Κόλπου - Live!»
(1990, σε όλα τα κανάλια.) Η ελληνίδα νοικοκυρά εντρυφεί στην πολεμική τεχνολογία. Οι πύραυλοι Σκουντ και Πάτριοτ κυριαρχούν στα μαύρα ανέκδοτα της εποχής. Αλλά και στις οθόνες μας. Οι όμορφες πετρελαιοπηγές στο Κουβέιτ όμορφα καίγονταν και τα νυχτερινά πλάνα από τις λάμψεις των αντιαεροπορικών στον ουρανό της Βαγδάτης καταναλώνονταν μετά βδελυγμίας μαζί με πίτσες και μπίρες.
@ Exit polls
Η στατιστική έρευνα στην υπηρεσία της τηλεόρασης τη δεκαετία του '90 «κατέστρεψε» τη μαγεία της αγωνίας και της έκπληξης εν όψει του εκλογικού αποτελέσματος. Ο βλοσυρός μετρ του είδους Ηλίας Νικολακόπουλος, (Mega) πάντα οργανωμένος και μελετημένος, έχει τα αποτελέσματα στο τσεπάκι του (για την ακρίβεια στον κομπιούτερ του) κάνοντας όλους τους ενδιαφερόμενους να μαρμαρώνουν κάθε στιγμή που έχει νέα στοιχεία να δώσει, πολύ προτού αρχίσει η επίσημη καταμέτρηση των ψήφων. Ολα έχουν τελειώσει από τις οκτώ το βράδυ.
@ Trash TV
Υποχρεωτικό στάδιο που πέρασαν τα μικρά ιδιωτικά κανάλια θέλοντας να προσφέρουν κάτι διαφορετικό σε μια απέλπιδα προσπάθεια να προσελκύσουν διαφημιστικά έσοδα. Οι τηλεθεατές, θύματα της ερωτικής νύχτας που δεν έζησαν, βρίσκουν έναν (τουλάχιστον) τηλεοπτικό ώμο να κλάψουν. Ο Κώστας Μυλωνάς με την, πάντα σε δίαιτα, σύζυγό του Ελεάνα Παγουρά φέρουν τεράστια ευθύνη για την πτώση της παραγωγικότητας του Δημοσίου, κρατώντας άγρυπνους τους τηλεθεατές ως τη στιγμή που οι χορεύτριες από τη Ρωσία, που παρά τρίχα δεν συμμετείχαν στα μπαλέτα Μπαλσόι, πέταγαν και το τελευταίο τους πέπλο μπροστά στο γκρο πλαν του τρεμάμενου οπερατέρ. Η Βίκυ Μιχαλονάκου, πάλαι ποτέ έγκριτη δημοσιογράφος, πέρασε κυριολεκτικά απέναντι στήνοντας ολόκληρο δικαστήριο που εκδίκαζε υποτιθέμενα ερωτικά εγκλήματα. Αστέρας ολκής και ο δικηγόρος(;) Πέτρος Λεωτσάκος, που αργότερα απέκτησε δικό του τηλεοπτικό βήμα. Στο πλευρό του η υπερχυμώδης και λογοπλάστρια Πέπη Τσεσμελή έθεσε σε νέα βάση τα στάνταρντ για τη γυναικεία παρουσία και ουσία μπροστά από τις κάμερες.
@ «Ο Θεός είναι Σκάι
» μια ανεκδοτική έκφραση που προήλθε από ανταγωνιστικό τμήμα ειδήσεων όταν η κάμερα του Σκάι βρισκόταν εντελώς τυχαία μπροστά σε γεγονότα τη στιγμή ακριβώς που συνέβαιναν και συζητήθηκαν για πολύ, όπως: το χαστούκι της κυρίας Αθήνη στη Δήμητρα Λιάνη-Παπανδρέου, το βύθισμα του περιπτέρου εξαιτίας των έργων του μετροπόντικα και το πιστολίδι μεταξύ αστυνομικών και ανήλικων δραπετών των φυλακών Κορυδαλλού τον Δεκαπενταύγουστο του 1998. Επί του παρόντος ο Θεός δεν έχει δείξει την ίδια προτίμηση στον Alpha!
@ Συνέντευξη-σκάνδαλο
Στις 7 Νοεμβρίου 1995 η Λιάνα Κανέλη μιλά εφ' όλης της (για πολλούς, προδιδαχθείσης) ύλης με τη Δήμητρα Λιάνη-Παπανδρέου στη «Συνέντευξη του μήνα». Μαγνητοσκοπημένη από εξωτερικό συνεργείο (όχι της ΕΤ) με φόντο τη ροζ βίλα της Εκάλης. Περισσότεροι από τους μισούς τηλεθεατές της ελληνικής επικράτειας καθηλωμένοι στον καναπέ. Κάπου εδώ τελειώνει αυτό το αφιέρωμα στην τηλεόραση που αγαπάμε να μισούμε. Α, να μην ξεχάσω την αναφορά στη σειρά… «Δύο ξένοι» (Mega, 1997-1999). Τα αντίπαλα κανάλια ουδέποτε κέρδισαν τη μάχη της τηλεθέασης απέναντι στους «Δύο ξένους». Αυτό συνέβη και κατά την περίοδο των επαναλήψεων. Η σειρά διέθετε υψηλές στιγμές χιούμορ, καυστική κριτική σε κοινωνικά και πολιτικά θέματα και σάρκασε τον χώρο των μίντια όσο καμία άλλη. Εκτός από τους πρωταγωνιστές Νίκο Σεργιανόπουλο (Κωνσταντίνος) και Εβελίνα Παπούλια (Μαρίνα), ξεχώρισαν και οι πολύ χαρακτηριστικοί δεύτεροι ρόλοι που ενσάρκωσαν η Ντίνα Κώνστα (Ντένη) και η Χρυσούλα Διαβάτη (Φλώρα). Πάντως, παρά την επιθυμία του καναλιού και των σεναριογράφων να συνεχιστεί η σειρά ως την ημέρα της αλλαγής της χιλιετίας, εσωτερικές διαφωνίες κατέστησαν κάτι τέτοιο αδύνατο. Σενάριο Αλέξανδρος Ρήγας, Δημήτρης Αποστόλου. Σκηνοθεσία, Αλέξανδρος Ρήγας.
Σπύρος Σεραφείμ:Το Βήμα
0 Σχόλια