Η βιταμίνη D είναι από τις λίγες βιταμίνες που το ανθρώπινο σώμα μπορεί να παράγει από μόνο του: Το δέρμα παράγει την D μέσω της ηλιακής ακτινοβολίας, ουσιαστικά δηλαδή την φωτοσυνθέτει. Έτσι παράγεται η πιο ενεργή μορφή της D, η D3 ή χοληκαλσιφερόλη.
Εναλλακτικά, η βιταμίνη D προσλαμβάνεται από συγκεκριμένες τροφές με τη μορφή της D2 (εργοκαλσιφερόλη). Τροφές όπως τα αβγά, το τυρί και τα ψάρια περιέχουν βιταμίνη D, όμως με την εξαίρεση του μουρουνέλαιου που είναι θησαυρός βιταμίνης D, οι υπόλοιπες διατροφικές πηγές δεν επαρκούν για να καλύψουν πλήρως τις πάγιες ανάγκες του ανθρωπίνου σώματος.
Καθίσταται λοιπόν σαφές πως η ηλιοθεραπεία δεν είναι απλά μια μόδα αλλά κρίνεται απαραίτητη για την υγεία του ανθρωπίνου σώματος.
Το μεσογειακό παράδοξο
Κι εδώ φτάνουμε στο μεγάλο παράδοξο: πώς γίνεται οι Βόρειοι και Κεντροευρωπαίοι να έχουν μεγαλύτερα ποσοστά βιταμίνης D όταν o καιρός στις χώρες τους είναι πολύ λιγότερο φωτεινός από ό,τι στην δική μας ηλιόλουστη χώρα;
Έρευνα του παρελθόντος έδειξε ότι το 65% των ηλικιωμένων Ελλήνων έχουν ανεπάρκεια D.
Έκτοτε, τα πράγματα έχουν επιδεινωθεί κατά πολύ.
Σύμφωνα με πολύ πρόσφατη στατιστική έρευνα του Αριστοτελείου πανεπιστημίου, του τμήματος Ιατρικής του St. George και του Πανεπιστημίου της Κύπρου, το 73, 07% ενός μεγάλου δείγματος Ελλήνων έχει ανεπάρκεια D, ενώ για τους Κύπριους το ποσοστό αυτό αγγίζει το 69,28%.
Η μικρή αλλά καθόλου αμελητέα διαφορά στα ποσοστά ανάμεσα στους Έλληνες και τους Κυπρίους κατά τη δική μου εκτίμηση πρέπει να οφείλεται στην ένταση και την έκταση των Μνημονίων: Όλο και λιγότερο Έλληνες έχουν τη δυνατότητα να κάνουν μεγάλης διάρκειας διακοπές με σαφέστατες συνέπειες στα επίπεδα της D τους και φυσικά στη σωματική και ψυχολογική τους υγεία.
Αυτό όμως δεν επαρκεί για να ερμηνεύσει το εντελώς απαράδεκτο μεσογειακό παράδοξο.
Αμέσως παρακάτω θα παραθέσουμε και τους υπόλοιπους λόγους του μεσογειακού παραδόξου.
Ένας από αυτούς είναι η μεσογειακή διατροφή. Το ελαιόλαδο δεν περιέχει βιταμίνη D και οι Μεσόγειοι καταναλώνουν λιγότερο λιπαρές τροφές από τους υπόλοιπους Ευρωπαίους.
Τι να τις κάνεις τις τροφές με D όταν λούζεσαι στον ήλιο;
Ακριβώς επειδή στο ιστορικό τους παρελθόν, οι Μεσόγειοι είχαν πολύ περισσότερο ήλιο από τους Βόρειους, γενικά είναι πιο σκουρόχρωμοι. Και τα μεγαλύτερα επίπεδα μελανίνης στο δέρμα, απαιτούν μεγαλύτερη έκθεση στον ήλιο. Με άλλα λόγια, ο Μεσόγειοι και γενικότερα οι Νότιοι, χρειάζονται τον ήλιο τους περισσότερο από τους βόρειους και χρειάζονται περισσότερη έκθεση στον ήλιο.
Η επιδημία όμως της ανεπάρκειας D οφείλεται κυρίως σε πολιτισμικούς λόγους, τους οποίους παραθέτουμε παρακάτω.
- Ο σύγχρονος τρόπος ζωής. Στην πραγματικότητα, οι περισσότεροι σύγχρονοι αστοί ζουν ως τρωγλοδύτες. Το φωτεινότερο κομμάτι της μέρας το περνούν σε εργασιακούς χώρους και στις μετακινήσεις από και προς αυτούς. Ελάχιστα βλέπουν το φως του ηλίου και ακόμη λιγότερο βλέπει το σώμα τους ο ήλιος.
- Η κατάχρηση αντηλιακών. Όπως έχουμε εμπεδώσει στην αρθρογραφία μας, στην Ιατρική (κι όχι μόνο), παν μέτρον άριστον. Μπορεί μεν η υπερβολική έκθεση στον ήλιο να δημιουργεί κινδύνους για την δερματική υγεία, σχεδόν κανείς όμως από τους σοφούς διαφημιστές και τις εταιρίες αντηλιακών δεν ασχολήθηκαν να μας πούνε ότι τα αντηλιακά με πολύ υψηλό δείκτη είναι ικανά να μπλοκάρουν παντελώς την απαραίτητη για τη βιταμίνη D ηλιακή ακτινοβολία. Έτσι έχουμε ένα ακόμη παράδοξο, παρόμοιο με αυτό της ασιτίας μέσω θερμιδικών βομβών: Να ψηνόμαστε στον ήλιο αλλά να μην περνάει η ηλιακή ακτινοβολία στο δέρμα μας.
- Πολιτισμικές ιδιαιτερότητες: Τα παλιά χρόνια και στον τόπο μας το γυναικείο κορμί θεωρούνταν τόση αμαρτία που το έκρυβαν πίσω από βαριά ρούχα σε τέτοιο βαθμό ώστε όχι μόνο δεν το έβλεπε ανθρώπου μάτι αλλά ούτε κι ο ήλιος. Και μπορεί σήμερα στη χώρα μας να έχει σχετικά κατακτηθεί το δικαίωμα της ελευθερίας του σώματος, ας δούμε όμως τι συμβαίνει σε χώρες που αυτό δεν έχει συμβεί, χώρες που έχουν μεγαλύτερη ηλιοφάνεια ακόμη κι από μας:
Στη Μέση Ανατολή, η ανεπάρκεια της βιταμίνης D, ξεπερνά το 80%.
Η Ινδία κατάφερε να βελτιώσει εκπληκτικά τα ποσοστά της μέσα σε μια δεκαετία: Από το δραματικό 77% το 2010, τα ποσοστά του πληθυσμού με ανεπάρκεια Βιταμίνης D έπεσαν στο 50%.
Τι μπορούμε και τι πρέπει να κάνουμε
Τα επίπεδα της βιταμίνης D περνάνε κυριολεκτικά από το χέρι μας: 20 λεπτά έκθεσης στον ήλιο για 6 μήνες τον χρόνο αρκούν για να μας «φορτίσουν» σχεδόν με όλη την Βιταμίνη D που χρειαζόμαστε.
Κι αυτό πρέπει να κάνετε. Να λιάζεστε υπεύθυνα έστω για ένα εικοσάλεπτο. Ακόμη κι αν δεν μπορείτε να κάνετε διακοπές, έστω στο μπαλκόνι σας ή στο παρκάκι της γειτονίας σας.
0 Σχόλια