Οι Αρχαίοι βγάζουν γέλιο

Έκδοση με «ανέκδοτα» της αρχαίας Ελλάδας
Οι Αρχαίοι βγάζουν γέλιο
ΜΑΝΩΛΗΣ ΠΙΜΠΛΗΣ
Εικογράφηση από τον καλυκωτό Κρατήρα του Ασστεος (διακρίνεται η «υπογραφή» ΑΣΣΤΕΑΣ ΕΓΡΑΨΕ) του 350 π.Χ. Διακρίνονται τρεις άνδρες, ο Γυμνήλος, ο Κόσιος και ο Καρίων, που κλέβουν τον τσιγγούνη Χαρίνο μέσα στο σπίτι του σκηνή από κωμωδία

Δεν είναι ανέκδοτο. Από τις εκδόσεις «Σαββάλα» κυκλοφορεί ένα βιβλίο 160 σελίδων με τον τίτλο «Αρχαία Ελληνικά Ανέκδοτα» που περιέχει πλήθος αστεϊσμών είτε επινοημένων είτε προερχομένων από πραγματικά γεγονότα. Ο συγγραφέας του βιβλίου ­ αλλά και πολλών ακόμη βιβλίων που κινούνται στον χώρο της φιλοσοφίας και της κοινωνιολογίας ­ Σωκράτης Γκίκας άντλησε το υλικό του από κείμενα κυρίως του 4ου αιώνα π.Χ., ιδίως στηριζόμενος στα έργα του Πλουτάρχου, τις βιογραφίες του Διογένη του Λαέρτιου, τις κωμωδίες του Αριστοφάνη, το Ανθολόγιο του Στοβαίου και τα αστεία του Ιεροκλή.

Η μεταγραφή στη νεοελληνική γίνεται με σχετική ελευθερία, έτσι ώστε τα ανέκδοτα «να είναι άμεσα κατανοητά και να διεγείρουν αυθόρμητασυναισθήματα», σημαιώνεται στην έκδοση «Αρχαία Ελληνικά Ανέκδοτα».
Περιέχονται σε χωριστό κεφάλαιο ευφυολογήματα γνωστών αρχαίων συγγραφέων, ενώ στο τέλος υπάρχουν ­ με αλφαβητική σειρά ­ σύντομα βιογραφικά όλων των συγγραφέων και φιλοσόφων που αναφέρονται στο κύριο σώμα του βιβλίου.

Ας απολαύσουμε μερικά «ανέκδοτα»:

* Ένας πατέρας ζήτησε από τον Αρίστιππο να διδάξει τον γιο του. Ο φιλόσοφος ζήτησε αμοιβή 500 δραχμές. Ο πατέρας θεώρησε υπερβολικό το ποσό. «Με τόσα χρήματα», είπε, «θα μπορούσα να αγοράσω ένα ζώο». «Αγόρασε», είπε ο Αρίστιππος, «κι έτσι θα έχεις δύο».

* Ο τύραννος των Συρακουσών Διονύσιος ρώτησε τον Αρίστιππο: «Γιατί οι φιλόσοφοι επισκέπτονται τα σπίτια των πλουσίων, ενώ οι πλούσιοι δεν πηγαίνουν στα σπίτια των φιλοσόφων;». Ο Αρίστιππος αποκρίθηκε: «Γιατί οι φιλόσοφοι ξέρουν τι τους λείπει, ενώ οι πλούσιοι δεν ξέρουν».

* Ο Διογένης βλέποντας κάποιον να δείχνει ερωτευμένος με μια πλούσια γριά, είπε: «Σ' αυτήν δεν κάρφωσε τα μάτια του, αλλά τα δόντια του».

* Πληροφορήθηκε ο Αριστοτέλης από κάποιον ότι μερικοί τον έβριζαν. Ο φιλόσοφος απάντησε: «Καθόλου δεν με νοιάζει. Όταν είμαι απών, δέχομαι ακόμα και να με μαστιγώνουν».

* Πλησίασε ένας τον Δημοσθένη, του είπε ότι χτυπήθηκε από κάποιον και τον παρακαλούσε να τον υπερασπιστεί ως συνήγορος. Ο Δημοσθένης του είπε: «Τίποτα δεν έπαθες». Όταν ο άνθρωπος άρχισε να φωνάζει, ο Δημοσθένης παρατήρησε:«Τώρα ακούω πραγματικά τη φωνή ενός αδικημένου ανθρώπου».

* Κάποτε ο Διογένης φώναζε: «Ελάτε εδώ, άνθρωποι!». Και όταν μαζεύτηκαν πολλοί, τους κυνήγησε με το μπαστούνι του, λέγοντας: «Ανθρώπους κάλεσα, όχι καθάρματα!».

* Ένας φαλακρός έβριζε τον Διογένη. Ο φιλόσοφος γύρισε και του είπε: «Δεν σου ανταποδίδω τις βρισιές, αλλά θα ήθελα να πω ένα "μπράβο" στις τρίχες σου, γιατί απαλλάχτηκαν από ένα κακορίζικο κεφάλι».

* Παρακινούσαν τον Φίλιππο τον Μακεδόνα να εξορίσει κάποιον που τον κακολογούσε. Ο Φίλιππος απάντησε: «Δεν είστε καλά! Θέλετε να τον στείλω να με κατηγορεί και σ' άλλα μέρη;».

* Ρώτησαν τον Αριστείδη τι τον στεναχωρούσε πιο πολύ στην εξορία. Εκείνος απάντησε: «Η κακή φήμη της πατρίδας μου. Όλοι την κακολογούν επειδή με εξόρισε».

* Ο Φωκίωνας διαφωνούσε συνήθως με όλους πάνω σε πολιτικά θέματα. Μια φορά όμως, όταν μίλησε στην Εκκλησία του Δήμου, όλοι ασπάστηκαν τις ιδέες του.
Απορημένος γύρισε προς τους φίλους του και τους ρώτησε: «Μήπως είπα σήμερα κάποια ανοησία, χωρίς να το καταλάβω;».

* Έτρωγε κάποτε ο Διογένης σε λαϊκό μαγειρείο. Σε μια στιγμή βλέπει να περνά απέξω ο ρήτορας Δημοσθένης. Τον φώναξε να πάει μέσα. Εκείνος αρνήθηκε για λόγους αξιοπρέπειας. Τότε ο Διογένης του λέει: «Δεν χρειάζεται να ντρέπεσαι.
Και ο κύριός σου (δηλ. ο λαός) έρχεται συχνά εδώ».

Ευφυολογήματα
Επιλέγουμε και μερικά από τα «ευφυολογήματα» που περιέχονται στο βιβλίο:

* Δυο πράγματα μας βοηθούν να καταλάβουμε τι είναι ο θάνατος: το πώς νιώθαμε προτού γεννηθούμε και ο βαθύς ύπνος (Αναξαγόρας).

* Όταν τα πράγματα δεν γίνονται όπως θέλουμε, τότε πρέπει να τα θέλουμε όπως γίνονται (Αριστοτέλης).

* Aτυχος είναι αυτός που δεν μπορεί να υποφέρει την ατυχία (Βίαντας).

* Κακό πράγμα η ανάγκη, αλλά δεν είναι ανάγκη να ζει κάποιος δημιουργώντας πολλές ανάγκες (Επίκουρος).

* Αν θέλεις να κάνεις κάποιον πλούσιο, μην του προσθέτεις χρήματα, να του αφαιρείς επιθυμίες (Επίκουρος).

* Τη μοίρα του ανθρώπου καθορίζει ο χαρακτήρας του (Ηράκλειτος).

* Ίδια είναι η μοίρα όλων μας, ωστόσο ο καθένας φροντίζει τον εαυτό του. (Σοφοκλής).

ΤΑ ΒΡΩΜΟΛΟΓΑ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ εδώ