Monaco Mùnegu Μονακό

Το Μονακό είναι μικρό πριγκιπάτο της Κυανής Ακτής. Περιβάλλεται στις τρεις πλευρές του από τη Γαλλία και στην τέταρτη από τη Μεσόγειο. Αποτελεί το πιο πυκνοκατοικημένο κράτος στον κόσμο.
Ιστορία
Το πριγκιπάτο τέθηκε από το 1297 υπό την προστασία της γενουατικής οικογένειας των Γκριμάλντι. Το 16ο αιώνα αναγκάστηκε να δεχτεί την προστασία της Ισπανίας και από το 1641 τέθηκε υπό γαλλική προστασία. Το 1793 προσαρτήθηκε στην Γαλλία. Το 1814, με τη Συνθήκη του Παρισιού, ο Οίκος των Γκριμάλντι επανήλθε στην εξουσία.
Από το 1861 άρχισε να σταθεροποιείται η εξάρτηση από τη Γαλλία. Πρίγκιπας του Μονακό το 1949 έγινε ο Ρενιέ Γ'. Το 1956 νυμφεύθηκε την Αμερικανίδα ηθοποιό Γκρέις Κέλι, η οποία σκοτώθηκε σε αυτοκινητικό δυστύχημα το 1982.

Το Μονακό εντάχθηκε στα Ηνωμένα Έθνη μόλις το 1993. Το 2002 το γαλλικό φράγκο, νόμισμα του Μονακό, αντικαταστάθηκε από το ευρώ. Τον Απρίλιο του 2005, ύστερα από το θάνατο του Ρενιέ, την ηγεσία του πριγκιπάτου ανέλαβε ο γιος του Αλβέρτος.
Στις βουλευτικές εκλογές στις 9 Φεβρουαρίου του 2003 ο κυβερνών συνασπισμός "Ένωση για το Μονακό" κέρδισε τις 21 επί συνόλου 24 εδρών. Ο κυβερνών συνασπισμός επανεξελέγη και το 2008.

Ο βράχος του Μονακό ήταν ένα καταφύγιο για τους πρωτόγονους πληθυσμούς. Τα ίχνη τους ανακαλύφθηκαν σε μια σπηλιά στους κήπους του Άγιου Μαρτίνου. Οι πρώτοι μόνιμοι κάτοικοι της περιοχής, οι Λιγούριοι (Ligures), περιγράφονται ως άνθρωποι των βουνών, εξοικειωμένοι με την σκληρή εργασία αλλά και με υποδειγματική οικονομία. Η ακτή και ο λιμένας του Μονακό ήταν πιθανώς η θαλάσσια πρόσβαση για τον εσωτερικό πληθυσμό της Λιγουρίας, το Oratelli Peille. Η προέλευση του ονόματος «Μονακό» υπόκειται σε διάφορες υποθέσεις. Για μερικούς, το όνομα προέρχεται από την από τη Λιγούρια φυλή, Monoïkos, οι οποίοι κατοίκησαν στο βράχο στο 6ο αιώνα π.Χ. Για άλλους, η προέλευση προέρχεται από τα ελληνικά.

Στην αρχαιότητα, ο λιμένας του Μονακό συνδέθηκε με τη λατρεία του ήρωα Ηρακλή, και το όνομά του συνδέθηκε συχνά με την έκφραση «Ηρακλής Μονόϊκος» που σημαίνει ο Ηρακλής μόνος. Αυτή
την έκδοση φαίνεται να επιβεβαιώνεται, δεδομένου ότι το σύγχρονο όνομα για τον κύριο λιμένα του Μονακό είναι ο λιμένας του Ηρακλή. Στο τέλος του 12ου αιώνα π.Χ., οι Ρωμαίοι κατέλαβαν την περιοχή. Το Μονακό είναι μέρος της επαρχίας των θαλάσσιων Άλπεων.

Κατά τη διάρκεια της κατοχής τους, οι Ρωμαίοι δημιούργησαν στο La Turbie το τρόπαιο Augustus, το οποίο γιορτάζει το θρίαμβο των στρατιωτικών εκστρατειών τους. Κατά τη διάρκεια αυτής της ίδιας περιόδου, οι Φοίνικες και οι Καρχηδόνιοι ναυτικοί έφεραν την ευημερία στην περιοχή. Μετά από την πτώση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (5ος αιώνας μ.Χ.), η περιοχή κατακτήθηκε από διάφορους βάρβαρους πληθυσμούς. Ήταν μόνο στο τέλος του 10ου αιώνα, μετά από την κυριαρχία των Σαρακηνών από την Προβηγκία που η περιοχή αποικήθηκε ξανά.

Πολιτικά
Το πολίτευμά του είναι Συνταγματική Μοναρχία. Τη νομοθετική εξουσία ασκούν ο πρίγκιπας και το εθνικό συμβούλιο, τα 18 μέλη του οποίου εκλέγονται για πέντε χρόνια με καθολική ψηφοφορία, ενώ την εκτελεστική ασκεί ο πρωθυπουργός και το υπουργικό συμβούλιο. To δικαίωμα ψήφου αποκτάται στην ηλικία των 18 ετών. Το Σύνταγμα του 1962 τροποποιήθηκε το 2002.

Γεωγραφία
Το Μονακό βρίσκεται στα νότια της Γαλλίας, ανάμεσα στη Νίκαια και τα σύνορα της Ιταλίας, και αποτελεί θύλακο μέσα στο γαλλικό έδαφος. Περιβάλλεται Α, Δ και Β από το γαλλικό νομό Αλπ-Μαριτίμ και Ν. βρέχεται από τη Μεσόγειο θάλασσα. Το κλίμα του είναι μεσογειακό.

Το Μονακό αποτελείται από τέσσερις περιοχές: την πόλη του Μονακό (30.000 κάτ.), που είναι έδρα της κυβέρνησης και του ηγεμόνα και είναι χτισμένη σε βραχώδες ακρωτήριο στο νότιο τμήμα της περιοχής, τη Λα Κονταμίν, όπου βρίσκεται το λιμάνι, το Μόντε Κάρλο με το περίφημο καζίνο, που είναι χτισμένο πάνω σε λόφους με θαυμάσια πανοραμική θέα, και τη Φοντβιέγ, μία ζώνη ελαφράς βιομηχανίας.
Κυριότερα αξιοθέατα του Μονακό είναι το πριγκιπικό παλάτι, που χτίστηκε το 16ο αι. και έχει μεσαιωνικούς πύργους, ο καθεδρικός ναός του 19ου αι. και το παγκόσμια γνωστό Ωκεανογραφικό μουσείο.

Οικονομία
Η οικονομία του πριγκιπάτου βασίζεται κυρίως στον τουρισμό. Το λιμάνι έχει αποκλειστικά τουριστικό προορισμό και φιλοξενεί όλο σχεδόν το χρόνο μεγάλο αριθμό θαλαμηγών. Ιδιαίτερη ανάπτυξη έχει και η βιομηχανία χημικών προϊόντων, μηχανουργίας, υφαντουργίας και ειδών διατροφής. Επιχειρηματίες από όλο τον κόσμο προτιμούν τις τράπεζες του Μονακό, που τις ευνοεί η νομοθεσία του πριγκιπάτου για το τραπεζικό απόρρητο και τη χαμηλή φορολογία.

Δημογραφία
Οι περισσότεροι κάτοικοι είναι Γάλλοι (το Μονακό είναι η μικρότερη χώρα στον κόσμο όπου ομιλείται η γαλλική γλώσσα). Οι υπόλοιποι είναι Ιταλοί, Αμερικανοί κ.ά., ενώ το 20% είναι Μονεγάσκοι. Επίσημη γλώσσα είναι τα γαλλικά, αλλά πολύ διαδεδομένη είναι και η ιταλική, καθώς και η μονεγασκική. Το προσδόκιμο ζωής του συνολικού πληθυσμού υπολογίστηκε το 2009 στα 80,09 χρόνια (76,3 για τους άνδρες και 84,09 για τις γυναίκες).

Συγκοινωνίες
Η χώρα εξυπηρετείται από σιδηροδρομικό δίκτυο. Οι αεροπορικές συγκοινωνίες εξυπηρετούνται από ένα ελικοδρόμιο. Το πλησιέστερο αεροδρόμιο είναι το Αεροδρόμιο Κοτ ντ' Αζύρ, στη Νίκαια της Γαλλίας. H οδήγηση γίνεται στη δεξιά πλευρά του δρόμου.