Η ψυχοσωματική αιτία των εθισμών

Οι εθισμοί προκαλούνται από το φόβο και τη χαμηλή αυτοεκτίμηση.

Απόσπασμα από το βιβλίο της Louise Hay και Mona Lisa Schulz «Όλα Είναι Καλά» Εκδόσεις Η Δυναμική της Επιτυχίας
Οι άνθρωποι που ρέπουν προς τους εθισμούς — δηλαδή όλοι μας σ’ ένα βαθμό, έτσι δεν είναι; — έχουν συχνά την έντονη επιθυμία να θρέψουν την αίσθηση της αυταξίας τους. Αναζητούν την προσωπική και δημιουργική ικανοποίηση, τη γαλήνη και τη σαφήνεια, αλλά πολύ συχνά τους λείπει η πειθαρχία για να ακολουθήσουν μια δίαιτα ή ένα πρόγραμμα γυμναστικής, ή ακόμα και ένα πρόγραμμα στην εργασία τους. Τους κυριεύει τόσο πολύ η λαχτάρα για κάτι που τους δίνει ευχαρίστηση —το φαγητό, το αλκοόλ, οι αγορές με την πιστωτική κάρτα— που δυσκολεύονται να βρουν το χρόνο ή να ενδιαφερθούν για να φροντίσουν τον εαυτό τους ή, μερικές φορές, τους άλλους.

Ο καθένας μας έχει τη δική του συνταγή εθιστικής συμπεριφοράς. Η αναζήτηση της αυταξίας και της ικανοποίησης μπορεί να είναι συναρπαστική, αλλά μπορεί επίσης να είναι κουραστική και απογοητευτική. Όταν ξέρουμε ότι αποφεύγουμε τις ευθύνες, τότε το στρες και το άγχος μας κατακλύζουν. Έτσι, για να αντιμετωπίσουμε αυτά τα έντονα συναισθήματα, καταφεύγουμε σε πράγματα που μας κάνουν να νιώθουμε καλά: αλκοόλ, ουσίες, σεξ, τζόγος, φαγητό…
Ποια είναι λοιπόν η συνταγή για να καταπολεμήσεις έναν εθισμό; Η ικανότητα σου να απαρνηθείς την εθιστική συμπεριφορά και να σωθείς από τη μη αναστρέψιμη βλάβη που προκαλεί στην υγεία σου εξαρτάται από το αν θα αλλάξεις τις σκέψεις και τις συμπεριφορές που σχετίζονται με τον εθισμό σου. Ένας καλός τρόπος για να ξεκινήσεις είναι να ακολουθήσεις μια από τις δοκιμασμένες μεθόδους για τους εθισμούς, όπως τα προγράμματα των 12 βημάτων και άλλων ομάδων ανάκαμψης. Το επόμενο βήμα είναι να προσέξεις τα μηνύματα που σου στέλνει το σώμα σου για τις επιπτώσεις της συμπεριφοράς σου στην υγεία σου. Όταν εντοπίσεις το πρόβλημα και τα συναισθήματα που το προκαλούν, μπορείς να αρχίσεις να ενσωματώνεις τις δηλώσεις στην καθημερινή σου ρουτίνα.
Η θεωρία των δηλώσεων της Λουίζας δείχνει ότι οι εθισμοί προκαλούνται από το φόβο και τη χαμηλή αυτοεκτίμηση. Πιο συγκεκριμένα, τα άτομα που ρέπουν προς τους εθισμούς αναλώνουν τη ζωή τους προσπαθώντας να ξεφύγουν από αυτό που είναι, χωρίς να καταφέρουν ποτέ να το αγαπήσουν.

Δήλωση για του εθισμούς
Μια καλή γενική δήλωση για τους εθισμούς είναι: «Τώρα ανακαλύπτω πόσο θαυμάσιος είμαι. Επιλέγω να αγαπώ και να απολαμβάνω τον εαυτό μου».
Ο αλκοολισμός συνδέεται ιδιαίτερα με την ενοχή, την αίσθηση της ανεπάρκειας και την αυτο-απόρριψη. Για να εξουδετερώσεις αυτά τα αρνητικά συναισθήματα και να μεταμορφώσεις το μίσος για τον εαυτό σου σε αγάπη γι’ αυτόν, η Λουίζα προτείνει τη δήλωση: «Ζω το παρόν. Κάθε στιγμή είναι καινούρια. Επι λέγω τώρα να αναγνωρίζω την αξία μου. Αγαπώ και αποδέχομαι τον εαυτό μου».
Κάποια στιγμή, οι περισσότεροι έχουμε θρέψει την αυταξία μας τεχνητά με εθιστικές συμπεριφορές, ή έχουμε καταστείλει με φάρμακα τα συναισθήματα που δεν μπορούσαμε να διαχειριστούμε. Όταν η ζωή μας βρίσκεται σε σύγχυση, είναι πιο πιθανό να καταφύγουμε στον εθισμό, επειδή η πραγματικότητα είναι πολύ οδυνηρή. Ο εθισμός παίρνει διάφορες μορφές: αλκοόλ, κάπνισμα, ώρες στο Facebook, ηλεκτρονικά παιχνίδια, σεξ… Όλοι οι εθισμοί κάνουν τον οργανισμό να εκκρίνει οπιούχα, που ναρκώνουν το σωματικό και το συναισθηματικό πόνο. Ωστόσο, η εθιστική ουσία χάνει κάποια στιγμή τη δύναμη της, ή η εθιστική συμπεριφορά δεν προσφέρει πια διαφυγή — και η πραγματικότητα επιστρέφει, μαζί με τον πόνο.
Το πιο σημαντικό πράγμα που θα μπορούσες να κάνεις αν έχεις προβλήματα με εθισμούς είναι να παραδεχτείς ότι έχεις πρόβλημα. Ξέρω ότι αυτό ακούγεται απλοϊκό, αλλά η παραδοχή του προβλήματος είναι η βάση για όλα τα υπόλοιπα. Αν δεν είσαι σίγουρος για το αν έχεις πρόβλημα ή όχι, ρώτα έναν καλό σου φίλο ή ένα μέλος της οικογένειας σου. Με τη βοήθεια του, κάνε στον εαυτό σου τις εξής ερωτήσεις:
Μήπως δεν μπορείς να ελέγξεις το πόσο τρως ή πίνεις, πόσο ασχολείσαι με τον τζόγο ή πόσο κάνεις σεξ; Νιώθεις ενοχές για αυτή σου τη συμπεριφορά; Επηρεάζει αυτή η συμπεριφορά τη δουλειά σου ή την οικογενειακή σου ζωή; Υπάρχουν στην οικογένεια σου άτομα που παιδεύονταν με κάποιον εθισμό; Σου έχει πει κάποιος ότι πρέπει να σταματήσεις; Μήπως βρίσκεις δικαιολογίες ή μήπως προσπαθείς να κρύψεις αυτό που κάνεις; Αν απαντήσεις θετικά σε δύο από αυτές τις ερωτήσεις, είναι ώρα να κάνεις ένα βήμα πίσω και να εξετάσεις σοβαρά τον εθισμό σου.

Η αντιμετώπιση ενός εθισμού είναι δύσκολη διαδικασία. Χρειάζεσαι βοήθεια, όχι μόνον από κάποιον ειδικό που θα σου δείξει το πώς να έρθεις σε επαφή με τη δύναμη σου και με τα συναισθήματά σου, αλλά και από τους φίλους και την οικογένεια σου. Ζήτα βοήθεια τώρα. Υπάρχουν ομάδες υποστήριξης για τους περισσότερους εθισμούς. Βρες ανθρώπους που κατανοούν το πρόβλημά σου. Αυτοί μπορούν να δυναμώσουν το θάρρος σου και να σου δώσουν συμβουλές που εσύ ίσως δεν τις έχεις σκεφτεί. Με τη βοήθεια ενός επαγγελματία συμβούλου, της οικογένειας, των φίλων σου και οποιασδήποτε ομάδας υποστήριξης βρεις, μπορείς να σταματήσεις την εθιστική σου συμπεριφορά. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι είναι σημαντικοί για τη θεραπεία σου, γιατί παίζουν ουσιαστικό ρόλο στο να μπορέσεις να βγεις στην άλλη όχθη του εθισμού με μια ισχυρή αίσθηση εαυτού.

Υπάρχουν επίσης κάποια πράγματα που μπορείς να κάνεις μόνος σου για να αντιμετωπίσεις τα συναισθήματα που προσπαθείς να αποφύγεις με τον εθισμό. Άρχισε να ασκείσαι στο διαλογισμό. Το να κάθεσαι κάπου σιωπηλός — ακόμη και για ένα λεπτό μόνο — θα σε βοηθήσει να αντιληφθείς καλύτερα τις σκέψεις και τα συναισθήματα σου. Οι σκέψεις έρχονται και φεύγουν. Είναι παροδικές και μπορείς να τις αλλάξεις. Είναι απλώς κάποιες απόψεις που έχουν χαραχτεί στο νου σου• δεν είναι η πραγματικότητα. Δημιουργώντας έναν καινούριο τρόπο να βλέπεις τις σκέψεις σου, τις ανέχεσαι πιο εύκολα και μπορείς να τις μεταμορφώσεις σε πιο υγιείς, δουλεύοντας με τις δηλώσεις. Μια καλή ιδέα επίσης είναι να αρχίσεις να κρατάς ημερολόγιο. Πολλές φορές, απλώς και μόνο βάζοντας τις σκέψεις σου σε λέξεις, τις βλέπεις κάτω από άλλο φως.
Το σημαντικό με όλους τους εθισμούς είναι να νιώσεις πιο ασφαλής με το ποιος είσαι. Μάθε για την εσωτερική σου δύναμη. Όλοι μας έχουμε την έμφυτη ικανότητα να επιβιώνουμε και να ευημερούμε πάνω σε τούτο τον πλανήτη. Έχεις κι εσύ τη δύναμη να το καταφέρεις αυτό, όπως και οποιοσδήποτε άλλος. Απλώς χρειάζεται να την ανακαλύψεις και να την κάνεις να δουλέψει για σένα.