Υδροθεραπεία σε παιδιά με εγκεφαλική παράλυση

Ο όρος εγκεφαλική παράλυση (Ε.Π.) αναφέρεται σε μια ομάδα παθήσεων, στις οποίες υπάρχουν διαταραχές της ανάπτυξης της κίνησης ή στάσης που οφείλονται σε βλάβη εκείνων των περιοχών του εγκεφάλου που ελέγχουν τη λειτουργία των μυών και προκαλούν την παθολογική δραστηριότητά τους.
Τα αίτια είναι λοίμωξη, εγκεφαλική αιμορραγία, περιγεννητική ασφυξία, τραυματισμός του κρανίου κατά ή μετά τη γέννηση. Υπάρχουν 3 μορφές της εγκεφαλικής παράλυσης ,η σπαστική μορφή, η δυστονική (εξωπυραμιδική αθέτωση) και η ατονική (αταξία).
Η άσκηση στο νερό είναι μια ελκυστική μορφή άσκησης για τα παιδιά με εγκεφαλική παράλυση. Η πλευστότητα του νερού μειώνει την επίδραση της βαρύτητας και παρέχει αυξημένη υποστήριξη της σωστής θέσης . Αυτά τα χαρακτηριστικά μπορούν να επιτρέψουν στα παιδιά με Ε.Π. να ασκηθούν στο νερό με περισσότερη ελευθερία απ’ ότι στην ξηρά. Οι ανθεκτικές δυνάμεις της πλευστότητας και της έλξης επιτρέπουν ποικίλες αερόβιες δραστηριότητες και δραστηριότητες δύναμης που μπορούν να τροποποιηθούν εύκολα για να διευκολύνουν ένα ευρύ φάσμα κινητικών ικανοτήτων των παιδιών με Ε.Π.
Ένα ακόμη όφελος της άσκησης στο νερό είναι τα μειωμένα επίπεδα φόρτισης των αρθρώσεων, παρέχοντας ένα ευχάριστο περιβάλλον για τα παιδιά με ασταθείς αρθρώσεις. Παρά τα θεωρητικά οφέλη της άσκησης στο νερό για τα παιδιά με Ε.Π, λίγη έρευνα έχει γίνει για τις επιδράσεις της. Αν και οι μελέτες που περιγράφουν τις επιδράσεις της θεραπείας στο νερό υπάρχουν, λίγες μελέτες έχουν αξιολογήσει τα αποτελέσματα άσκησης στο νερό. Πρόσθετη έρευνα απαιτείται για να αξιολογηθούν οι επιδράσεις διαφορετικών διαρκειών, εντάσεων, και συχνοτήτων της άσκησης στο νερό για τα επίπεδα φυσικής κατάστασης των παιδιών με το Ε.Π.
Η κατάλληλη θερμοκρασία του νερού για θεραπευτικούς σκοπούς θεωρείται στους 33-35° C. Με την εμβύθιση του ασθενούς σε ζεστό νερό σε συνδυασμό με τις υπόλοιπες χαρακτηριστικές ιδιότητες του νερού προάγεται η μυϊκή χαλάρωση, μειώνεται ο μυϊκός σπασμός και η σπαστικότητα, ενώ μειώνεται η ευαισθησία στον πόνο διευκολύνοντας έτσι την επίτευξη των στόχων της αποκατάστασης.

Θεραπευτικά οφέλη της Υδροθεραπείας
• Προάγει τη μυϊκή χαλάρωση
• Μειώνει την ευαισθησία στον πόνο
• Μειώνει το μυϊκό σπασμό και την σπαστικότητα
• Αυξάνει την ευκολία κίνησης της άρθρωσης βελτιώνοντας και διατηρώντας την τροχιά των δύσκαμπτων αρθρώσεων
• Ειδικές θεραπευτικές ασκήσεις μπορούν να ξεκινήσουν πιο γρήγορα επισπεύδοντας τον χρόνο της αποκατάστασης και προλαμβάνοντας επιπλοκές
• Αυξάνει τη μυϊκή δύναμη στις περιπτώσεις υπερβολικής αδυναμίας
• Μειώνει τις βαρυτικές δυνάμεις
• Βελτιώνει την περιφερική και λεμφική κυκλοφορία συμβάλλοντας έτσι στην απορρόφηση οιδημάτων και αιματωμάτων
• Βελτιώνει την κιναισθησία του σώματος και την σταθερότητα του κορμού
• Βελτιώνει το ηθικό και την αυτοπεποίθηση του ασθενούς
• Βοηθά στην απόκτηση της ισορροπίας και βελτιώνει την νευρομυική συναρμογή διευκολύνοντας την λειτουργική αποκατάσταση και ανεξαρτητοποίηση του ασθενούς.

Halliwick Method
Το 1949 οι James και Phyl McMillan ανέπτυξαν το σύστημα Halliwick για να διδάξουν κολύμβηση σε άτομα με αναπηρίες. Ο James Mc Millan ήταν μηχανικός και δάσκαλος κολύμβησης και προπονητής. Η κατανόηση των αρχών της υδροστατικής και υδροδυναμικής, του επέτρεψε να συνειδητοποιήσει τα προβλήματα ισορροπίας και κίνησης στο νερό, που βιώνοντας από άτοκα µε βαριές αναπηρίες. Ο Mc Millan και η σύζυγός του Phyl εργάστηκαν µε κορίτσια µε αναπηρίες από το σχολείο Halliwick στο Βόρειο Λονδίνο και αυτό το σχολείο έδωσε το όνομα του στη Μέθοδο.. Ξεκίνησε με βασικό σκοπό να βοηθήσει τα άτομα με ειδικές ανάγκες να αποκτήσουν ανεξαρτησία και να μπορούν να κολυμπούν με ασφάλεια
Η μέθοδος δίνει έμφαση στις ικανότητες του ασθενούς μέσα στο νερό και όχι στις ανικανότητές του πάνω στη γη. Ο ασθενής συγκρατείται από τον φυσιοθεραπευτή και ισορροπεί στο νερό ενώ προοδευτικά ελευθερώνεται με σκοπό να εκπαιδευτεί στην ισορροπία και τον έλεγχο της στάσης του σώματος του. Ο Θεραπευτής συστηματικά προσθέτει στο πρόγραμμα πιο πολύπλοκες και στροφικές κινήσεις με σκοπό να εκπαιδεύσει τον ασθενή στο κολύμπι και να τον βοήσει στον νευρομυικό συντονισμό των κινήσεων του.

Ο κανονισμός αυτής της θεραπευτικής μεθόδου περιλαμβάνει τα εξής 10 σημεία.

1. Ψυχολογική – πνευματική προσαρμογή (έλεγχος αναπνοής), χαλάρωση.
2. Έλεγχος των τοξοειδών και περιστροφικών κινήσεων.
3. Έλεγχος των εγκαρσίων και περιστροφικών κινήσεων.
4. Έλεγχος των κατά μήκους περιστροφικών κινήσεων.
5. Έλεγχος των συνδυασμένων περιστροφικών κινήσεων με ταυτόχρονη διατήρηση της ισορροπίας.
6. Ασκήσεις ώθησης και χαλάρωσης.
7. Ισορρόπηση κατά την διάρκεια ήρεμης στάσης.
8. Κολύμβηση σε δύνες.
9. Εκτέλεση απλών εμπρόσθιων κινήσεων, εκτέλεση εκτεταμένων εμπρόσθιων κινήσεων.
10. Εκμάθηση αυτόνομης κολύμβησης – χαλάρωσης.

Συμπερασματικά, σαν μορφή θεραπείας, η άσκηση μπορεί να ωφελήσει τα παιδιά με το Ε.Π βελτιώνοντας την μυϊκή δύναμη, την καρδιαγγειακή λειτουργία, και την βελτίωση των αδρών κινητικών δεξιοτήτων. Η άσκηση στο νερό είναι μια ελκυστική μορφή άσκησης για τα παιδιά με το Ε.Π λόγω των μοναδικών ιδιοτήτων του νερού που μπορούν να μειώσουν τους κινδύνους που συνδέονται με την φόρτιση των αρθρώσεων, και μπορούν να επιτρέψουν σε ένα παιδί στο να συμμετέχει ευκολότερα σε πιο έντονες δυναμικές και αερόβιες δραστηριότητες από τη από την άσκηση στην ξηρά.

Αναφορές:
Association of Swimming Therapy (1992). Swimming for People with Disabilities. London, UK:
A.C. Black..
Grosse, S. (2005) Halliwick techniques: enhancing aquatics for individuals with disabilities.
American Journal of Recreation Therapy, 4(2), 7-12.