Η μυθολογία του Κριού

Ο Κριός αναφέρεται πολύ συχνά στην μυθολογία των πιο διαφορετικών αρχαίων κόσμων.
Ο θεός-δημιουργός των Ινδών απεικονίζεται πάνω σ΄έναν Κριό.
Οι αρχαίοι Πέρσες είχαν επίσης μια θεότητα με μορφή Κριού.
Ο θεός-ήλιος των Αιγυπτίων, ο Άμων-Ρα απεικονιζόταν με κεφάλι κριού.
 Τέλος, στη χριστιανική παράδοση, ο Χριστός αναφέρεται και ως αμνός.
Η πιο ενδιαφέρουσα όμως αναφορά βρίσκεται στην ελληνική αλλά και ρωμαική παράδοση.
Υπήρχε λοιπόν, σύμφωνα με την ελληνικά παράδοση, κάποτε στη Θήβα, ένας βασιλιάς που λεγόταν Αθάνας.
Ήταν ταυτόχρονα ιερέας του Λαφυστίου Διός και στις σχετικές τελετουργίες θυσίαζε στο βωμό του έναν κριό.
Ο Αθάνας είχε σύζυγο τη θεά Νεφέλη και δυο παιδιά : τον Φρύξο και τηνΈλλη.
Κάποτε ο Αθάνας βαρέθηκε τη Νεφέλη και την έδιωξε για να παντρευτεί την Ινώ, η οποία ως κλασσική μητριά, μισεί τα δυο του παιδιά και προσπαθεί να τα εξοντώσει.
Προκαλεί λοιπον, έναν φοβερό λιμό στο βασίλειο και πείθει τον σύζυγο της να ρωτήσει κάποιον μάντη τι πρέπει να κάνει.
Η απάντηση του (είτε επειδή έτσι την μετέφερε η Ινώ, είτε επειδή τον είχε δασκαλέψει η ίδια) είναι πως πρέπει να θυσιαστεί στους θεούς ένας σγουρόμαλλος (= Φρύηος) Κριός. Ο Φρύξος νιώθει τον θάνατο που τον περιμένει και ζητάει την βοήθεια της μητέρας του Νεφέλης, η οποία έχει καταφύγει στον Όλυμπο, στην κατοικία των θεών.
Η μητέρα του στέλνει ένα συννεφάκι, που μεταμορφώνεται σε χρυσόμαλλο Κριό, παίρνει στην ράχη του τον Φρύξο και την Έλλη και τους φέρνει προς τον Ήλιο, δηλαδή στην Ανατολή.
Κατά τη διάρκεια αυτού του μακρινού ταξιδιού ο Φρύξος αποκοιμάται, χαλαρώνει τα χέρια που κρατούσαν την αδερφή του, η οποία και πέφτει και πνίγεται στα στενά των Δαρδανελλίων, που φέρουν έκτοτε τ΄όνομα της. (Ελλήσποντος).
Τέλος φτάνουν στην Κολχίδα, μακρινή ασιατική χώρα, όπου ο Κριός αποθέτει τον Φρύξο.
Για να μείνει όμως εκεί, πρέπει πρώτα να ικανοποιήσει τον Βασιλιά της χώρας Αιήτη.
Αυτός του ζητάει ένα δώρο μεγάλης αξίας ενώ ο Φρύξος δεν έχει μαζί του απολύτως τίποτα. » Σκότωσε εμένα» του λέει ο Κριός «αφού σου ανήκω και πρόσφερε του το δέρμα μου».
Πράγματι ο Φρύξος προσέφερε τελικά στον Αιήτη το δέρμα του χρυσού Κριού.
Είναι το περίφημο Χρυσόμμαλο Δέρας, που αναζητούσ, στο δάσος όπου το φύλαγε ένας ακοίμητος Δράκοντας, ο Ιάσων, κατά την Αργοναυτική εκστρατεία της μυθολογίας.