Александр Пушкин 1799-1837 εθνικός ποιητής Ρωσίας

Aleksandr Sergeyevich Pushkin

Γέννηση: 6 Ιουνίου 1799, Μόσχα, Ρωσία

Απεβίωσε: 10 Φεβρουαρίου 1837, Αγία Πετρούπολη, Ρωσία

«Ο Πούσκιν ήταν για όλους τους ποιητές σαν μια ποιητική φλόγα που έπεσε απ’ τα ουράνια και από την οποία σαν κεράκια άναψαν άλλοι αυτοφυείς ποιητές. Γύρω του διαμορφώθηκε ολόκληρος αστερισμός» είπε ο διάσημος Ρώσος συγγραφέας Nikolai Gogol για τον Αλεξάντρ Πούσκιν, τον ποιητή ο οποίος μέσα στη σύντομη ζωή του δημιούργησε έργα που άλλαξαν δραματικά την πορεία της ρωσικής λογοτεχνίας.

Ο Aleksandr Sergeyevich Pushkin, γόνος παλαιότατης αριστοκρατικής οικογένειας, γεννήθηκε στη Μόσχα στις 26 Μαΐου του 1799. Από μικρός επέδειξε ισχυρή κλίση προς τη λογοτεχνία, πιάνοντας την πένα από παιδί, ενώ γνωρίζεται με σπουδαίες προσωπικότητες των τεχνών και των γραμμάτων στο σπίτι του, το οποίο αποτελεί εστία συγκέντρωσης προσωπικοτήτων της εποχής.

Είναι μόλις 15 ετών όταν δημοσιεύει το πρώτο του ποίημα, ενώ με την αποφοίτησή του από το Αυτοκρατορικό Λύκειο είναι ήδη ευρέως γνωστός για το ταλέντο του στους λογοτεχνικούς κύκλους της εποχής. Η πρόσφατη Γαλλική Επανάσταση εμπνέει το νεαρό Πούσκιν, ο οποίος προσηλώνεται στα φιλελεύθερα ιδεώδη και τον ουμανισμό.

Σε ηλικία 20 περίπου ετών γνωρίζει το έργο του Λόρδου Βύρωνα ενώ σταδιακά αναδεικνύεται ως ο εκπρόσωπος των ριζοσπαστικών λογοτεχνών, κάτι που προκαλεί τη σύγκρουσή του με την κυβέρνηση. Ως αποτέλεσμα, εξορίζεται από την πρωτεύουσα και βρίσκεται στον Καύκασο, την Κριμαία, την Καμένκα και το Τσισνάου, όπου έγινε μέλος της μασονικής στοάς αλλά και της ελληνικής Φιλικής Εταιρίας, με σκοπό την απελευθέρωση της χώρας από τον τουρκικό ζυγό.

Όταν ξέσπασε η επανάσταση, ο Πούσκιν κρατούσε ημερολόγιο με τα σημαντικότερα γεγονότα του ελληνικού αγώνα, ενώ συνέθεσε και αρκετά ποιήματα. Τα χρόνια αυτά γράφει τον «Αιχμάλωτο του Καυκάσου», ενώ στη συνέχεια μετά από νέα σύγκρουση με το τσαρικό καθεστώς, εξορίζεται στο κτήμα της μητέρας του, όπου αναγκάζεται να παραμείνει για δυο χρόνια

Στα χρόνια αυτά της εξορίας έγραψε το δράμα «Μπόρις Γκουντούνοφ», το όποιο όμως δεν θα κατορθώσει να δημοσιεύσει πριν από το 1830, λόγω της λογοκρισίας την οποία υφίσταται ακόμα και μετά την χάρη που λαμβάνει από τον τσάρο Νικόλαο τον Α’. Το πρωτότυπο του δράματος ωστόσο, χωρίς λογοκριτικές επεμβάσεις δεν δημοσιεύθηκε πριν από το 2007.
Ο Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, θαυμαστής του «Γκουντούνοφ», έγραψε αργότερα: «Θα μπορούσαν να
γραφούν ολόκληρα βιβλία πάνω στους χαρακτήρες του έργου αυτού, που ο Πούσκιν άντλησε από τη ρωσική γη, που πρώτος αυτός ανακάλυψε, λάξεψε και έθεσε μπροστά στα μάτια μας, για τώρα και για πάντα, μέσα στην αδιαφιλονίκητα σεμνή και μεγαλόπρεπη μαζί ψυχική ομορφιά τους».

Στις 18 Φλεβάρη 1831 παντρεύεται την διάσημη καλλονή της εποχής, Natalia Goncharova. Το 1833 δημοσιεύεται η έμμετρη του σύνθεσή του «Ευγένιος Ονέγκιν», έργο το οποίο αποδεικνύεται προφητικό αφού ο ποιητής θα έχει το ίδιο τέλος με αυτό του διάσημου ήρωά του. Ο κορυφαίος Ρώσος κριτικός της εποχής Vissarion Belinsky χαρακτηρίζει τον «Ευγένιο Ονέγκιν» «εγκυκλοπαίδεια της ρωσικής ζωής και καθρέφτη της εθνικής συνείδησης στην πρώτη της αφύπνιση». Ο ίδιος ο Πούσκιν αποκαλεί την αισθητική αντίληψή του που αποτυπώνεται στον «Ονέγκιν» ρομαντικό ρεαλισμό και τον εαυτό του «ποιητή της πραγματικότητας».

Στις 29 Γενάρη 1837, ο Πούσκιν τραυματίζεται θανάσιμα σε μονομαχία με τον Ζορζ ντ' Αντές και δυο μέρες αργότερα πεθαίνει, είδηση που προκαλεί μεγάλη συγκίνηση σε ολόκληρη τη χώρα. Ο ποιητής Mikhail Lermontov συνθέτει την ωδή «Ο θάνατος του ποιητή», η οποία, ειρωνικά, προφητεύει και τον δικό του θάνατο, επίσης σε μονομαχία.

Ο Αλεξάντρ Πούσκιν άφησε πίσω του περί τα 800 λυρικά και αφηγηματικά ποιήματα, πολιτικά κείμενα και δοκίμια, τα περισσότερα από τα οποία δημοσιεύθηκαν μετά θάνατον εξαιτίας της τσαρικής λογοκρισίας. Χαρακτηρίζεται ο θεμελιωτής της νέας ρωσικής λογοτεχνίας και τιμάται ως ο εθνικός ποιητής της Ρωσίας. «Άδειος, είν' όποιος προσπαθεί να γεμίσει από τον εαυτό του» Αλεξάντρ Πούσκιν