Αγγελική Ασημάκη: Ανακάλυψε φάρμακο για τις αρρυθμίες

Από ασθενής στο Ωνάσειο ερευνήτρια στο Χάρβαρντ, ανακάλυψε φάρμακο για τις αρρυθμίες
Την ίδια την καρδιά της βάζει στο μικροσκόπιο η νεαρή Ελληνίδα ερευνήτρια του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, Αγγελική Ασημάκη, η οποία βρίσκεται στο παγκόσμιο επιστημονικό προσκήνιο λόγω της ανακάλυψης χημικής ουσίας η οποία....

φαίνεται να στοχεύει άμεσα στον μηχανισμό γένεσης της αρρυθμίας, ενός μείζονος καρδιολογικού προβλήματος που ταλαιπωρεί μεγάλο μέρος του παγκόσμιου πληθυσμού. Και αυτό διότι η 33χρονη ερευνήτρια, η οποία έχει γίνει γνωστή από την επιστημονική της εμμονή στις μυοκαρδιοπάθειες και τις αρρυθμίες, βίωσε στην πιο τρυφερή και δύσκολη ηλικία, εκείνη της εφηβείας, τι σημαίνει να διαγιγνώσκεσαι με καρδιοπάθεια και να ζεις με βηματοδότη.
Η απογοήτευση, το αίσθημα της απόρριψης και της κακοτυχίας που σημάδεψε την Αγγελική Ασημάκη στα 15 της χρόνια, όταν διαγνώστηκε η σοβαρή καρδιοπάθεια από την οποία έπασχε και ξεκίνησε τις επεμβάσεις για την αντιμετώπιση του προβλήματος, μεταλλάχτηκαν μερικά χρόνια αργότερα σε αισιοδοξία, δύναμη και πείσμα να νικήσει τον εχθρό. «Οταν νοσηλευόμουν στο “Ωνάσειο” προκειμένου να υποβληθώ σε εγχείρηση ανοικτής καρδιάς και τοποθέτηση βηματοδότη το ηθικό μου βρισκόταν στο ναδίρ και πίστευα πως ήμουν το πιο άτυχο κορίτσι του κόσμου», λέει μιλώντας σήμερα στο «ΘΕΜΑ» η νεαρή λέκτορας Παθολογοανατομίας στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ των Ηνωμένων Πολιτειών, χωρίς να κρύβει τη συγκίνησή της για τη μακρά και πετυχημένη πορεία που έχει διανύσει από τότε.
Η στήριξη και η ενίσχυση που είχε από τους γονείς της ήταν ο καταλυτικός παράγοντας που την έκαναν να αλλάξει τρόπο προσέγγισης της ασθένειάς της - η οποία άλλωστε θα τη συνοδεύει σε όλη της τη ζωή. «Τα συγχαρητήρια που μου δίνουν για την ακαδημαϊκή πορεία μου ανήκουν ουσιαστικά στους γονείς μου που δεν επέτρεψαν σε κανέναν -ούτε και σε μένα φυσικά- να με κάνει να ντραπώ για τη νόσο και να την κρύβω», λέει και ζητά από τους Ελληνες να μάθουν να αγκαλιάζουν τους ασθενείς και όχι να τους στιγματίζουν.
«Για τη μελέτη μου χρησιμοποίησα 4.800 ψάρια τα οποία πλεονεκτούν σε σχέση με τα ποντίκια στο ότι μεγαλώνουν γρήγορα και η παρακολούθηση της καρδιοπάθειάς τους μπορεί να γίνει διά γυμνού οφθαλμού. Τα ψάρια είχαν τροποποιηθεί γενετικά ώστε να εμφανίζουν αρρυθμιογενή μυοκαρδιοπάθεια δεξιάς κοιλίας. Τους χορηγήσαμε χιλιάδες χημικές ουσίες. Οι περισσότερες επέφεραν τον θάνατο των ψαριών, κάποιες άλλες δεν είχαν κανένα αποτέλεσμα, και μία με τον κωδικό SB216763, αντιμετώπισε την καρδιοπάθεια ενός ψαριού. Στη συνέχεια το πείραμα επαναλήφθηκε σε ποντίκια με το ίδιο θετικό αποτέλεσμα. Το επόμενο βήμα ήταν η χορήγηση του μορίου σε κύτταρα καρδιάς, όπου επίσης καταγράφηκαν θετικά αποτελέσματα καθώς αντιστράφηκε η αφύσικη ηλεκτροφυσιολογία των κυττάρων της καρδιάς που σχετίζεται με την αρρυθμία», λέει εξηγώντας τη δράση της στο εργαστήριο τα τελευταία δύο χρόνια Ελληνίδα ερευνήτρια. Πλέον η πατέντα των μελετών έχει παραχωρηθεί -αντί μεγάλου τιμήματος- από το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ σε πολυεθνική φαρμακευτική εταιρεία η οποία θα ξεκινήσει τις μελέτες τοξικότητας της συγκεκριμένης ουσίας στον άνθρωπο και αν όλα πάνε κατ’ ευχήν, σε πέντε χρόνια θα είναι διαθέσιμο το φάρμακο.

Δωρεάν διαγνωστική εξέταση
Οι καρδιακές αρρυθμίες αποτελούν συχνή αιτία ξαφνικού θανάτου, ωστόσο οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν τι τις πυροδοτεί. Η μόνη διαθέσιμη θεραπεία για τους ασθενείς υψηλού κινδύνου είναι ο εμφυτεύσιμος απινιδωτής, μια συσκευή που τροφοδοτεί με ηλεκτρισμό την καρδιά ώστε να αποκαθιστά τον φυσιολογικό ρυθμό της.
Η Αγγελική Ασημάκη, αποφασισμένη να βρει τον άγνωστο μηχανισμό των αρρυθμιών, αρχίζει τις σπουδές της στις αρχές του 2000 στο University College of London στη Βρετανία και συνεχίζει στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ.
Η πολύχρονη ερευνητική της πορεία αποκτά απτά αποτελέσματα το 2009: ανακαλύπτει μια μη επεμβατική διαγνωστική εξέταση για την αρρυθμιογενή μυοκαρδιοπάθεια δεξιάς κοιλίας. Μάλιστα, με δική της απόφαση η συγκεκριμένη εξέταση προσφέρεται σε όποιον τη χρειάζεται χωρίς κόστος. «Αρκεί μόνο να μου αποσταλεί η βιοψία καρδιάς και μέσα σε λίγες ημέρες μπορώ να τους απαντήσω, χωρίς κανένα κόστος, αν ο ασθενής έχει μυοκαρδιοπάθεια. Δέχομαι πολλές βιοψίες απ’ όλο τον κόσμο. Πολλά κέντρα μου ζητούν πλέον και την τεχνογνωσία, την οποία με χαρά προσφέρω. Πρόσφατα ήμουν στην Ισπανία γι’ αυτόν τον λόγο», λέει η Αγγελική Ασημάκη. Στην Ελλάδα δεν έχει προσκληθεί ακόμη, ωστόσο της αρκεί, όπως λέει, «η τιμή που αποτίει η χώρα μου σε κάθε επιστημονικό μου βήμα». Εκτός από τη σκληρή και μοναχική διαδρομή της ως ερευνήτρια, η 33χρονη έχει και μια ανάλογη διαδρομή ως ασθενής. «Η ζωή μου δεν είναι εύκολη. Το πρόβλημά μου με ακολουθεί. Στην ηλικία των 25 ετών υπέστην εν τω βάθει φλεβοθρόμβωση, πνευμονική εμβολή και παροδικό ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο. Πριν από έξι εβδομάδες υποβλήθηκα σε νέα επέμβαση, ενώ έχει προγραμματιστεί άλλη μία για τον Δεκέμβριο», λέει, προσθέτοντας ωστόσο ότι «στο ενδιάμεσο πρέπει να ολοκληρώσω μελέτες και δημοσιεύσεις», αποδεικνύοντας εμπράκτως ότι η αγάπη για τη ζωή μπορεί να γεννήσει την αγάπη για την επιστήμη - ή και το αντίστροφο στην περίπτωσή της.
.