ΔΕΠΥ - ADHD Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας

ADHD: Attention Deficit Hyperactivity Disorder

4 Σημάδια που ίσως να σημαίνουν ΔΕΠΥ
Το παιδί σας αποσπάται εύκολα; Είναι παρορμητικό ή υπερκινητικό; Μοιάζει να είναι ονειροπόλο; Αν το παιδί σας παρουσιάζει τις εν λόγω συμπεριφορές πολλές φορές κατά τη διάρκεια της ημέρας, ίσως να πρόκειται για τη Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ).

Ακολουθούν 4 συμπτώματα, που όταν παρουσιάζονται σε ένα παιδί σε μεγάλη συχνότητα, ίσως να έχει ΔΕΠΥ: 
Σύμπτωμα 1: Παρορμητικότητα
Τα παιδιά με ελλιπή έλεγχο των παρορμήσεων τους μπορεί να είναι ανυπόμονα και επίμονα. Συχνά διακόπτουν τους ανθρώπους και δυσκολεύονται να ελέγξουν τα λόγια και τα συναισθήματα τους . Θα μπορούσαν να συμμετάσχουν σε επικίνδυνες συμπεριφορές , επειδή δεν μπορούν να προγραμματίσουν το μέλλον ή να προβλέψουν τις συνέπειες των πράξεών τους . Εάν το παιδί σας έχει αυτό το σύμπτωμα , ο εγκέφαλός του ίσως μην χρησιμοποιεί αποτελεσματικά το νευροδιαβιβαστή ντοπαμίνη , η οποία διεγείρει το τμήμα του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνο για τη διατήρηση της εστίασης και τη ρύθμιση της συμπεριφοράς .

Σύμπτωμα 2: Υπερκινητικότητα
Το σύμπτωμα αυτό είναι γνωστό κι ως υπερδραστηριότητα. Τα παιδιά με το σύμπτωμα αυτό αγγίζουν σε υπερβολικό βαθμό τα αντικείμενα του περιβάλλοντός τους, μοιάζουν ανήσυχα όταν κάθονται και σηκώνονται όταν οι περιστάσεις δεν το επιτρέπουν. Η υπερκινητικότητα των παιδιών με ΔΕΠΥ δεν είναι σκόπιμη. Το τμήμα του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνο για τον έλεγχο της κίνησης λειτουργεί διαφορετικά στα παιδιά με ΔΕΠΥ.

Σύμπτωμα 3: Απροσεξία
Η απροσεξία είναι ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα της ΔΕΠΥ . Τα παιδιά με το σύμπτωμα αυτό συχνά δεν μπορούν να εστιάσουν την προσοχή τους σε κάτι , ακόμα κι αν προσπαθήσουν . Δυσκολεύονται να ακολουθήσουν οδηγίες , επειδή παραλείπουν βασικά κομμάτια των πληροφοριών . Μπορεί να κουράζονται εύκολα από το να προσπαθούν τόσο σκληρά για να εστιάσουν την προσοχή τους και να κάνουν λάθη επειδή χάνουν το ειρμό της σκέψης τους. Τα παιδιά που εμφανίζουν αυτό το σύμπτωμα χαρακτηρίζονται ως απρόσεκτα ή τεμπέλικα και κανείς δεν εξετάζει το κατά πόσον θα μπορούσαν να έχουν ΔΕΠΥ.

Σύμπτωμα 4: Ονειροπόληση
Η ονειροπόληση ή αφηρημάδα δεν είναι τόσο συχνό χαρακτηριστικό της ΔΕΠΥ. Ίσως επειδή συγχέεται με την απροσεξία. Υπάρχει όμως διαφορά στη δυσκολία να συγκεντρωθεί σε μια εργασία και στην διάσπαση προσοχής από πληροφορίες που ο εγκέφαλος δεν μπορεί να φιλτράρει. Ένα εξωτερικό ερέθισμα, όπως ένας ήχος, ή μια σκέψη μπορούν να αποσπάσουν την προσοχή του παιδιού με ΔΕΠΥ και να δυσκολευτεί να ολοκληρώσει ένα έργο ή ακόμα και μια συζήτηση.

Θα πρέπει να γνωρίζουμε όλοι μας και να κατανοούμε πως οι παραπάνω συμπεριφορές ενός παιδιού με ΔΕΠΥ δεν είναι σκόπιμες, αλλά αποτέλεσμα μιας αναπτυξιακής διαταραχής. Οι εν λόγω συμπεριφορές με την κατάλληλη εκπαίδευση από ειδικό, τόσο του παιδιού όσο και των γονιών, μπορούν να ελεγχθούν και να βελτιωθεί σημαντικά η ζωή του παιδιού στο σπίτι και στο σχολείο.
Φώτης Παπαναστασίου-Ειδικός Παιδαγωγός

Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής Adhd

Στην Αμερική, τουλάχιστον το 9% των μαθητών έχουν διαγνωστεί με ΔΕΠΥ ( Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής) και παίρνουν κάποιου είδους φαρμακευτικής αγωγής.
Στη Γαλλία, το ποσοστό αυτό είναι κάτω από 5%.
Πως γίνεται η σχεδόν επιδεμική αυτή ασθένεια –που είναι πλέον συχνή στην Αμερική-να έχει σχεδόν εξαλειφθεί στα παιδιά στη Γαλλία;.....

Τι είναι η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής; 
Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής – Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) θεωρείται μια νευροαναπτυξιακή διαταραχή που εκδηλώνεται σε μικρή ηλικία και περιλαμβάνει την υπερκινητικότητα, την παρορμητικότητα  και την διάσπαση προσοχής.
Στην Αμερική, οι παιδοψυχίατροι  θεωρούν ότι το ΔΕΠΥ είναι μια κληρονομική γενετική ανωμαλία. Η θεραπεία που προτείνουν είναι ανάλογη- ψυχολογικά φάρμακα όπως το Ritalin και το Adderall.
Οι Γάλλοι παιδοψύχιατροι από την άλλη, αντιμετωπίζουν τα άτομα με ΔΕΠΥ σαν μια κλινική ασθένεια η οποία έχει ψυχοκοινωνιολογικά αίτια. Αντί να εστιάζουν τη θεραπεία στο πρόβλημα των παιδιών με τη συγκέντρωση και τη προσοχή, προτιμούν να βρούν τα αίτια που προκαλούν αυτές τις αντιδράσεις μέσω του κοινωνικού περιβάλλοντος του παιδιού. Το πρόβλημα με το κοινωνικό περιβάλλον του παιδιού το αντιμετωπίζουν μέσω ψυχοθεραπείας ή μέσω οικογενειακού συμβούλου. Μιλάμε για μια εντελώς διαφορετική αντιμετώπιση από αυτή των Αμερικανών που εστιάζουν στη συμπεριφορά του εγκεφάλου του παιδιού και αποδίδουν όλα τα συμπτώματα σε βιολογικές δυσλειτουργίες όπως τη χημική ανισορροπία στον εγκέφαλο του παιδιού.
Γάλλοι παιδοψυχίατροι δεν χρησιμοποιούν το ίδιο σύστημα ταξινόμησης των παιδικών συναισθηματικών προβλημάτων όπως οι Αμερικάνοι παιδοψυχίατροι.  Δεν χρησιμοποιούν το «the Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders ή DSM.
Σύμφωνα με τον κοινωνιολόγο Μanuel Vallee, η Γαλλική Ομοσπονδία Ψυχιατρικής έχει αναπτύξει ένα διαφορετικό σύστημα ταξινόμησης σαν απάντηση για το DSM-3. To εναλλακτικό πρόγραμμα ονομάζεται CFTMEA(Classification Française des Troubles Mentaux de L'Enfant et de L'Adolescent), που πρώτη φορά εκδόθηκε το 1983 και επανακυκλοφόρησε το 1988 και το 2000. Το CFTMEA  εστιάζει κυρίως στο να ανακαλύπτει τις ψυχοκοινωνικές αιτίες που ευθύνονται για τα συμπτώματα των παιδιών και όχι στο να βρίσκει τις καλύτερες φαρμακοιατρικές συνταγές προκειμένου να καλυφθούν τα συμπτώματα.

Η Γαλλική προσέγγιση είναι τόσο πετυχυμένη σε σχέση με την αντιμετώπιση του ΔΕΠΥ, με αποτέλεσμα όλο και λιγότερα παιδιά να συγκαταλέγονται σε αυτά με διαγνωση ΔΕΠΥ.
Ισως αυτό έχει να κάνει επίσης και με το γεγονός ότι ο ακριβής ορισμός του ΔΕΠΥ στη Αμερική είναι τόσο γενικευμένος που τείνει να «θολώνει» και τον ορισμό του τι είναι η νορμάλ παιδική συμπεριφορά . Συγκεκριμένα το DSM δεν εστιάζει στις αιτίες και εξαιτίας αυτού, οι παιδοψυχίατροι αποδίδουν σε έναν μεγαλύτερο αριθμό ασθενών τη διάγνωση με ΔΕΠΥ μαζί με τα όποια συμπτώματα εμφανίσουν οι νεαροί ασθενείς και μάλιστα με φαρμακευτική αγωγή.
Επιπλέον, οι Γάλλοι παιδοψυχίατροι λαμβάνουν υπόψην τους -πέρα από το κοινωνικό περίγυρω- και τις διατροφικές συνήθειες των παιδιών, καθώς παρατήρησαν ότι έπειτα από κατανάλωση ορισμένων τροφών κάποια παιδιά χειροτέρεψαν. Στη Γαλλία, το γεγονός ότι η διατροφή μπορεί να επηρεάσει τα παιδιά με ΔΕΠΥ είναι πολύ χρήσιμη, εν αντιθέση με την Αμερική όπου η αυστηρή ιατροφαρμακευτική προσέγγιση αγνοεί πλήρως το ενδεχόμενο των διατροφικών συνηθειών να επηρεάζει τα παιδιά.

Τέλος, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η ανατροφή των παιδιών παίζει μεγάλο ρόλο, ειδικά στα άτομα με ΔΕΠΥ. Στη Γαλλία για παράδειγμα, τα παιδιά μεγαλώνουν με ένα συγκεκριμένο τρόπο. Πχ. Μαθαίνουν να κάνουν αυτοσυγκράτηση, έχουν πρόγραμμα στο ωράριο διατροφής και ύπνου και γενικά είναι πιο συγκροτημένα σε σύγκρηση με τα παιδιά από την Αμερική που τρώνε σνακ ότι ώρα θέλουν χωρίς πρόγραμμα και δεν γνωρίζουν την έννοια αυτοσυγκράτησης.
Ισως τελικά η απάντηση για τη μείωση του ΔΕΠΥ στη Γαλλία  βρίσκεται στην αυτοσυγκρότηση που έχουν τα παιδιά και για αυτό το λόγο δεν αντιμετωπίζουν τόσο έντονα το πρόβλημα.
Να σημειώσουμε ότι στην Ελλάδα, η ΔΕΠΥ  αποτελεί την πιο συχνή αναπτυξιακή διαταραχή της παιδικής ηλικίας (5-7%), που όμως συνεχίζεται και στην ενήλικο ζωή (3-5%), αυτούσια (15%) ή παραλλαγμένη (50%).