Πολλοί υποστηρίζουν ότι μια εικόνα ισούται με 1000 λέξεις.
Όταν όμως έχουμε μπροστά μας μια παιδική ζωγραφιά μπορούμε κάλλιστα να ισχυριστούμε ότι είναι ο καθρέφτης της ψυχής του.
Είναι μια μυστική γλώσσα....
μέσα από την οποία το παιδί επικοινωνεί και εκφράζεται.
Οι εικόνες, τα σύμβολα και τα χρώματα που υπάρχουν σε ένα παιδικό σχέδιο αποκαλύπτουν σε αυτούς που είναι σε θέση να τα αποκωδικοποιήσουν τους προβληματισμούς, τις ανησυχίες και πως βλέπει το παιδί το περιβάλλον στο οποίο ζει. Δίνουν πολύτιμες πληροφορίες για την ψυχολογία, τα συναισθήματα και τη νοητική του πορεία.
Στο βιβλίο «Πως ερμηνεύουμε τα παιδικά σχέδια» του E.Critti-A Magni, αναφέρεται ότι το παιδικό σχέδιο εξελίσσεται συγχρόνως με τη γλώσσα και τη γραφή και διανύει κάποια χαρακτηριστικά στάδια.
Το πρώτο στάδιο ξεκινάει από τη στιγμή που το παιδί μπορεί να κρατήσει ένα μολύβι γύρω στην ηλικία των 1 ½ ετών. Σε αυτή την ηλικία το παιδί μουτζουρώνει στο χαρτί, στους τοίχους και σε οτιδήποτε άλλο βρίσκει μπροστά του. Εδώ προσέχουμε:
1) Την κάλυψη της κόλλας (μια κόλλα γεμάτη δείχνει μεγαλύτερη εξωστρέφεια από μια κόλλα λιγότερο γεμάτη).
2) Την πίεση στον τρόπο σχεδίασης (ένας ανάλαφρος τρόπος σχεδίασης φανερώνει πιθανή εσωστρέφεια και ντροπαλότητα).
3) Την επιλογή των χρωμάτων (οι ανοιχτοί τόνοι δείχνουν εξωστρέφεια, ενώ οι σκοτεινοί εσωστρέφεια χαρακτήρα).
Στο δεύτερο στάδιο (4-7 ετών) το παιδί αρχίζει να ελέγχει τι ζωγραφίζει, είναι πιο παραστατικό και υιοθετεί τη δική του φιγούρα για τον άνθρωπο. Σχηματίζει τετράγωνα και κύκλους. Οι εικόνες του δεν έχουν βάθος, ζωγραφίζει τον άνθρωπο σε προφίλ και το χρώμα που χρησιμοποιεί δεν είναι ρεαλιστικό.
Στο τρίτο στάδιο (8-13 ετών) το παιδί αρχίζει και ζωγραφίζει τα πράγματα που γνωρίζει. Αρχίζει να ζωγραφίζει τη φύση, σταδιακά όμως απογοητεύεται γιατί δυσκολεύεται να την αποδώσει όπως τη βλέπει και στρέφεται σε πιο συμβατικά σχέδια ή συμπληρώνει τα σχέδια του με λόγια. Σε αυτό το σημείο παγιώνονται κάποιες φόρμες στο μυαλό του.
Μέσα από τα σύμβολα που υπάρχουν στην παιδική ζωγραφιά μπορούμε να δούμε: την ψυχοσύνθεση του παιδιού, τι το απασχολεί, τους φόβους και τις ενοχές του, τη σχέση με την οικογένειά του και πολλά άλλα.
Ας δούμε τους κυριότερους από τους συμβολισμούς.
Το δεξί μέρος του χαρτιού: αντιπροσωπεύει το πατρικό πρότυπο. Αντικείμενα τοποθετημένα στο δεξί μισό του χαρτιού σημειοδοτούν λογική, εξωστρέφεια πρωτοβουλία δυναμισμό.
Το αριστερό μέρος του χαρτιού: αντιπροσωπεύει το μητρικό πρότυπο, εκφράζει δεκτικότητα και ενασχόληση με το παρελθόν.
Ο ήλιος: συμβολίζει τον πατέρα του παιδιού και το μέγεθος του δείχνει πόσο σημαντικός είναι ο πατέρας για αυτό.
Η καρδιά: αποκαλύπτει τα πρώτα αισθηματικά σκιρτήματα των παιδιών.
Η ανθρώπινη φιγούρα: αναπαριστά ασυνείδητα τον εαυτό του παιδιού, τη γνώμη που έχει για το σώμα του και τις ασυνείδητες επιθυμίες του. Πολύ μικρές φιγούρες ή απώλεια μελών είναι σημάδια ανασφάλειας και χαμηλής αυτοπεποίθησης. Το μεγάλο κεφάλι δείχνει την ανάγκη του παιδιού για προβολή. Τα μικρά μάτια δείχνουν φόβο (επικοινωνίας), η απουσία του στόματος αποκαλύπτει συναισθηματικές ελλείψεις, ο λαιμός συνδέει τη λογική με το ένστικτο, τα μακριά χέρια εκφράζουν την ανάγκη επικοινωνίας και τα κοντά πόδια φόβο, άμυνα και έλλειψη σταθερότητας.
Το σπίτι: είναι ο καθρέπτης της σχέσης του παιδιού με του γονείς, αλλά και των γονέων μεταξύ τους. Όταν κάποιο μέλος λείπει από τη ζωγραφιά, το παιδί εκφράζει ξεκάθαρα τη μη αποδοχή αυτού του μέλους. Όταν σχεδιάζει κάποιο άτομο της οικογένειας παράμερα από τους άλλους αυτό δείχνει ζήλια. Αν τοποθετεί τον εαυτό του παράμερα, τότε πιθανόν να νοιώθει απομονωμένο από την οικογένεια. Σπίτι με μαύρα ή χωρίς καθόλου παράθυρα, πόρτες ή καμινάδα δηλώνουν αισθήματα καταπίεσης ή ανασφάλειας.
Το τζάκι: είναι σύμβολο θαλπωρής και συντροφικότητας. Αν ο καπνός της καμινάδας κατευθύνεται δεξιά, το παιδί βλέπει με αισιοδοξία το μέλλον, αν κατευθύνεται αριστερά σημειοδοτεί εσωστρέφεια, αν κρύβει τον ήλιο είναι ένδειξη κατάθλιψης.
Οι συμβολισμοί αυτοί έχουν καθιερωθεί μετά από χρόνια έρευνας και φυσικά δεν είναι απόλυτοι, αφού το κάθε παιδί είναι κάτι ξεχωριστό. Μπορούμε να κατανοήσουμε πολλές από αυτές, χωρίς να είμαστε όμως υπερβολικοί.
ENALLAKTIKI-GONIA
0 Σχόλια