Τι ΔΕΝ πρέπει να λένε οι γονείς στα παιδιά τους

Μπορεί να έχουν τις καλύτερες προθέσεις ή να μην το σκέφτηκαν καλά, όμως υπάρχουν πράγματα που οι γονείς συχνά λένε στα παιδιά, χωρίς να αντιλαμβάνονται τις επιπτώσεις που μπορεί να προκαλέσουν.

Ξέρω ότι μπορείς να προσπαθήσεις περισσότερο:

Έχετε εκνευριστεί με την κόρη σας, για την οποία ξέρετε ότι μπορεί να καταφέρει πολύ περισσότερα στο σχολείο ή στα ενδιαφέροντά της; Ακόμα κι αν δεν λέτε πράγματα που πραγματικά πληγώνουν τα παιδιά, όπως «είσαι άχρηστη», σχόλια που δείχνουν ότι δεν είστε ικανοποιημένοι με τις προσπάθειές της μπορούν να τα αποκαρδιώσουν και να επιφέρουν εντελώς αντίθετα αποτελέσματα από το κίνητρο που εσείς θέλετε να δώσετε.
Αν το «προσπάθησε περισσότερο» έχει να κάνει με δουλειές ή υποχρεώσεις του παιδιού, να είστε ξεκάθαροι με αυτό που πραγματικά του ζητάτε: «Όταν συμμαζέψεις το δωμάτιό σου, τότε μπορείς να πας να παίξεις». Αν το θέμα έχει να κάνει με το σχολείο, αναγνωρίστε ότι η προσπάθεια που έκανε απέδωσε για να συνεχίσει, π.χ. «είδες πόσο καλύτερα τα πήγες αφιερώνοντας λίγο παραπάνω χρόνο στο διάβασμά σου;».

Κι άλλο γλυκό θα φας;

Εντάξει, μπορεί οι προθέσεις σας να είναι καλές: Δεν θέλετε να παχύνει το παιδί σας. Όμως είναι επικίνδυνο να κάνετε σχόλια με υπονοούμενα για το σώμα του. Αν ανησυχείτε για το τι τρώει το παιδί σας στο σπίτι, φροντίστε να γεμίσετε την κουζίνα και το ψυγείο σας μόνο με υγιεινά τρόφιμα και να τρώτε και εσείς εξίσου σωστά. Έτσι, αν βρεθεί π.χ. σε ένα πάρτι, μία στο τόσο, δεν θα πειράζει να φάει κάτι λιγότερο υγιεινό.

«Πάντα» (κάνεις το τάδε) ή «Ποτέ» (δεν το κάνεις αυτό)

Αναμφίβολα είναι δύσκολο να συγκρατήσετε σχόλια του τύπου «πάντα ξεχνάς να μου τηλεφωνήσεις» ή «ποτέ δεν μαζεύεις τα ρούχα σου», ειδικά όταν έχετε εκνευριστεί με το παιδί. Προσέξτε, όμως, γιατί αυτές οι δύο λέξεις είναι... ναρκοπέδιο, σύμφωνα με τους ειδικούς. Οι φράσεις «πάντα» ή «ποτέ» μπορεί να κολλήσουν στο παιδί για όλη του τη ζωή, κάνοντας το να θεωρεί δεδομένο ότι έτσι είναι (π.χ. ξεχασιάρης ή τσαπατσούλης), με την υπογραφή των γονιών του, και δεν θα αλλάξει. Αντίθετα, προτείνετέ του τρόπους για να αλλάξει, π.χ. «βλέπω ότι ξεχνάς να μου τηλεφωνήσεις όταν γυρνάς από το σχολείο. Θέλεις να σου αφήσω ένα post-it στο τηλέφωνο;»

Δε μπορείς να είσαι όπως ο αδερφός ή η αδερφή σου;

Ο ανταγωνισμός ανάμεσα στα αδέλφια είναι κοινό φαινόμενο και όποιο σχόλιο έχει υπονοούμενα σύγκρισης μπορεί να πυροδοτήσει κόντρες και εκνευρισμό. Αν πείτε, για παράδειγμα, «άκου πόσο ωραία παίζει ο αδερφός σου που εξασκείται στο πιάνο –γιατί δε μπορείς κι εσύ;», είναι σαν να του λέτε ότι το πιάνο είναι «ταλέντο» του αδελφού του και δεν πρόκειται ποτέ να τον φτάσει. Η σύγκριση έχει την ιδιότητα να βάζει τα αδέλφια σε κατηγορίες «ο αθλητικός», «ο έξυπνος» και να τα αποτρέπει να προσπαθούν να γίνουν καλύτεροι σε αυτό που ο αδελφός ή αδελφή τους εξέχουν. Προσπαθήστε να ενθαρρύνετε το παιδί σας να γίνεται καλύτερο σε αυτό που το ίδιο θέλει και αποφύγετε τις συγκρίσεις.

«Στο είπα ότι το να το αφήσεις μέχρι τελευταία στιγμή θα είναι λάθος»

Επανειλημμένα προειδοποιήσατε το παιδί σας ότι παίζοντας video game όλο το απόγευμα δεν θα βρει χρόνο να διαβάσει. Και το αποτέλεσμα ήταν, φυσικά, να κοιμηθεί αργά και να γράψει χάλια στο διαγώνισμα της επόμενης ημέρας. Με το να λέτε, όμως, μετά «στο είπα εγώ», του λέτε ουσιαστικά ότι εσείς έχετε πάντα δίκιο και εκείνο πάντα άδικο. Αντίθετα, σε αντίστοιχες περιπτώσεις προτιμήστε να βρείτε μαζί έξυπνους τρόπους για να διαβάσει πιο αποτελεσματικά την επόμενη φορά και τονίστε τα πλεονεκτήματα του να διαβάζει ή του να κάνει αυτά που του προτείνετε.

Είσαι ο καλύτερος ποδοσφαιριστής!

Μερικές φορές το να τονίζετε πόσο εξέχει το παιδί σας σε μία δραστηριότητα μπορεί να είναι εξίσου επικίνδυνο με το να του επισημαίνετε πόσο πάσχει σε μία άλλη. Γιατί έτσι, μπορεί με την πάροδο των χρόνων να σταματήσει να προσπαθεί για οτιδήποτε άλλο, παρά μόνο για αυτό στο οποίο είναι καλό, από φόβο μήπως δεν γίνει εξίσου καλό. Είναι προτιμότερο να επιβραβεύετε το παιδί σας για την προσπάθειά του, π.χ. «πόσο καλά έπαιξες σήμερα!»

Μην ανησυχείς, μια χαρά θα είναι η πρώτη μέρα στο σχολείο

Το κακό δεν είναι ότι προσπαθείτε να το καθησυχάσετε, αλλά ότι λέγοντας «μην ανησυχείς», ουσιαστικά μειώνετε τα αισθήματά του. Με τη φράση αυτή, δηλαδή, το κάνετε να ανησυχεί που ανησυχεί ή να πιστεύει ότι έκανε εσάς να ανησυχείτε, ότι ανησυχεί. Το ίδιο ισχύει και για το «μην κλαις» και «μη νευριάζεις». Αντίθετα, μπορείτε να πείτε «βλέπω ότι ανησυχείς. Θέλεις να μου πεις τι ακριβώς είναι αυτό που σε προβληματίζει για να το συζητήσουμε;»

Γιατί έτσι λέω!

Όλοι οι γονείς το έχουν έστω μια φορά πει, όταν δεν είχαν χρόνο να εξηγήσουν γιατί π.χ. το παιδί πρέπει να κλείσει τον υπολογιστή και να ετοιμαστεί για το ραντεβού με τον οδοντίατρο. Η φράση αυτή βάζει όλο τον έλεγχο στα χέρια των γονιών και απορρίπτει κάθε έννοια αυτονομίας και ικανότητας να καταφέρει το παιδί κάτι μόνο του. Επίσης, αποτρέπει κάθε ευκαιρία να μάθει κάτι το παιδί από τον σκοπό για τον οποίον τα καλείτε. Αντίθετα, πείτε κάτι του στιλ «ξέρω ότι προτιμάς να παίζεις στο κομπιούτερ όλη την ημέρα, όμως σήμερα που έχω ρεπό είναι ευκαιρία να πάμε στον οδοντίατρο και να ξεμπερδεύεις με αυτό το σφράγισμα».

Θα προτιμούσα να μην κάνεις παρέα με αυτή την κοπέλα –δε μου αρέσει καθόλου

Πολλοί γονείς δεν συμπαθούν φίλους των παιδιών τους και έχουν τους λόγους τους. Όμως την ώρα που το λέτε αυτό στο παιδί, με τέτοιον τρόπο, ο φίλος γίνεται αυτόματα πιο ελκυστικός. Καταρχήν, σκεφτείτε μόνοι σας τι είναι αυτό που δεν σας αρέσει στη φίλη ή τον φίλο του παιδιού σας: Είναι απλά «η φάτσα του» ή μπορεί κάπως να κάνει κακό στο παιδί σας. Αν είναι το δεύτερο, διαπιστώστε το με συγκεκριμένες ερωτήσεις προς το παιδί σας, π.χ. «Τι σου αρέσει όταν κάνεις παρέα με τον τάδε; Τι κάνετε μαζί;» Πιθανώς έτσι να οδηγηθείτε σε εποικοδομητική συζήτηση και κάποιος από τους δύο αλλάξει μυαλά.

Δεν γίνεται έτσι! Άσε με να το κάνω εγώ!

Ζητήσατε από το παιδί να ανακατέψει τη σούπα, να διπλώσει τις πετσέτες, να πλύνει το αυτοκίνητο και δεν το έκανε τόσο καλά όσο το κάνετε εσείς. Ανάλογα με το πόσο τελειομανείς είστε, μπορεί να σας είναι δύσκολο να συγκρατήσετε τέτοια σχόλια. Με τον τρόπο αυτό, όμως, το παιδί δεν θα μάθει ποτέ να κάνει κάτι σωστά και να προσπαθήσει από μόνο του για κάτι που δεν θα του ζητήσετε. Αν δεν αντέχετε ένα αυτοκίνητο που δεν είναι τέλεια πλυμένο είτε μην το ζητάτε είτε δείξτε του με ωραίο τρόπο πώς να το κάνει και αφήστε το να προσπαθήσει ξανά.
mama365