Ο Όμηρος υμνεί την ανδρική και τη γυναικεία ομορφιά.
Στην Ιλιάδα (Γ, 392) αναφέρει ότι ο «Πάρις λαμποκοπούσε από ομορφιά και ρουχικά».
Επίσης, στην Ιλιάδα (Ζ, 156) αναφέρει ότι....
«στον Βελλερεφόντη, το γιο του Γλαύκου, οι θεοί χάρισαν και ομορφιά και ζηλευτή ανδρεία».
Στην Οδύσσεια (Ζ, 18) αναφέρει για τη Ναυσικά ότι «ήταν ολόϊδια με αθάνατες θεές στο παράστημα και στη μορφή», ενώ για τις δύο υπηρέτριες επισημαίνει ότι «είχαν πάρει από τις Χάριτες την ομορφιά τους».
Για τη Ναυσικά, επίσης, ο Όμηρος λέει στην Οδύσσεια (Θ, 457) ότι «είχε ομορφιά δοσμένη από τους θεούς».
Αποθέωση της γυναικείας ομορφιάς αποτελεί και ο στίχος 192 της Ραψωδίας Σ΄ της Οδύσσειας.
Εκεί ο Όμηρος αναφέρει για την Πηνελόπη ότι «η θεά Αθηνά στόλισε πρώτα το ωραίο πρόσωπό της με θεϊκή ομορφιά, σαν αυτή που παίρνει η Αφροδίτη με το όμορφο διάδημα, όταν πηγαίνει στο γεμάτο πάθος χορό των Χαρίτων και την έκανε να φαίνεται πιο ψηλή και πιο γεμάτη και πιο άσπρη από το λεπτοκομμένο με πριόνι ελεφαντοκόκαλο».
Ιδιαίτερα η ενδυμασία και όλα τα εξαρτήματά της, η υπόδηση, η κόμμωση, τα κοσμήματα, τα αρώματα και όλα όσα αφορούσαν την ανδρική και γυναικεία εμφάνιση είχαν δημιουργήσει ολόκληρη «μόδα». Από τη βιβλιογραφία για την καθημερινή ζωή στη Μυκηναϊκή Εποχή προκύπτει ότι είχε δημιουργηθεί μια σημαντική βιομηχανία υφασμάτων, όπου χρησιμοποιούνταν πολυάριθμο γυναικείο κυρίως προσωπικό. Είναι αξιοσημείωτο ότι η πιο σημαντική θεά στις μυκηναϊκές ακροπόλεις, η Αθηνά, ήταν κλώστρια και το αγαπημένο ζώο της, η κουκουβάγια, ήταν πουλί της ταπητουργίας.
Επίσης, από την ίδια βιβλιογραφία προκύπτει ότι στη Μυκηναϊκή εποχή οι μεγαλοκυράδες με τους μπούστους τους και με το φαρδύ παντελόνι σε σχήμα φούστας, γαρνιρισμένο με φλαμπαλάδες, καθώς και οι άρχοντες με την τριγωνική πάνα που τους σκεπάζει τα γεννητικά όργανα ή με χιτώνα, πηγαινοέρχονται φορτωμένοι με κοσμήματα. Στολίζουν τα μαλλιά, τα αφτιά, το λαιμό, τους καρπούς, τα δάχτυλα των χεριών. Πόρπες και καρφίτσες, ροδοσχήμια κουμπιά συγκρατούν τις σάρπες, στερεώνουν τα ρούχα, Οι κομμώσεις, που άλλες αφήνουν κυματιστά τα μαλλιά και άλλες πλεκτά, στολίζονται με χτένες, κορδέλες, διαδήματα, μακριές φουρκέτες. Όλοι έχουν το δικό τους σφραγιδόλιθο από χαλκηδόνιο λίθο, αχάτη ή κρύσταλλο. Έτσι, οι χρυσοχόοι και οι λιθοχαράκτες δεν μένουν ποτέ χωρίς δουλειά.
Ακόμη, από τα αρχεία που βρέθηκαν και που αφορούν τη μυκηναϊκή εποχή προκύπτει ότι οι αρωματοποιοί είχαν σημαντική θέση μέσα και έξω από τα ανάκτορα. Ανακατεύουν τα αιθέρια έλαια για να κατασκευάσουν σύνθετα αρώματα με πιο λεπτό και το πιο σταθερό αρωματικό άνθος.
Στην ίδια εποχή, οι χρυσοχόοι έκαναν, στην κυριολεξία, χρυσές δουλειές. Στις μυκηναϊκές πόλεις, ακόμη και στα μεγαλοχώρια, η εξειδίκευση είχε προχωρήσει πολύ περισσότερο από αλλού.
Η εξέλιξη της μόδας από το 1900
Η μόδα σχετίζεται με την ομορφιά, γιατί σε έναν άνθρωπο προσέχουμε και τον τρόπο με τον οποίο ντύνεται και το στιλ του. Η λέξη μόδα στο σύγχρονο ελληνικό λεξικό ορίζεται ως εξής: «Μόδα, η (λ. ιταλική), παροδική συνήθεια, κυρίως ως προς το ντύσιμο, νεωτερισμός, συρμός». Το στιλ πάλι ερμηνεύεται ετυμολογικά ως (ακλ. λ. γαλλική από το ελληνικό στύλος), λογοτεχνικό και καλλιτεχνικό ύφος, τεχνοτροπία - άποψη, τρόπος ζωής και εν γένει συμπεριφοράς. Όταν ο Όσκαρ Γουάιλντ στην αρχή του αιώνα έδενε ένα δάνδικο φουλάρι γύρω από το λαιμό του, σίγουρα δεν φανταζόταν ότι εκατό χρόνια μετά ο Ντέιβιντ Μπέκαμ θα έδενε ένα σαρόνγκ γύρω από τη μέση του.
Η αρχή του αιώνα είναι η μαγική περίοδος στην οποία οι χοροί, τα μεσημεριανά γεύματα των gala και οι παραμονές στις αριστοκρατικές κατοικίες είναι αυτά που χρωματίζουν τις ημέρες των πλουσίων. Επίσης η μόδα ακολουθεί τους εξής ρυθμούς: Η γυναίκα εμφανίζεται ώριμη και με αυτοπεποίθηση. Φορά φορέματα που εμπνέουν σεβασμό, το busto είναι στην άνθηση του. Τα φορέματα είναι μακριά και το τελείωμα τους είναι πλούσιο με δαντέλες. Η φούστα, παίρνει μια μορφή σαν κουδούνι. Τα καπέλα φοριούνται πολύ όπως επίσης και τα γάντια. Τέλος, δεν υπάρχουν έντονα χρώματα ούτε στα φορέματα ούτε στο μακιγιάζ. Επικρατούν στα ρούχα κυρίως το μαύρο και τα παλ. Η εποχή απαιτούσε λεπτή και κομψή σιλουέτα. Ο κορσές και η μικρή ελευθερία κινήσεων της ιδεώδες γυναίκα.
Το 1910 το θηλυκό φόρεμα υπομένει μια θεμελιώδη τροποποίηση. Τώρα επικρατούν τα έντονα ελκυστικά χρώματα. Οι φούστες είναι σφιχτότερες, και τώρα φοριούνται πιο πολύ τα τουρμπάνια.
Το 1918 υπάρχει η προσπάθεια να σχεδιαστεί ένα τυποποιημένο φόρεμα με σκοπό να το φοράει η γυναίκα όλες τις ώρες στο τσάι, στο μεσημεριανό γεύμα, το βράδυ ακόμα και για νυχτικό!
Η νέα γυναίκα ήταν χωρίς κορσέ και γεμάτη χρώμα.
Ο λαιμός ήταν εκτεθειμένος στην κοινή «θέα» με πολλά κολιέ και μπιζού να τον καλλωπίζουν.
Τα καπέλα ήταν απαραίτητα αξεσουάρ.
Το 1920 η γυναίκα μετασχηματίζεται, φοράει την φούστα πιο κοντή, Το busto χαμήλωσε στο ύψος των πλευρών ώστε να κάνει V. Ένας νέος τύπος γυναίκας γεννιέται. Οι καμπύλες είναι το νέο ιδανικό και τα κάπελα βρίσκονται στο περιθώριο. Το κόκκινο κραγιόν υιοθετείται και οι κομψές γραμμές καθορίζονται. Τα φορέματα ήταν αμάνικα, όχι έντονα μεσάτα και διακοσμημένα με ζώνες.
Η δεκαετία του '30 απαιτούσε μακρύτερα μαλλιά και φορέματα ή μακριά ή midi. Η πλάτη και οι ώμοι ήταν καλυμμένα με γούνες. Μετά από το θρίαμβο της επίπεδης γραμμής του '20, στην δεκαετία αυτή επικρατεί ο ρομαντισμός. Επίσης η Κοκό Σανέλ ήταν η πρώτη σχεδιάστρια μόδας που έκανε μόδα το μαύρισμα στις γυναίκες.
Πιο βαριά η μόδα για την δεκαετία του '40, επηρεασμένη από υφάσματα χρωματιστά και κουμπιά απλά, κατανεμημένα να δημιουργήσουν φούστες ως το γόνατο και τετραγωνισμένα μπουφάν.
Το 1950 είναι η δεκαετία που ξεκινάνε οι ξένοι σχεδιαστές ανά τον κόσμο. Η μεταπολεμική εποχή επιτάσσει τη διάθεση για ομορφιά και άνετα ρούχα με ιδιαίτερη έμφαση στην γυναικεία ομορφιά. Φορέματα στενά, τονίζουν όμορφα τις γυναικείες καμπύλες, πλάτες και ώμοι ενίοτε γυμνοί, στήθος διακριτικά τονισμένο.
Το 1960 ξεκινά ο αγώνας της απελευθέρωσης από κάθε τι που καταπιέζει τους νέους ακόμα και στα ρούχα. Supermini, διάφανα ρούχα τρελά χρώματα και η καύση των στηθόδεσμων ως ένδειξη διαμαρτυρίας! Η μόδα ήταν χαρούμενη, ανάλαφρη, λουλουδάτη και πολύχρωμη. Ανατολική διάθεση και επιρροή στα σχέδια των ρούχων από acid-χρωματιστές γραμμές. Τότε ξεκινάνε και οι Yves St. Laurent,, Paco Rabbanne κ.λ.π.
Τα casual και sexy ρούχα, έρχονται να πάρουν τη θέση τους στην δεκαετία του '70. Ελεύθερη δεκαετία με την άνεση να παίζει πρώτο ρόλο.
Το 1980 τα χρωματιστά, πλουμισμένα ρούχα έκαναν την εμφάνισή τους. Η disco μουσική έχει μπει για τα καλά πλέον στη δεκαετία και γεμίζει με χρώμα και γυαλιστερά υφάσματα τους λάτρεις της.
Το 1990 ξεκίνησε η μόδα του «δεύτερου χεριού» αγορών. Gothic, Cyberpunk και Hip-Hop fashion κάνουν το ντεμπούτο τους στη δεκαετία που διανύσαμε.
Η δύναμη της ομορφιάς από την αρχαιότητα
Η ανδρική και η γυναικεία ομορφιά προκάλεσαν από την αρχαιότητα έως σήμερα πολλές έριδες, θυμούς, γκρίνιες, πολέμους, αλλά και αποσόβησαν θανάτους και καταστροφές ή επηρέασαν πολλούς και πολλές στη λήψη κρίσιμων αποφάσεων. Ενδεικτικά στη μυθολογία και την ιστορία αναφέρονται οι ακόλουθες περιπτώσεις:
Η απονομή από τον Πάρι στην Αφροδίτη του «Μήλου της Καλλίστης», της ομορφότερης, προκάλεσε την οργή της Ήρας. Ίσως, η περίπτωση αυτή αποτελεί την πρώτη εκδήλωση «καλλιστείων» στον κόσμο.
Η «Ωραία Ελένη», σύζυγος του βασιλιά της Σπάρτης Μενέλαου, θάμπωσε τον γιο του βασιλιά της Τροίας, τον Πάρι. Η αρπαγή της από τον Πάρι απετέλεσε αιτία ή αφορμή για τον καταστρεπτικότερο πόλεμο κατά την αρχαιότητα, τον Τρωικό Πόλεμο.
Η έριδα, η φιλονικία μεταξύ του Αχιλλέα και του Αγαμέμνονα για τις όμορφες Χρυσηίδα και Βρυσηίδα, που είχε ως αποτέλεσμα της αποχώρηση του Αχιλλέα από τις επιθέσεις των Αχαιών κατά των Τρώων, προκάλεσε τεράστιες καταστροφές στο ελληνικό στρατόπεδο. Ο θυμός αυτός ή η «μήνις» του Αχιλλέα ενέπνευσε τον Όμηρο να γράψει την Ιλιάδα.
Η όμορφη θυγατέρα του βασιλιά της Κρήτης Μίνωα ερωτεύθηκε τον όμορφο Θησέα, τον οποίο έσωσε από το Μινώταυρο, δίνοντας το γνωστό «μίτο» για να βγει από το Λαβύρινθο.
Η όμορφη Δαλιδά υπήρξε «μοιραία» για τον Σαμψών.
Η όμορφη Ασπασία επηρέαζε σημαντικά τον Περικλή στις αποφάσεις του όπως και η Αμαλία το βασιλιά Όθωνα.
Η όμορφη Κλεοπάτρα, βασίλισσα της Αιγύπτου, ήταν «μοιραία» για τον Αντώνιο.
Της Ελένης Στεργίου
(hstergiou@kathimerini.gr)
0 Σχόλια