Εάν δεν απεφάσιζαν οι Έλληνες να τολμήσουν ότι ετόλμησαν εις την Αγίαν Λαύραν και, παραλλήλως η εν συνεχεία καθ΄όλην την υπόδουλον χώραν, είναι ζήτημα εάν ο 19ος αιών θα εχαρακτηρίζετο σήμερον ως αιών των εθνοτήτων, δηλαδή της αποκαταστάσεως των εθνικών κρατών.
Οι Έλληνες δεν απετίναξαν μόνον τον ζυγόν υπό τον οποίον οι ίδιοι ετέλουν, αλλά κατήργησαν εμμέσως την έννοιαν παντός ζυγού εις την Ευρώπην ολόκληρον, δημιουργήσαντες τας ηθικάς και πολιτικάς προϋποθέσεις δια την εκδήλωσιν των διαφόρων εθνικών εξεγέρσεων, αι οποίαι, είτε επιτυχούσαι, ως εν Ιταλία, είτε επανειλημμένως και τραγικώς κατασταλείσαι, ως εν Πολωνία, έδωσαν εις τον 19ον αιώνα το χρώμα και το μέγα ιστορικόν του νόημα"
Παναγιώτης Κανελλόπουλος,
Τα Δοκίμια, τ.Β΄Ιστορικά Δοκίμια, Εκδόσεις Εταιρείας Φίλων Παν.Κανελλόπουλου, Αθήνα 1975, σ.166.
0 Σχόλια