Εκεί όπου εκβάλλει ο ποταμός Νέβας, τυλιγμένη ανάμεσα σε υδάτινους δρόμους και νησίδες, βρίσκεται η Αγία Πετρούπολη.
Είναι το αστικό θαύμα που οραματίστηκε ο Μεγάλος Πέτρος: μια πόλη - μουσείο και ταυτόχρονα το παράθυρο της Ρωσίας στο δυτικό κόσμο
Τι και αν διαβάσει κανείς γι' αυτή την πόλη, όσα και αν ακούσει από διηγήσεις, όποιες εικόνες και αν δει, τίποτα δεν μπορεί να περιγράψει τη μοναδική ομορφιά του αστικού τοπίου της Αγίας Πετρούπολης.
Αλλωστε, οι ίδιοι οι Ρώσοι λένε χαρακτηριστικά πως η πόλη τους φτιάχτηκε στον ουρανό και κατόπιν τοποθετήθηκε στις εκβολές του ποταμού Νέβα.
Οι κάτοικοί της είναι ιδιαίτερα υπερήφανοι για την καταγωγή τους, αφού η Αγία Πετρούπολη, πέρα από πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας, ήταν πάντοτε ο ανοιχτός δίαυλος με τη Δύση, εστία του Ρωσικού Διαφωτισμού επί Αικατερίνης της Μεγάλης, κέντρο της επανάστασης στις αρχές του 20ού αιώνα και πρωτοπόρα στη διαφάνεια και στις αλλαγές ιδεών στα τέλη του.
Παρότι η πόλη στους τρεις περίπου αιώνες ζωής έχει αλλάξει όνομα τέσσερις φορές, με πιο γνωστό αυτό του Λένινγκραντ, η εικόνα της και η ατμόσφαιρα που συναντά κανείς έχει παραμείνει αναλλοίωτη από τα πρώτα χρόνια της ίδρυσής της.
Η ιστορία της ξεκινάει στα 1703 χάρη σ' ένα μακρόπνοο και μεγαλεπήβολο σχέδιο του Μεγάλου Πέτρου, που ήθελε να φύγει από τη σκοτεινή και γεμάτη δολοπλοκίες Μόσχα και να δημιουργήσει μια νέα πόλη στη βορειοδυτική άκρη της Ρωσίας, λιμάνι και παράθυρο στις νέες ιδέες και στις εξελίξεις που διαδραματίζονταν στις ισχυρές χώρες της Δύσης, απ' τις οποίες είχε επηρεαστεί μέσα από τα ταξίδια του.
Ευρωπαίοι πολεοδόμοι, αρχιτέκτονες και καλλιτέχνες κατέφθαναν από τα ιστορικά κέντρα της Ευρώπης, κυρίως απ' τη Γαλλία και την Ιταλία, για να δώσουν τα φώτα τους στο μεγάλο αυτό εγχείρημα που στόχευε στον εξευρωπαϊσμό της Ρωσίας.
Το πείραμα πέτυχε και οι βαλτότοποι στο δέλτα του Νέβα, μέχρι το τέλος της ζωής του Πέτρου, άλλαξαν όψη μια για πάντα δίνοντας χώρο στη ρυμοτομία: στα κανάλια με τις αποβάθρες, τα γραφικά γεφύρια και τα εντυπωσιακά παλάτια και μέγαρα που ορθώνονταν με ταχείς ρυθμούς στις όχθες των υδάτινων δρόμων.
Η αρχική ιδέα δεν άλλαξε και οι απόγονοι του Πέτρου, από την Μεγάλη Αικατερίνη μέχρι τον τελευταίο τσάρο, έπραξαν τα ίδια γεμίζοντας την πόλη με αναρίθμητα μνημεία, ιδρύματα, ναούς, θέατρα, μουσεία, και ό,τι άλλο χρειαζόταν η νέα τους πρωτεύουσα για να ξεχωρίζει και να ξεπερνά σε μεγαλοπρέπεια αυτές της παλιάς Δύσης.
Και η αλήθεια είναι ότι σε μεγάλο βαθμό το πέτυχαν· ακόμη και αν σε πολλά σημεία υπάρχει η αίσθηση της υπερβολής, η Αγία Πετρούπολη είναι η πόλη που θα μπορούσε να πει κάποιος ότι είναι ένα ανοιχτό μουσείο απ' άκρη σ' άκρη. Ακόμη και το κομμουνιστικό καθεστώς όχι μόνο διατήρησε αυτόν τον πολιτιστικό πλούτο, αλλά και ανακατασκεύασε πολλά κτίρια στο αρχικό τους ύφος μετά τις καταστροφές που προξένησε το γερμανικό πυροβολικό κατά τη διάρκεια της πολιορκίας.
Το κουβάρι ξετυλίγεται από το νησί Πέτρου και Παύλου, όπου είναι ο ιστορικός πυρήνας και το σημείο απαρχής της πόλης, εκεί που βρίσκεται ο ομώνυμος ναός με τη χρυσή σπείρα που στεγάζει τους τάφους των τσάρων περιτριγυρισμένος από τα τείχη του φρουρίου. Κάτω από τις επάλξεις του, που τους θερινούς μήνες γεμίζουν από ρομαντικά ζευγάρια και τουρίστες, υπάρχουν ακόμα τα υγρά κελιά που στο παρελθόν «φιλοξενούνταν» οι αντιφρονούντες του τσαρικού καθεστώτος. Η θέα από τις οχυρώσεις προς όλες τις κατευθύνσεις είναι μοναδική· στη βόρεια πλευρά βρίσκεται το μουσείο του πυροβολικού, ενώ στην απέναντι όχθη του Νέβα το μεγαλοπρεπές Ερμιτάζ και οι σιλουέτες του ναυαρχείου και του καθεδρικού του αγίου Ισαάκ που ξεχωρίζουν με τη λάμψη τους.
H βόλτα στις αποβάθρες του ποταμού, που το πλάτος του φθάνει τα 800 μέτρα, είναι από τις μεγαλύτερες απολαύσεις που μπορούμε να έχουμε. Οι τεράστιες γέφυρες που συνδέουν τις δύο πλευρές του Νέβα είναι πάντα γεμάτες από πεζούς αλλά και οχήματα που τρέχουν με μεγάλη ταχύτητα αγνοώντας τους κανόνες οδικής συμπεριφοράς -είναι η τελευταία συνήθεια των Νεορώσων, να παίρνουν ένα αυτοκίνητο και να οδηγούν σαν να βρίσκονται σε πίστα αγώνων. Πάρα ταύτα η ειδυλλιακή εικόνα της πόλης δεν διαταράσσεται, τόσο στο ποτάμι με τα εντυπωσιακά κτίσματα όσο και στην κεντρική ημικυκλική πλατεία, τη λεγόμενη και ανακτορική. Είναι εκεί που, ανάμεσα στο Ερμιτάζ και το κτίριο του επιτελείου με τη χαρακτηριστική αψίδα, στέκει η ύψους 47 μ. κολώνα με το άγαλμα του τσάρου Αλέξανδρου Α΄ σε μορφή αγγέλου να προστατεύει τη Ρωσία, όπως το 1812 που την ελευθέρωσε από τα γαλλικά στρατεύματα. Αυτή είναι ίσως η πιο κλασική
εικόνα της πόλης με την 600 τόνων γρανιτένια στήλη και το τεράστιο άγαλμα, μπροστά από τα χειμερινά ανάκτορα με το μουσείο του Ερμιτάζ, τη ρωσική κιβωτό της τέχνης. Εκεί που από τις δέκα το πρωί μέχρι αργά το απόγευμα συνωστίζονται άνθρωποι όλων των εθνικοτήτων, φιλότεχνοι και μη, για να δουν τους θησαυρούς του ευρωπαϊκού πολιτισμού απ' όλες τις περιόδους, που συνέλεξε η Αικατερίνη και οι διάδοχοί της μετατρέποντας ένα ανάκτορο σε ναό της καλλιτεχνικής δημιουργίας.
Σε απόσταση αναπνοής από το Ερμιτάζ και την ανακτορική πλατεία βρίσκεται ένας άλλος ναός, ο καθεδρικός του αγίου Ισαάκ, η επιβλητική μητρόπολη της πάλαι ποτέ ρωσικής πρωτεύουσας που με τον επιχρυσωμένο τρούλο της αποτελεί ένα από τα σύμβολα της πόλης. Αν και το εσωτερικό είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακό από πλευράς διαστάσεων και τέχνης, η στέγη του ναού στη βάση της κιονοστοιχίας του θόλου μας κεντρίζει το ενδιαφέρον, δεδομένου ότι είναι το μοναδικό σημείο που μπορούμε να έχουμε πανοραμική άποψη στην πόλη και κυρίως στο ναυαρχείο και στο οχυρωμένο νησί Πέτρου και Παύλου.
Και αν όλα τα παραπάνω, μαζί με πολλά ακόμα παλάτια μεγάλων οικογενειών όπως των Ορλώφ, Στρογκανώφ και Μένσικοφ, ανήκουν στη σφαίρα του πολιτισμού και της μνημειακής αρχιτεκτονικής, οι λάτρεις της αγοράς και οι μπον βιβέρ έχουν ένα ακόμα πόλο έλξης, που παρουσιάζει εξίσου ιδιαίτερο ενδιαφέρον και συνδυάζει με αρμονία το χθες και το σήμερα.
Είναι η Νιέφσκι Προσπέκτ, η εμπορική ραχοκοκαλιά της πόλης, που ξεκινά σχεδόν από το ύψος της ανακτορικής πλατείας και καταλήγει στα νοτιοανατολικά του κέντρου, στο μοναστήρι της Αλεξάντερ Νιέφσκι Λαύρα.
Σ' αυτά τα 4,5 χιλιόμετρα η ιστορική λεωφόρος, που τέμνει τρία κανάλια στο πέρασμά της, είναι γεμάτη από γραφεία εταιρειών, καφέ, σινεμά, θέατρα, ακριβά ξενοδοχεία όπως το Grand Hotel (η επιτομή της πολυτέλειας!), κομψά ρεστοράν και καταστήματα για όλα τα βαλάντια. Ο ναός της κατανάλωσης είναι δίχως αμφιβολία το κλασικό Gostiny Dvor, ένα τεράστιο διώροφο εμπορικό κέντρο που εξυπηρετεί τις ανάγκες των κατοίκων της Αγίας Πετρούπολης από τα τέλη του 18ου αιώνα. Η ιστορική αγορά με τις γαλαρίες της διαθέτει πάσης φύσεως μαγαζιά που είναι γεμάτα από ντόπιους και ξένους καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας. Ο παρακείμενος σταθμός του μετρό δεν προλαβαίνει να αδειάσει από τους επισκέπτες και από τις παρέες που προτιμούν να δίνουν ραντεβού έξω από το γνωστό εμπορικό κέντρο δημιουργώντας συχνά κομφούζιο.
Αντιθέσεις που γοητεύουν
Η Νιέφσκι είναι επίσης πηγή έμπνευσης για πολλούς καλλιτέχνες που ζωγραφίζουν πορτρέτα στους περαστικούς, καθώς και για υπαίθριους μουσικούς που δίνουν με την παρουσία τους μια ξεχωριστή νότα στη λεωφόρο. Είναι ακόμα ο δρόμος που αναμειγνύεται με τον καλύτερο τρόπο η εκκλησιαστική αρχιτεκτονική της Παναγίας του Καζάν με τα αρ νουβό κτίρια όπως η παλιά κομεντί και το ντελικατέσεν Γελισέεφ, εκεί όπου συνυπάρχουν ο βαρύς αρχιτεκτονικά σταθμός της Μόσχας, ο παλιότερος στη Ρωσία, με το ανάλαφρο θέατρο Αλεξαντρίνσκι, το παλιότερο στην πόλη. Και μια που μιλάμε για θέατρα δεν θα πρέπει να λησμονήσουμε πως εδώ υπάρχει μεγάλη αγάπη για την υποκριτική όπως επίσης για την κλασική μουσική -άλλωστε ονόματα μεγάλων συνθετών όπως ο Τσαϊκόφσκι, ο Κορζακόφ και ο Σοστακόβιτς είναι συνδεδεμένα με την Αγία Πετρούπολη. Τα θεωρεία των θεάτρων γεμίζουν με την πρώτη ευκαιρία κάποιας συναυλίας όπως επίσης και με τις παραστάσεις των θρυλικών μπαλέτων Μαριίνσκι που στεγάζονται στο ομώνυμο πρώην αυτοκρατορικό θέατρο.
Στην ίδια γειτονιά το σκηνικό αλλάζει με τη συνοικία της νέας Ολλανδίας, ένα κανάλι με παλιές κατοικίες που φτιάχτηκαν για τους πρώτους εμπόρους από τις Κάτω Χώρες που εγκαταστάθηκαν στη Βενετία του Βορρά, ενώ λίγο νοτιότερα το εντυπωσιακό μοναστήρι του αγίου Νικολάου με τους χρυσούς τρούλους κάνει αισθητή την παρουσία του στη συμβολή των καναλιών Γκριμπογιέντοφ και Μόικα. Σε απόσταση αναπνοής η άλλοτε κακόφημη και σκοτεινή πλατεία Σενάγια έχει αποτινάξει το παρελθόν της, αυτό που ενέπνευσε τον Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι να γράψει το «Εγκλημα και Τιμωρία». Σήμερα, οι λάτρεις του μεγάλου συγγραφέα δεν θα βρουν τίποτα απ' τη ζοφερή πραγματικότητα που περιγράφεται στο έργο του, καθώς η πόλη ζει σε ήρεμους και ευχάριστους ρυθμούς αναπαυμένη στην ποικιλία των αντιθέσεών της.
Από την κλασική ομορφιά των θεάτρων και του ναυτικού μουσείου μέχρι την εκκλησία της Αναστάσεως με τους κρομμυόσχημους τρούλους, από τα αρ νουβό κτίρια της Νιέφσκι Προσπέκτ μέχρι το ρωσικού μπαρόκ μοναστήρι Σμόλνι, τους σταθμούς του μετρό σε στυλ σοσιαλιστικού ρεαλισμού, την ανακτορική πλατεία με το προκλητικό μεγαλείο και το θωρηκτό Αουρόρα που έδωσε το έναυσμα της επανάστασης με τα κανόνια του αλλάζοντας τον ρου της ιστορίας και το όνομα της πόλης για σχεδόν 7 δεκαετίες: όλα εδώ διαφέρουν τόσο πολύ και όμως συνυπάρχουν με τόση αρμονία, όπως ένα άγαλμα του τσάρου με αυτό του Λένιν ή όπως ένα ξεχασμένο σφυροδρέπανο σε κάποια μετόπη με τους σταυρούς στις κορυφές των χρυσών τρούλων.
Απ' όποια πλευρά και αν τη δει κανείς, η Αγία Πετρούπολη είναι η πόλη που λάμπει σαν κόσμημα μέσα στο φως του μεταμεσονύκτιου ήλιου και σε καλεί για να σε θαμπώσει. Είναι η πανέμορφη και σαγηνευτική μητρόπολη που γοητεύει όλο και περισσότερους ξένους που έρχονται να βολτάρουν στα κανάλια της με τα πλοιάρια περνώντας κάτω από τις γέφυρες και τα υπέροχα κτίρια, να επισκεφθούν τα μουσεία με τους μοναδικούς θησαυρούς, να αισθανθούν κάτι από την προεπαναστατική belle ?poque και να μυηθούν στη μυστηριώδη ατμόσφαιρα της εποχής των Τσάρων και του Ρασπούτιν.
ΠΩΣ ΝΑ ΠΑΤΕ
Η αεροπορική εταιρεία Aeroflot έχει τα πιο πυκνά δρομολόγια, πάντα μέσω Μόσχας και κάπως ακριβά. Δρομολόγια πραγματοποιούν και η Lufthansa και η Swiss Air.
ΠΟΤΕ ΝΑ ΠΑΤΕ
Η καλύτερη περίοδος είναι το καλοκαίρι, κυρίως ο Ιούνιος με τις λευκές νύχτες. Την εποχή αυτή όμως η Αγία Πετρούπολη κατακλύζεται από τουρίστες και τα δωμάτια είναι δυσεύρετα. Για όσους θέλουν να δουν τον Νέβα παγωμένο και την πόλη στα λευκά υπάρχει και ο χειμώνας, το κρύο όμως είναι αφόρητο.
ΠΩΣ ΝΑ ΜΕΤΑΚΙΝΗΘΕΙΤΕ
Παρότι η πόλη έχει 5.000.000 κατοίκους και είναι τεράστια σε έκταση, τα περισσότερα αξιοθέατα βρίσκονται στο κέντρο και γύρω από αυτό. Παρ' όλο όμως που οι αποστάσεις είναι αρκετά μεγάλες, οι 4 γραμμές μετρό σε συνδυασμό με τα τραμ, τα λεωφορεία, τα προαστιακά τρένα, τα πλοιάρια και τα κάθε λογής ταξί κάνουν εύκολες τις μετακινήσεις.
ΝΟΜΙΣΜΑ
Η νομισματική μονάδα της Ρωσίας είναι το ρούβλι (rubley, RR) και υποδιαίρεση αυτού το καπίκι (kopek). Ο ασφαλέστερος τρόπος προμήθειας είναι από τις τράπεζες και τα ανταλλακτήρια όπως αυτό του αεροδρομίου Pulkovo.
ΠΟΥ ΝΑ ΜΕΙΝΕΤΕ
• Grand Hotel Europa (Ul. Michaylovskaya 1 & Nevsky Prospekt, T/007812 3296000, www.grand-hotel-europe.com): Σίγουρα το ακριβότερο και πιο κομψό ξενοδοχείο στην πόλη για όσους δεν υπολογίζουν τα χρήματα.
• Hotel Sankt Petersburg (αποβάθρα Pirogovskaya 5, T/007812 3801919, www.hotel-spb.ru): Ενα τεράστιο σοβιετικού στυλ ξενοδοχείο με θέα στο πλατύτερο σημείο του Νέβα και στο πολεμικό Αουρόρα.
• Hotel Mir (Ul. Gastello 17, T/007812 7085166): Γι' αυτούς που ζητούν οικονομική διαμονή.
Καλό είναι το γραφείο που θα κλείσει τα ξενοδοχεία να αναλάβει και την έκδοση της βίζας στην οποία φαίνεται η διεύθυνση της διαμονής. Με την άφιξη στο ξενοδοχείο είναι απαραίτητη η επικύρωση της βίζας, η οποία πρέπει να γίνει εντός του 24ώρου. Ολα τα μεγάλα ξενοδοχεία κάνουν την επικύρωση έναντι συμβολικού αντιτίμου.
ΠΟΥ ΝΑ ΦΑΤΕ
Για όσους θέλουν κάτι πολύ σίγουρο και ακριβό, τα ρεστοράν των μεγάλων ξενοδοχείων διαθέτουν πολύ καλή ευρωπαϊκή και τοπική κουζίνα. Ωστόσο, το Literatournaye (Nefsky Prospekt 18), όπου σύχναζε ο Πούσκιν, είναι από τα πιο δημοφιλή και τουριστικά με τοπική ρωσική κουζίνα, με τη συνοδεία απαγγελίας ποιημάτων και έγχορδης μουσικής. Το Bistro Les Francaises (Ul. Galernaya 20), για όσους θέλουν μόνο γεύσεις γαλλικής κουζίνας συνοδευόμενες με ανάλογα κρασιά. Το 1913 ΓΟΔ (Voznesenskiy Prospekt 13), κοντά στο θέατρο Μαριίνσκι, προσφέρει πιάτα ρωσικής κουζίνας σε μεγάλες μερίδες και καλές τιμές. Επίσης, διεθνείς αλυσίδες και πολλά ρωσικά φαστ φουντ είναι μια ακόμα λύση για πρόχειρα και οικονομικά γεύματα.
BARS, CLUBS & ΘΕΑΤΡΑ
Tο Malako (Repekupnoy pereulok 12) είναι ένα οικονομικό κλαμπ για τους λάτρεις της παλιάς ροκ μουσικής. Το Tsaika (αποβάθρα Griboedova 14) διοργανώνει συναυλίες τζαζ, ενώ στο Tribunal (γωνία Angliyskaya & Dekabristov) κυριαρχεί η ντίσκο. Τα θέατρα Mariynski (pl. Teatralnaya 1), Alexandrinski (pl. Ostrovskogo 2), Rimskiy Korzakov (pl. Teatralnaya 3) και Mali theatre (Ul. Rubinsteyna 18) προσφέρουν μαγικές βραδιές με παραστάσεις θεάτρου, όπερας, μπαλέτων και συναυλιών κλασικής μουσικής.
ΤΙ ΝΑ ΑΓΟΡΑΣΕΤΕ
Η ιστορική αγορά Gostiny Dvor επί της λεωφόρου Νιέφσκι αρ. 35, μπορεί να καλύψει τις ανάγκες και του πλέον απαιτητικού σε όλα τα είδη ακριβά και φτηνά. Ωστόσο, η Nevsky Prospect είναι γεμάτη από καταστήματα για αγορές κάθε είδους, από ρούχα και ηλεκτρονικές συσκευές στο Passage (αρ. 48) μέχρι αλκοόλ και χαβιάρι στο παραδοσιακό ντελικατέσεν Yeliseef δίπλα από την Κομεντί (αρ. 56). Για αναμνηστικά βιβλία, κάρτες, μπάμπουσκες και γενικότερα σουβενίρ υπάρχουν τα μαγαζιά των μουσείων που χρεώνουν λίγο πιο ακριβά, αλλά και οι πάγκοι στις αποβάθρες που σηκώνουν και παζάρι.
ΜΟΥΣΕΙΑ
Αν και η πόλη διαθέτει πληθώρα μουσείων, το Ερμιτάζ (είσοδος από την ανακτορική πλατεία) είναι η πραγματική κιβωτός της τέχνης. Επίσης, το Ρωσικό μουσείο διαθέτει τη μεγαλύτερη συλλογή έργων από Ρώσους ζωγράφους. Ο ναός του Αγίου Ισαάκ, ένα θαύμα της μηχανικής, έχει μετατραπεί σε μουσείο και από την ταράτσα προσφέρει θέα στην πόλη. Ακόμη αξίζουν το μουσείο του Πυροβολικού (απέναντι από το νησί Πετροπαβλόφσκ), για τους λάτρεις των όπλων, και το μουσείο του Ναυτικού στην άκρη της νήσου Βασιλιέφσκι με τα παλιά πλοιάρια και τα λάφυρα από τις ναυμαχίες με τους Τούρκους. Σε όλα τα μουσεία οι ξένοι πληρώνουν διπλάσιες τιμές από τους Ρώσους.
ΑΣΦΑΛΕΙΑ
Οι κάτοικοι της Αγίας Πετρούπολης είναι ήπιοι άνθρωποι και φιλικοί στους ξένους. Η γενική εντύπωση είναι ότι η πόλη είναι ασφαλής, ωστόσο σε σημεία με συνωστισμό όπως το μετρό καλό είναι να υπάρχει αυξημένη προσοχή. Τα φανάρια για τους οδηγούς είναι σαν να μην υπάρχουν και οι πεζοί πρέπει να βρίσκονται σε συνεχή επαγρύπνηση.
ΕΚΔΡΟΜΕΣ
Τα ανάκτορα του Πέτερχοφ στα δυτικά και του Τσαρσκόγιε Σελό στα νότια χαρακτηρίζονται ως Βερσαλλίες της Ρωσίας. Στο Πέτερχοφ φθάνει κανείς σε 45΄ με το γνωστό σε μας ταχύπλοο δελφίνι από τις αποβάθρες του Ερμιτάζ και στο Τσαρσκόγιε Σελό με το προαστιακό τρένο από το σιδηροδρομικό σταθμό του Βιτέμπσκ. Και στα δύο ανάκτορα υπάρχει ένα εισιτήριο για τους κήπους και ένα για το εσωτερικό των παλατιών.
καθημερινή
Είναι το αστικό θαύμα που οραματίστηκε ο Μεγάλος Πέτρος: μια πόλη - μουσείο και ταυτόχρονα το παράθυρο της Ρωσίας στο δυτικό κόσμο
Τι και αν διαβάσει κανείς γι' αυτή την πόλη, όσα και αν ακούσει από διηγήσεις, όποιες εικόνες και αν δει, τίποτα δεν μπορεί να περιγράψει τη μοναδική ομορφιά του αστικού τοπίου της Αγίας Πετρούπολης.
Αλλωστε, οι ίδιοι οι Ρώσοι λένε χαρακτηριστικά πως η πόλη τους φτιάχτηκε στον ουρανό και κατόπιν τοποθετήθηκε στις εκβολές του ποταμού Νέβα.
Οι κάτοικοί της είναι ιδιαίτερα υπερήφανοι για την καταγωγή τους, αφού η Αγία Πετρούπολη, πέρα από πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας, ήταν πάντοτε ο ανοιχτός δίαυλος με τη Δύση, εστία του Ρωσικού Διαφωτισμού επί Αικατερίνης της Μεγάλης, κέντρο της επανάστασης στις αρχές του 20ού αιώνα και πρωτοπόρα στη διαφάνεια και στις αλλαγές ιδεών στα τέλη του.
Παρότι η πόλη στους τρεις περίπου αιώνες ζωής έχει αλλάξει όνομα τέσσερις φορές, με πιο γνωστό αυτό του Λένινγκραντ, η εικόνα της και η ατμόσφαιρα που συναντά κανείς έχει παραμείνει αναλλοίωτη από τα πρώτα χρόνια της ίδρυσής της.
Η ιστορία της ξεκινάει στα 1703 χάρη σ' ένα μακρόπνοο και μεγαλεπήβολο σχέδιο του Μεγάλου Πέτρου, που ήθελε να φύγει από τη σκοτεινή και γεμάτη δολοπλοκίες Μόσχα και να δημιουργήσει μια νέα πόλη στη βορειοδυτική άκρη της Ρωσίας, λιμάνι και παράθυρο στις νέες ιδέες και στις εξελίξεις που διαδραματίζονταν στις ισχυρές χώρες της Δύσης, απ' τις οποίες είχε επηρεαστεί μέσα από τα ταξίδια του.
Ευρωπαίοι πολεοδόμοι, αρχιτέκτονες και καλλιτέχνες κατέφθαναν από τα ιστορικά κέντρα της Ευρώπης, κυρίως απ' τη Γαλλία και την Ιταλία, για να δώσουν τα φώτα τους στο μεγάλο αυτό εγχείρημα που στόχευε στον εξευρωπαϊσμό της Ρωσίας.
Το πείραμα πέτυχε και οι βαλτότοποι στο δέλτα του Νέβα, μέχρι το τέλος της ζωής του Πέτρου, άλλαξαν όψη μια για πάντα δίνοντας χώρο στη ρυμοτομία: στα κανάλια με τις αποβάθρες, τα γραφικά γεφύρια και τα εντυπωσιακά παλάτια και μέγαρα που ορθώνονταν με ταχείς ρυθμούς στις όχθες των υδάτινων δρόμων.
Η αρχική ιδέα δεν άλλαξε και οι απόγονοι του Πέτρου, από την Μεγάλη Αικατερίνη μέχρι τον τελευταίο τσάρο, έπραξαν τα ίδια γεμίζοντας την πόλη με αναρίθμητα μνημεία, ιδρύματα, ναούς, θέατρα, μουσεία, και ό,τι άλλο χρειαζόταν η νέα τους πρωτεύουσα για να ξεχωρίζει και να ξεπερνά σε μεγαλοπρέπεια αυτές της παλιάς Δύσης.
Και η αλήθεια είναι ότι σε μεγάλο βαθμό το πέτυχαν· ακόμη και αν σε πολλά σημεία υπάρχει η αίσθηση της υπερβολής, η Αγία Πετρούπολη είναι η πόλη που θα μπορούσε να πει κάποιος ότι είναι ένα ανοιχτό μουσείο απ' άκρη σ' άκρη. Ακόμη και το κομμουνιστικό καθεστώς όχι μόνο διατήρησε αυτόν τον πολιτιστικό πλούτο, αλλά και ανακατασκεύασε πολλά κτίρια στο αρχικό τους ύφος μετά τις καταστροφές που προξένησε το γερμανικό πυροβολικό κατά τη διάρκεια της πολιορκίας.
Το κουβάρι ξετυλίγεται από το νησί Πέτρου και Παύλου, όπου είναι ο ιστορικός πυρήνας και το σημείο απαρχής της πόλης, εκεί που βρίσκεται ο ομώνυμος ναός με τη χρυσή σπείρα που στεγάζει τους τάφους των τσάρων περιτριγυρισμένος από τα τείχη του φρουρίου. Κάτω από τις επάλξεις του, που τους θερινούς μήνες γεμίζουν από ρομαντικά ζευγάρια και τουρίστες, υπάρχουν ακόμα τα υγρά κελιά που στο παρελθόν «φιλοξενούνταν» οι αντιφρονούντες του τσαρικού καθεστώτος. Η θέα από τις οχυρώσεις προς όλες τις κατευθύνσεις είναι μοναδική· στη βόρεια πλευρά βρίσκεται το μουσείο του πυροβολικού, ενώ στην απέναντι όχθη του Νέβα το μεγαλοπρεπές Ερμιτάζ και οι σιλουέτες του ναυαρχείου και του καθεδρικού του αγίου Ισαάκ που ξεχωρίζουν με τη λάμψη τους.
H βόλτα στις αποβάθρες του ποταμού, που το πλάτος του φθάνει τα 800 μέτρα, είναι από τις μεγαλύτερες απολαύσεις που μπορούμε να έχουμε. Οι τεράστιες γέφυρες που συνδέουν τις δύο πλευρές του Νέβα είναι πάντα γεμάτες από πεζούς αλλά και οχήματα που τρέχουν με μεγάλη ταχύτητα αγνοώντας τους κανόνες οδικής συμπεριφοράς -είναι η τελευταία συνήθεια των Νεορώσων, να παίρνουν ένα αυτοκίνητο και να οδηγούν σαν να βρίσκονται σε πίστα αγώνων. Πάρα ταύτα η ειδυλλιακή εικόνα της πόλης δεν διαταράσσεται, τόσο στο ποτάμι με τα εντυπωσιακά κτίσματα όσο και στην κεντρική ημικυκλική πλατεία, τη λεγόμενη και ανακτορική. Είναι εκεί που, ανάμεσα στο Ερμιτάζ και το κτίριο του επιτελείου με τη χαρακτηριστική αψίδα, στέκει η ύψους 47 μ. κολώνα με το άγαλμα του τσάρου Αλέξανδρου Α΄ σε μορφή αγγέλου να προστατεύει τη Ρωσία, όπως το 1812 που την ελευθέρωσε από τα γαλλικά στρατεύματα. Αυτή είναι ίσως η πιο κλασική
εικόνα της πόλης με την 600 τόνων γρανιτένια στήλη και το τεράστιο άγαλμα, μπροστά από τα χειμερινά ανάκτορα με το μουσείο του Ερμιτάζ, τη ρωσική κιβωτό της τέχνης. Εκεί που από τις δέκα το πρωί μέχρι αργά το απόγευμα συνωστίζονται άνθρωποι όλων των εθνικοτήτων, φιλότεχνοι και μη, για να δουν τους θησαυρούς του ευρωπαϊκού πολιτισμού απ' όλες τις περιόδους, που συνέλεξε η Αικατερίνη και οι διάδοχοί της μετατρέποντας ένα ανάκτορο σε ναό της καλλιτεχνικής δημιουργίας.
Σε απόσταση αναπνοής από το Ερμιτάζ και την ανακτορική πλατεία βρίσκεται ένας άλλος ναός, ο καθεδρικός του αγίου Ισαάκ, η επιβλητική μητρόπολη της πάλαι ποτέ ρωσικής πρωτεύουσας που με τον επιχρυσωμένο τρούλο της αποτελεί ένα από τα σύμβολα της πόλης. Αν και το εσωτερικό είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακό από πλευράς διαστάσεων και τέχνης, η στέγη του ναού στη βάση της κιονοστοιχίας του θόλου μας κεντρίζει το ενδιαφέρον, δεδομένου ότι είναι το μοναδικό σημείο που μπορούμε να έχουμε πανοραμική άποψη στην πόλη και κυρίως στο ναυαρχείο και στο οχυρωμένο νησί Πέτρου και Παύλου.
Και αν όλα τα παραπάνω, μαζί με πολλά ακόμα παλάτια μεγάλων οικογενειών όπως των Ορλώφ, Στρογκανώφ και Μένσικοφ, ανήκουν στη σφαίρα του πολιτισμού και της μνημειακής αρχιτεκτονικής, οι λάτρεις της αγοράς και οι μπον βιβέρ έχουν ένα ακόμα πόλο έλξης, που παρουσιάζει εξίσου ιδιαίτερο ενδιαφέρον και συνδυάζει με αρμονία το χθες και το σήμερα.
Είναι η Νιέφσκι Προσπέκτ, η εμπορική ραχοκοκαλιά της πόλης, που ξεκινά σχεδόν από το ύψος της ανακτορικής πλατείας και καταλήγει στα νοτιοανατολικά του κέντρου, στο μοναστήρι της Αλεξάντερ Νιέφσκι Λαύρα.
Σ' αυτά τα 4,5 χιλιόμετρα η ιστορική λεωφόρος, που τέμνει τρία κανάλια στο πέρασμά της, είναι γεμάτη από γραφεία εταιρειών, καφέ, σινεμά, θέατρα, ακριβά ξενοδοχεία όπως το Grand Hotel (η επιτομή της πολυτέλειας!), κομψά ρεστοράν και καταστήματα για όλα τα βαλάντια. Ο ναός της κατανάλωσης είναι δίχως αμφιβολία το κλασικό Gostiny Dvor, ένα τεράστιο διώροφο εμπορικό κέντρο που εξυπηρετεί τις ανάγκες των κατοίκων της Αγίας Πετρούπολης από τα τέλη του 18ου αιώνα. Η ιστορική αγορά με τις γαλαρίες της διαθέτει πάσης φύσεως μαγαζιά που είναι γεμάτα από ντόπιους και ξένους καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας. Ο παρακείμενος σταθμός του μετρό δεν προλαβαίνει να αδειάσει από τους επισκέπτες και από τις παρέες που προτιμούν να δίνουν ραντεβού έξω από το γνωστό εμπορικό κέντρο δημιουργώντας συχνά κομφούζιο.
Αντιθέσεις που γοητεύουν
Η Νιέφσκι είναι επίσης πηγή έμπνευσης για πολλούς καλλιτέχνες που ζωγραφίζουν πορτρέτα στους περαστικούς, καθώς και για υπαίθριους μουσικούς που δίνουν με την παρουσία τους μια ξεχωριστή νότα στη λεωφόρο. Είναι ακόμα ο δρόμος που αναμειγνύεται με τον καλύτερο τρόπο η εκκλησιαστική αρχιτεκτονική της Παναγίας του Καζάν με τα αρ νουβό κτίρια όπως η παλιά κομεντί και το ντελικατέσεν Γελισέεφ, εκεί όπου συνυπάρχουν ο βαρύς αρχιτεκτονικά σταθμός της Μόσχας, ο παλιότερος στη Ρωσία, με το ανάλαφρο θέατρο Αλεξαντρίνσκι, το παλιότερο στην πόλη. Και μια που μιλάμε για θέατρα δεν θα πρέπει να λησμονήσουμε πως εδώ υπάρχει μεγάλη αγάπη για την υποκριτική όπως επίσης για την κλασική μουσική -άλλωστε ονόματα μεγάλων συνθετών όπως ο Τσαϊκόφσκι, ο Κορζακόφ και ο Σοστακόβιτς είναι συνδεδεμένα με την Αγία Πετρούπολη. Τα θεωρεία των θεάτρων γεμίζουν με την πρώτη ευκαιρία κάποιας συναυλίας όπως επίσης και με τις παραστάσεις των θρυλικών μπαλέτων Μαριίνσκι που στεγάζονται στο ομώνυμο πρώην αυτοκρατορικό θέατρο.
Στην ίδια γειτονιά το σκηνικό αλλάζει με τη συνοικία της νέας Ολλανδίας, ένα κανάλι με παλιές κατοικίες που φτιάχτηκαν για τους πρώτους εμπόρους από τις Κάτω Χώρες που εγκαταστάθηκαν στη Βενετία του Βορρά, ενώ λίγο νοτιότερα το εντυπωσιακό μοναστήρι του αγίου Νικολάου με τους χρυσούς τρούλους κάνει αισθητή την παρουσία του στη συμβολή των καναλιών Γκριμπογιέντοφ και Μόικα. Σε απόσταση αναπνοής η άλλοτε κακόφημη και σκοτεινή πλατεία Σενάγια έχει αποτινάξει το παρελθόν της, αυτό που ενέπνευσε τον Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι να γράψει το «Εγκλημα και Τιμωρία». Σήμερα, οι λάτρεις του μεγάλου συγγραφέα δεν θα βρουν τίποτα απ' τη ζοφερή πραγματικότητα που περιγράφεται στο έργο του, καθώς η πόλη ζει σε ήρεμους και ευχάριστους ρυθμούς αναπαυμένη στην ποικιλία των αντιθέσεών της.
Από την κλασική ομορφιά των θεάτρων και του ναυτικού μουσείου μέχρι την εκκλησία της Αναστάσεως με τους κρομμυόσχημους τρούλους, από τα αρ νουβό κτίρια της Νιέφσκι Προσπέκτ μέχρι το ρωσικού μπαρόκ μοναστήρι Σμόλνι, τους σταθμούς του μετρό σε στυλ σοσιαλιστικού ρεαλισμού, την ανακτορική πλατεία με το προκλητικό μεγαλείο και το θωρηκτό Αουρόρα που έδωσε το έναυσμα της επανάστασης με τα κανόνια του αλλάζοντας τον ρου της ιστορίας και το όνομα της πόλης για σχεδόν 7 δεκαετίες: όλα εδώ διαφέρουν τόσο πολύ και όμως συνυπάρχουν με τόση αρμονία, όπως ένα άγαλμα του τσάρου με αυτό του Λένιν ή όπως ένα ξεχασμένο σφυροδρέπανο σε κάποια μετόπη με τους σταυρούς στις κορυφές των χρυσών τρούλων.
Απ' όποια πλευρά και αν τη δει κανείς, η Αγία Πετρούπολη είναι η πόλη που λάμπει σαν κόσμημα μέσα στο φως του μεταμεσονύκτιου ήλιου και σε καλεί για να σε θαμπώσει. Είναι η πανέμορφη και σαγηνευτική μητρόπολη που γοητεύει όλο και περισσότερους ξένους που έρχονται να βολτάρουν στα κανάλια της με τα πλοιάρια περνώντας κάτω από τις γέφυρες και τα υπέροχα κτίρια, να επισκεφθούν τα μουσεία με τους μοναδικούς θησαυρούς, να αισθανθούν κάτι από την προεπαναστατική belle ?poque και να μυηθούν στη μυστηριώδη ατμόσφαιρα της εποχής των Τσάρων και του Ρασπούτιν.
ΠΩΣ ΝΑ ΠΑΤΕ
Η αεροπορική εταιρεία Aeroflot έχει τα πιο πυκνά δρομολόγια, πάντα μέσω Μόσχας και κάπως ακριβά. Δρομολόγια πραγματοποιούν και η Lufthansa και η Swiss Air.
ΠΟΤΕ ΝΑ ΠΑΤΕ
Η καλύτερη περίοδος είναι το καλοκαίρι, κυρίως ο Ιούνιος με τις λευκές νύχτες. Την εποχή αυτή όμως η Αγία Πετρούπολη κατακλύζεται από τουρίστες και τα δωμάτια είναι δυσεύρετα. Για όσους θέλουν να δουν τον Νέβα παγωμένο και την πόλη στα λευκά υπάρχει και ο χειμώνας, το κρύο όμως είναι αφόρητο.
ΠΩΣ ΝΑ ΜΕΤΑΚΙΝΗΘΕΙΤΕ
Παρότι η πόλη έχει 5.000.000 κατοίκους και είναι τεράστια σε έκταση, τα περισσότερα αξιοθέατα βρίσκονται στο κέντρο και γύρω από αυτό. Παρ' όλο όμως που οι αποστάσεις είναι αρκετά μεγάλες, οι 4 γραμμές μετρό σε συνδυασμό με τα τραμ, τα λεωφορεία, τα προαστιακά τρένα, τα πλοιάρια και τα κάθε λογής ταξί κάνουν εύκολες τις μετακινήσεις.
ΝΟΜΙΣΜΑ
Η νομισματική μονάδα της Ρωσίας είναι το ρούβλι (rubley, RR) και υποδιαίρεση αυτού το καπίκι (kopek). Ο ασφαλέστερος τρόπος προμήθειας είναι από τις τράπεζες και τα ανταλλακτήρια όπως αυτό του αεροδρομίου Pulkovo.
ΠΟΥ ΝΑ ΜΕΙΝΕΤΕ
• Grand Hotel Europa (Ul. Michaylovskaya 1 & Nevsky Prospekt, T/007812 3296000, www.grand-hotel-europe.com): Σίγουρα το ακριβότερο και πιο κομψό ξενοδοχείο στην πόλη για όσους δεν υπολογίζουν τα χρήματα.
• Hotel Sankt Petersburg (αποβάθρα Pirogovskaya 5, T/007812 3801919, www.hotel-spb.ru): Ενα τεράστιο σοβιετικού στυλ ξενοδοχείο με θέα στο πλατύτερο σημείο του Νέβα και στο πολεμικό Αουρόρα.
• Hotel Mir (Ul. Gastello 17, T/007812 7085166): Γι' αυτούς που ζητούν οικονομική διαμονή.
Καλό είναι το γραφείο που θα κλείσει τα ξενοδοχεία να αναλάβει και την έκδοση της βίζας στην οποία φαίνεται η διεύθυνση της διαμονής. Με την άφιξη στο ξενοδοχείο είναι απαραίτητη η επικύρωση της βίζας, η οποία πρέπει να γίνει εντός του 24ώρου. Ολα τα μεγάλα ξενοδοχεία κάνουν την επικύρωση έναντι συμβολικού αντιτίμου.
ΠΟΥ ΝΑ ΦΑΤΕ
Για όσους θέλουν κάτι πολύ σίγουρο και ακριβό, τα ρεστοράν των μεγάλων ξενοδοχείων διαθέτουν πολύ καλή ευρωπαϊκή και τοπική κουζίνα. Ωστόσο, το Literatournaye (Nefsky Prospekt 18), όπου σύχναζε ο Πούσκιν, είναι από τα πιο δημοφιλή και τουριστικά με τοπική ρωσική κουζίνα, με τη συνοδεία απαγγελίας ποιημάτων και έγχορδης μουσικής. Το Bistro Les Francaises (Ul. Galernaya 20), για όσους θέλουν μόνο γεύσεις γαλλικής κουζίνας συνοδευόμενες με ανάλογα κρασιά. Το 1913 ΓΟΔ (Voznesenskiy Prospekt 13), κοντά στο θέατρο Μαριίνσκι, προσφέρει πιάτα ρωσικής κουζίνας σε μεγάλες μερίδες και καλές τιμές. Επίσης, διεθνείς αλυσίδες και πολλά ρωσικά φαστ φουντ είναι μια ακόμα λύση για πρόχειρα και οικονομικά γεύματα.
BARS, CLUBS & ΘΕΑΤΡΑ
Tο Malako (Repekupnoy pereulok 12) είναι ένα οικονομικό κλαμπ για τους λάτρεις της παλιάς ροκ μουσικής. Το Tsaika (αποβάθρα Griboedova 14) διοργανώνει συναυλίες τζαζ, ενώ στο Tribunal (γωνία Angliyskaya & Dekabristov) κυριαρχεί η ντίσκο. Τα θέατρα Mariynski (pl. Teatralnaya 1), Alexandrinski (pl. Ostrovskogo 2), Rimskiy Korzakov (pl. Teatralnaya 3) και Mali theatre (Ul. Rubinsteyna 18) προσφέρουν μαγικές βραδιές με παραστάσεις θεάτρου, όπερας, μπαλέτων και συναυλιών κλασικής μουσικής.
ΤΙ ΝΑ ΑΓΟΡΑΣΕΤΕ
Η ιστορική αγορά Gostiny Dvor επί της λεωφόρου Νιέφσκι αρ. 35, μπορεί να καλύψει τις ανάγκες και του πλέον απαιτητικού σε όλα τα είδη ακριβά και φτηνά. Ωστόσο, η Nevsky Prospect είναι γεμάτη από καταστήματα για αγορές κάθε είδους, από ρούχα και ηλεκτρονικές συσκευές στο Passage (αρ. 48) μέχρι αλκοόλ και χαβιάρι στο παραδοσιακό ντελικατέσεν Yeliseef δίπλα από την Κομεντί (αρ. 56). Για αναμνηστικά βιβλία, κάρτες, μπάμπουσκες και γενικότερα σουβενίρ υπάρχουν τα μαγαζιά των μουσείων που χρεώνουν λίγο πιο ακριβά, αλλά και οι πάγκοι στις αποβάθρες που σηκώνουν και παζάρι.
ΜΟΥΣΕΙΑ
Αν και η πόλη διαθέτει πληθώρα μουσείων, το Ερμιτάζ (είσοδος από την ανακτορική πλατεία) είναι η πραγματική κιβωτός της τέχνης. Επίσης, το Ρωσικό μουσείο διαθέτει τη μεγαλύτερη συλλογή έργων από Ρώσους ζωγράφους. Ο ναός του Αγίου Ισαάκ, ένα θαύμα της μηχανικής, έχει μετατραπεί σε μουσείο και από την ταράτσα προσφέρει θέα στην πόλη. Ακόμη αξίζουν το μουσείο του Πυροβολικού (απέναντι από το νησί Πετροπαβλόφσκ), για τους λάτρεις των όπλων, και το μουσείο του Ναυτικού στην άκρη της νήσου Βασιλιέφσκι με τα παλιά πλοιάρια και τα λάφυρα από τις ναυμαχίες με τους Τούρκους. Σε όλα τα μουσεία οι ξένοι πληρώνουν διπλάσιες τιμές από τους Ρώσους.
ΑΣΦΑΛΕΙΑ
Οι κάτοικοι της Αγίας Πετρούπολης είναι ήπιοι άνθρωποι και φιλικοί στους ξένους. Η γενική εντύπωση είναι ότι η πόλη είναι ασφαλής, ωστόσο σε σημεία με συνωστισμό όπως το μετρό καλό είναι να υπάρχει αυξημένη προσοχή. Τα φανάρια για τους οδηγούς είναι σαν να μην υπάρχουν και οι πεζοί πρέπει να βρίσκονται σε συνεχή επαγρύπνηση.
ΕΚΔΡΟΜΕΣ
Τα ανάκτορα του Πέτερχοφ στα δυτικά και του Τσαρσκόγιε Σελό στα νότια χαρακτηρίζονται ως Βερσαλλίες της Ρωσίας. Στο Πέτερχοφ φθάνει κανείς σε 45΄ με το γνωστό σε μας ταχύπλοο δελφίνι από τις αποβάθρες του Ερμιτάζ και στο Τσαρσκόγιε Σελό με το προαστιακό τρένο από το σιδηροδρομικό σταθμό του Βιτέμπσκ. Και στα δύο ανάκτορα υπάρχει ένα εισιτήριο για τους κήπους και ένα για το εσωτερικό των παλατιών.
καθημερινή
0 Σχόλια