Το χαρακτηριστικό γνώρισμα της ναρκοληψίας είναι ότι στοιχεία που υπό φυσιολογικές συνθήκες χαρακτηρίζουν τη φάση REM του ύπνου ( η φάση των ονείρων) εισβάλουν ενόσω ο ασθενής είναι ξύπνιος.
Τα αιφνίδια αυτά επεισόδια ύπνου που εμφανίζονται σε....
ακατάλληλο και απρόβλεπτο χώρο και χρόνο, όπως την ώρα που μιλάμε, την ώρα που κάνουμε σεξ ή την ώρα που οδηγούμε. Διαρκούν από λίγα λεπτά έως το πολύ μισή ώρα και μπορεί να επαναληφθούν αρκετές φορές μέσα στη μέρα. Ο ασθενής ξυπνά ανανεωμένος από αυτόν τον ύπνο και συνήθως χρειάζεται να μεσολαβήσει κάποιος χρόνος μέχρι το επόμενο ναρκοληπτικό επεισόδιο. Οι μονότονες καθιστικές δραστηριότητες και τα λουκούλεια γεύματα μπορεί να επιφέρουν τέτοια επεισόδια, όμως συχνά αυτά συμβαίνουν και ενώ ο ασθενής είναι σε πλήρη δραστηριότητα.
Τα επεισόδια ύπνου συνοδεύουνται κάποιες φορές από καταπληξία, δηλαδή αιφνίδια απώλεια του μυικού τόνου σε όλους τους μύες του σώματος πλην των αναπνευστικών και των οφθαλμικών μυών. Σε πάνω από 95% των περιπτώσεων, τα επεισόδια αυτά πυροδοτούνται από έντονους συναισθηματικούς παράγοντες όπως το γέλιο, η έκπληξη, το σεξ ή ο θυμός. Η διάρκεια του επεισοδίου είναι από δευτερόλεπτα ως μερικά λεπτά και ο ασθενής δεν χάνει τη συνείδησή του (εκτός βεβαίως αν χτυπήσει κατά την πτώση).
Το τρίτο σε σειρά χαρακτηριστικό της νόσου είναι αυτό που οι ασθενείς βιώνουν ως το πιο τρομακτικό. Πρόκειται για την υπνική παράλυση. Την ώρα που ο ναρκοληπτικός αποκοιμιέται ή την ώρα που ξυπνά συνειδητοποιεί πως το σώμα του έχει παραλύσει πλήρως: δεν μπορεί να κινήσει ούτε χέρια ούτε πόδια, δεν μπορεί να μιλήσει, δεν μπορεί καν να ανοίξει τα μάτια του, έχοντας πλήρη συναίσθηση του τι του συμβαίνει. Όπως είναι λογικό, η πρώτη φορά που εκδηλώνεται αυτό το σύμπτωμα είναι πραγματικά τρομακτική. Αργότερα αρκετοί ασθενείς αναφέρουν πως ένας έντονος ήχος ή ένα σκούντηγμα μπορεί να τους βγάλει από την παράλυση. Τα επεισόδια αυτά δεν διαρκούν παρά λίγα λεπτά της ώρας.
Επίσης οι ασθενείς με ναρκοληψία ενίοτε εμφανίζουν ψευδαισθήσεις στη φάση που ξεκινά ο ύπνος τους ή την ώρα που ξυνπούν (υπναγωγικές ψειδαισθήσεις). Οι ψευδαισθήσεις αυτές συνήθως είναι οπτικές και έχουν μάλλον απλή μορφή (κύκλοι, φωτεινά σχήματα, σπανιότερα ένα ζώο ή ένα πρόσωπο). Όταν εμφανιστούν ακουστικές ψευδαισθήσεις, αυτές έχουν επίσης απλή μορφή, π.χ. ήχοι ή και μελωδίες, και ποτέ δεν φτάνουν την πολυπλοκότητα των ακουστικών ψευδαισθήσεων που συναντάμε στη σχιζοφρένεια ή τις άλλες ψυχώσεις. Και πάλι τα φαινόμενα αυτά σπάνια ξεπερνούν τα 20 λεπτά σε διάρκεια.
Η ναρκοληψία διακρίνεται σε τρεις τύπους: ναρκοληψία με καταπληξία, ναρκοληψία χωρίς καταπληξία και δευτεροπαθής ναρκοληψία.
Δευτεροπαθή αποκαλούμε την ναρκοληψία που εκδηλώνεται ως σύμπτωμα κάποιας άλλης νόσου.
Νόσοι που μπορεί να προκαλέσουν ναρκοληψία είναι η σκλήρυνση κατά πλάκας, διάφορες λοιμώξεις του εγκεφάλου (εγκεφαλίτιδες), όγκοι στον εγκέφαλο και εγκεφαλικά επεισόδια. Επίσης ναρκοληψία μπορεί να εμφανιστεί και σε καρκινοπαθείς, στα πλαίσια αυτού που ονομάζεται παρανεοπλασματικό σύνδρομο (ουσίες που εκκρίνει ο όγκος, ο οποίος μπορεί να εντοπίζεται οπουδήποτε στο σώμα, κυκλοφορούν με το αίμα και προκαλούν συμπτώματα σε διάφορα μέρη του οργανισμού)
Συχνότητα- αίτια
Η ναρκοληψία είναι μια σπάνια νόσος. Η συχνότητά της υπολογίζεται στο 0.03-0.1%. Η νόσος είναι σποραδική, καθώς μόνο το 10% των περιπτώσεων ναρκοληψίας είναι οικογενείς. Τα γονίδια που ευθύνονται για την ναρκοληψία έχουν ταυτοποιηθεί εδώ και κάποια χρόνια. Επιπλέον, νεκροτομικές μελέτες έχουν δείξει πως η ναρκοληψία συσχετίζεται με σχεδόν ολική καταστροφή ενός συγκρκριμένου τύπου νευρικών κυττάρων (νευρώνες υποκρετίνης) σε μια περιοχή του εγκεφάλου που ονομάζεται υποθάλαμος και ουσιαστικά αποτελεί το κέντρο της χρονοβιολογικής και ορμονικής ρύθμισης του οργανισμού μας. Οι ειδικοί υποθέτουν, χωρίς ακόμα να έχουν αποδείξει, πως η καταστροφή των κυττάρων αυτών γίνεται μέσω ενός αυτοάνοσου μηχανισμού: για κάποιο λόγο ο οργανισμός μας μπερδεύεται και αναγνωρίζει κάποια κύτταρά του ως ξένα, οπότε τους επιτίθεται και τα καταστρέφει σαν να ήταν μικρόβια (αντίστοιχους μηχανισμούς συναντάμε σε όλα τα αυτοάνοσα νοσήματα όπως ο λύκος, η ρευματοειδής αρθρίτιδα και η θυρεοειδίτιδα Χασιμότο).
Ναρκοληψία και ποιότητα ζωής
Η ναρκοληψία είναι μια νόσος που επηρεάζει έντονα την ποιότητα ζωής των ασθενών. Λόγω της νόσου, οι άνθρωποι αυτοί εμφανίζουν σημαντικούς περιορισμούς στην κοινωνική τους λειτουργικότητα, τις επαγγελματικές τους επιλογές και τις σχολικές τους επιδόσεις. Έρευνες έχουν δείξει ότι πάνω από 50% των ασθενών με ναρκοληψία παθαίνουν κατάθλιψη. Μια ιδιαίτερα σημαντική δυσκολία στη ζωή των ανθρώπων αυτών είναι ότι δεν μπορούν να οδηγήσουν: σχεδόν οι μισοί ασθενείς με ναρκοληψία παθαίνουν κρίσεις την ώρα που οδηγούν.
Η αντιμετώπιση της ναρκοληψίας συνίσταται σε συνδυασμό φαρμακευτικής αγωγής και υιοθέτησης συγκεκριμένων πρακτικών που αφορούν στον ύπνο. Κατ' αρχάς οι ασθενείς με ναρκοληψία πρέπει να φροντίζουν να κοιμούνται καλά το βράδυ, οπότε πρέπει να αποφεύγουν την καφεΐνη μετά το απόγευμα, όπως και το αλκοόλ και το τσιγάρο, να διατηρούν ένα κατά το δυνατόν σταθερό πρόγραμμα ύπνου και να ασκούνται τακτικά, όχι όμως μετά τις 7 το βράδυ. Επίσης θα πρέπει μέσα στη μέρα τους να προγραμματίζουν μικρής διάρκειας ύπνους, έτσι ώστε να ανανεώνονται. Οι επίσημες οδηγίες που εκδόθηκαν το 2007 συνιστούσαν δύο τέτοιους υπνάκους διάρκειας 15 λεπτών ο καθένας (κάθε 4 ώρες).
Η φαρμακευτική θεραπεία της ναρκοληψίας στοχεύει κατά πρώτον την υπερβολική υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας. Στην κατεύθυνση αυτή χορηγείται συνήθως το φάρμακο μοδαφινίλη και, όταν αυτή δεν επαρκεί, παράγωγα της αμφεταμίνης ή σελεγιλίνη (ένα φάρμακο που μεταβολίζεται σε αμφεταμίνη). Το γ- υδρόξυβουτυρικό οξύ, ένας φυσικός μεταβολίτης του νευρικού μας συστήματος, βοηθά στην αντιμετώπιση της καταπληξίας, της υπνικής παράλυσης και ίσως και των ψευδαισθήσεων. Η καταπληξία ανταποκρίνεται σπουδαία σε κοινά αντικαταθλιπτικά.
0 Σχόλια