Διαδρομές στη Σύλλη

Εκεί που κάποτε μιλούσαν ελληνικά
Θα μπορούσε κάποιος να πιστέψει ότι βρίσκεται κάπου στη Μάνη ή ακόμα και σε κάποιο χωριό της Ηπείρου – αλλά η ξεραΐλα δεν σου άφηνε τέτοιο περιθώριο.
Τα πέτρινα σπίτια με τα κεραμίδια όμως, το πέτρινο γεφύρι, οι δύο παλαιές εκκλησίες, τα στενά πλίνθινα σοκάκια, το.....
εκτυφλωτικό φως, όλα παρέπεμπαν σε ένα τοπίο ελληνικό.
Μόνο που δεν ήταν.
Η Σίλλη βρίσκεται στην Τουρκία, ούτε δέκα χιλιόμετρα απόσταση από το Ικόνιο.

Έως το 1923, το 90% του πληθυσμού ήταν Έλληνες.
Το χωριό έσφυζε από ζωή.
Ύστερα ήρθε η ανταλλαγή πληθυσμών και, πέρα από τις εκκλησίες, το μοναδικό ελληνικό στοιχείο που διασώζεται είναι ένα μικρό καφέ με ναργιλέδες, η ταμπέλα του οποίου είναι γραμμένη στα ελληνικά: «Πέτρινο σπίτι».

Με τοπικό λεωφορείο του Ικονίου πηγαίνει κανείς στη Σίλλη, η διαδρομή διαρκεί περίπου μισή ώρα. Αξίζει τον κόπο.
 Όχι μόνο για την ατμόσφαιρα και την Ιστορία αλλά και για τους παλαιούς ναούς του Αρχαγγέλου Μιχαήλ και της Αγίας Ελένης. Η πρώτη αναστηλώνεται από τις τουρκικές αρχές.

Η παράδοση θέλει την Αγία Ελένη να περνάει από τη Σίλλη το 327, καθ’ οδόν για τους Αγίους Τόπους, και θέλησε να χτίσει μια εκκλησία στο όνομα του Αρχαγγέλου Μιχαήλ.
Η δεύτερη εκκλησία στέκεται στο ύψωμα πάνω από το μουσουλμανικό νεκροταφείο. Το πιο εντυπωσιακό απ’ όλα όμως είναι οι τρωγλοδυτικές κατοικίες και οι λαξευτές εκκλησίες στις πλαγιές των λόφων γύρω από το χωριό.
Λέγεται ότι εκεί κατέφευγαν χριστιανοί στους βυζαντινούς χρόνους για ησυχασμό. Στην ουσία, πρόκειται για σπηλιές.

Το καλοκαίρι στη Σίλλη είναι τραχύ. Οι πηγές και οι κρήνες της κάτι παραπάνω από καλοδεχούμενες. Αντίστροφα, όπως μας είπαν οι ντόπιοι, ο χειμώνας είναι άγριος, λευκός, γεμάτος χιόνι.

Οι κάτοικοι είναι φιλικοί. Είναι οι απόγονοι Τούρκων που ήρθαν με την ανταλλαγή από τη Μακεδονία. Ο τόπος βοά από μνήμες των δύο λαών.
Ηλίας Μαγκλίνης