Το Ηλεκτρικό Ψυγείο και η ιστορία του

Σαν να κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι από τα "κελάρια χιονιού" των Κινέζων του 1.000 π.Χ., τα ξύλινα δωμάτια των αρχαίων Ελλήνων αλλά και τις σχετικά πρόσφατες - μέχρι και τις αρχές του 20ου αιώνα - κολόνες πάγου.
Όμως η ιδέα του ψυγείου, όπως το ξέρουμε σήμερα, γεννήθηκε μια παγωμένη χειμωνιάτικη μέρα του 1748 στο.....

 πανεπιστήμιο της Γλασκόβης  από τον Σκοτσέζο επιστήμονα  William Gullen- πατέρα "των αρχών της τεχνητής ψύξης - που πειραματιζόταν με την εξάτμιση αιθυλικού αιθέρα στο κενό προ αναγγέλλοντας την ψύξη ατμού.
Την ανακάλυψή του βελτίωσαν δεκάδες ακόμα ερευνητές και το 1805, άρχισαν να λειτουργούν τα πρώτα πειραματικά μηχανήματα τεχνητής ψύξης με συμπίεση αιθέρα.
 Το 1834 ο Jacob Perkins κατασκεύασε το πρώτο ψυγείο με συμπιεστή και κλειστό σύστημα που περιείχε πηκτικό υγρό και λίγα χρόνια μετά ένας Αμερικανός γιατρός, ο John Corrie, βελτίωσε το ψυγείο αυτό φτιάχνοντας το πρώτο ψυκτικό μηχάνημα για τη διατήρηση πάγου και πρώτων υλών που το χρησιμοποίησε στο νοσοκομείο που εργαζόταν φτιάχνοντας  το πρώτο ψυκτικό μηχάνημα για τη διατήρηση πάγου στη Φλόριντα.

Το πρώτο λειτουργικό ψυγείο (χρησιμοποιήθηκε για τη μεταφορά προϊόντων κρέατος σε φορτηγά πλοία από τις ΗΠΑ στην Ευρώπη) κατασκευάστηκε στο Μόναχο το 1873 από τον Carl Von Linde, ο οποίος ανακάλυψε μια διαδικασία κατά την οποία απορροφάται θερμότητα και αποτέλεσε την αρχή η οποία διέπει και τα μοντέρνα ψυγεία.

Ήταν όμως λίγο πριν από τον Α΄Παγκόσμιο Πόλεμο όταν ο νεαρός μηχανικός Nathaniel B.Wales,οραματίστηκε ένα απλό ηλεκτρικό ψυγείο για οικιακή χρήση.
 Με την οικονομική στήριξη του Arnold H.Gross (μετέπειτα διευθυντής της αυτοκινηματοβιομηχανίας Buick) δημιουργεί στο Ντιτρόιτ την Electro-Automatic Refrigerating Company και καταφέρνει τελικά το 1913 να βγάλει στην αγορά το πρώτο οικιακό ηλεκτρικό ψυγείο, το περίφημο Domelre (DOMestic Elecric REfrigertor) το οποίο φυσικά απευθυνόταν στην ελίτ της αμερικανικής κοινωνίας αφού το κόστος του έφτανε στο ιλιγγιώδες τότε ποσό των 900 δολ.

Δύο χρόνια μετά η εταιρεία του Wales μετονομάστηκε σε Kelvinator και μέχρι το 1923 κατάφερε να ελέγχει το 80% της αμερικανικής αγοράς ψυγείων.Μέχρι το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου η Kelvintor, η  Fridgidaire και η  General Electric έβαλαν το ψυγείο στα περισσότερα σπίτια του δυτικού κόσμου.

Στα μέσα της δεκαετίας του ΄70 η πολιτεία της Καλιφόρνιας έθεσε τα πρώτα στάνταρ ενεργειακής απόδοσης για τα ψυγεία και παρά τις αντιδράσεις των κατασκευαστών (που υποστήριζαν πως με ατό τον τρόπο θα αυξανόταν υπερβολικά το κόστος παραγωγής) κατάφερε τελικά να καθιερώσει συγκεκριμένες προδιαγραφές στις εταιρείες.
Μέχρι το τέλος του '80 τα ενεργειακά στάνταρ ίσχυαν σε όλες τις Πολιτείες των ΗΠΑ, τα ψυγεία μεγάλωσαν σε χωρητικότητα κατά τουλάχιστον 10%, η ενεργιακή κατανάλωση μειώθηκε κατά 2/3 ενώ το κόστος έπεσε περίπου στο μισό.

Στη χώρα μας το πρώτο ελληνικό ηλεκτρικό ψυγείο κυκλοφόρησε το 1952 (τη χρονιά που η αμερικανική Allgemeine Electrcitats Gesellschaft-AEG έβγαλε στην αγορά το πρώτο εντοιχιζόμενο ψυγείο) από την Ιζόλα ΑΒΕ του Παναγιώτη Δράκου, από τους πρωτοπόρους της ελληνικής βιομηχανίας.

"Μα βουίζει, μου΄χει πάρει τα αφτιά" λέει η Μαρίκα Νέζερ στον Κώστα Χατζηχρήστο, στην ταινία του 1961 "Το έξυπνο πουλί", για το ψυγείο που μόλις αγόρασε.
"Έτσι πρέπει" της απαντά η Άννα Φόνσου.
"Και όσο πιο πολύ βουίζει τόσο πιο καλό είναι!"

 50 χρόνια μετά το ψυγείο δεν βουίζει.Συνεργάζεται με smartphones και tablets και λέει ακόμα και τον ...καιρό. Στο κοντινό μέλλον δε, θα "σκανάρει" και το περιεχόμενό του ώστε να προγραμματίζεται και το μενού της ημέρας.

 Είναι η συσκευή που άλλαξε με επαναστατικό τρόπο τα δεδομένα στη διατήρηση, ασφάλεια και κατανάλωση των τροφίμων σχεδόν έναν αιώνα τώρα.
Το ψυγείο ωστόσο αποτελεί τα τελευταία χρόνια αντικείμενο μελέτης κλινικών διατροφολόγων - οι οποίοι το κατατάσσουν σε 4 διαφορετικούς τύπους χρηστών:
(του πολυάσχολου που είναι γεμάτο με κατεψυγμένα γεύματα, του προσεκτικού που έχει όλα τα υγιεινά τρόφιμα, του οικογενειάρχη που καλύπτει τις ανάγκες γονέων και παιδιών και του...κακοπληρωμένου που περιέχει τρόφιμα με χαμηλή οικονομική/θρεπτική αξία) - αλλά και ψυχολόγων, αφού μια ματιά στο εσωτερικό του προδίδει πτυχές του χαρακτήρα του ιδιοκτήτη του.

Το "Δείξε μου το ψυγείο σου να σου πω ποιος είσαι" πρωταγωνιστεί μάλιστα - εκτός από τις επιστημονικές έρευνες - ακόμα και σε καλλιτεχνικά project "In your fridge της φωτογράφου Sterpanie de Rouge (http:www.blckdmnds.com/in-your-fridge-por-stephanie-de-rouge/) να εστιάσει στη διαφορά μεταξύ του ψυγείου ενός εργένη/σας και του ψυγείου μιας μεγάλης οικογένειας σε διάφορες μητροπόλεις του κόσμου.

Προσφάτως δε το ψυγείο μπήκε στο στόχαστρο ερευνητών που δραστηριοποιούνται στον τομέα της "πράσινης" ενέργειας με εντυπωσιακά αποτελέσματα - ανάμεσά τους το μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης "Bio Robot Refrigerator" που δεν λειτουργεί με ηλεκτρικό ρεύμα αλλά αποτελείται από μια πράσινη ζελώδη ουσία βιοπολυμερών που αγκαλιάζει τα τρόφιμα και τα διατηρεί σε χαμηλές θερμοκρασίες αξιοποιώντας τη φωταύγεια - αλλά και επιστημόνων τεχνολογίας υπολογιστών οι οποίοι ενσωματώνουν στα ψυγεία λειτουργίες Smart Manager με Android για σύνδεση στο ίντερνετ, αναπαραγωγή μουσικής και πρόσβαση σε υπηρεσίες  social media.
Ευαγγελία Φραντζόγλου