Οι κίνδυνοι του σολάριουμ

Πολλοί είναι εκείνοι –κυρίως γυναίκες- που θεωρούν ότι ένα ηλιοκαμένο δέρμα δείχνει πιο όμορφο και ελκυστικό. Αυτός είναι και ο λόγος που κάθονται αμέτρητες ώρες κάτω από τον καυτό ήλιο ή επισκέπτονται συχνά κρεβάτια τεχνητού μαυρίσματος ακόμη και κατά την διάρκεια του χειμώνα.
Η συνήθης δικαιολογία όσων εκτίθενται σε λάμπες εκπομπής υπεριώδους ακτινοβολίας (σολάριουμ) είναι ότι προετοιμάζουν το δέρμα τους ώστε να αποφύγουν το ηλιακό έγκαυμα.
Για περισσότερες από τρεις δεκαετίες η έκθεση σε υπεριώδη ακτινοβολία (UVR) με την χρήση λαμπτήρων, έχει προκαλέσει την εμφάνιση καρκίνων του δέρματος ενώ καταγράφεται αισθητή μείωση του ορίου ηλικίας σε ό,τι αφορά την πρώτη εμφάνιση της βλάβης. Αυτά μεταξύ πολλών άλλων αναφέρει η νέα έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, που φέρει τον τίτλο «Συσκευές τεχνητού μαυρίσματος: παρεμβάσεις στη δημόσια υγεία για την διαχείριση του σολάριουμ».

Ας δούμε πιο συγκεκριμένα στοιχεία.
Το σολάριουμ ενοχοποιείται από τους επιστήμονες για περισσότερες από 450.000 περιπτώσεις καρκίνου του δέρματος (μη-μελανώματος) και για περισσότερες από 10.000 περιπτώσεις μελανώματος κάθε χρόνο σε ΗΠΑ, Ευρώπη, Αυστραλία.
Το μεγαλύτερο μέρος των χρηστών είναι γυναίκες, εφηβικής και νεαρής ηλικίας.
ύμφωνα με την έρευνα, οι άνθρωποι που έχουν χρησιμοποιήσει σολάριουμ τουλάχιστον μία φορά σε οποιοδήποτε στάδιο της ζωής τους έχουν 20% υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης μελανώματος από όσους δεν έχουν χρησιμοποιήσει ποτέ ενώ όταν η πρώτη χρήση του σολάριουμ είναι πριν από την ηλικία των 35 ετών, ο κίνδυνος ανάπτυξης μελανώματος αυξάνεται κατά 59%.

Κανόνες για την χρήση σολάριουμ
Το 2009, ο Διεθνής Οργανισμός Ερευνών για τον Καρκίνο (IARC) της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας κατέταξε την έκθεση σε συσκευές μαυρίσματος που εκπέμπουν υπεριώδη ακτινοβολία ως καρκινογόνες για τον άνθρωπο.
Μετά από αυτό περισσότερες από 40 εθνικές αρχές σε όλο τον κόσμο έχουν ήδη εφαρμόσει αυστηρές απαγορεύσεις ή περιορισμούς στη χρήση του σολάριουμ.
Στη νέα έκθεση του ΠΟΥ αναφέρονται οι κανόνες που έχουν θεσπίσει ορισμένες χώρες για την χρήση του σολάριουμ, οι οποίες είναι οι εξής:
-καθορισμός ορίου ηλικίας
-απαγόρευση πρόσβασης χωρίς επίβλεψη
-αδειοδότηση υπό προϋποθέσεις σε εγκαταστάσεις τεχνητού μαυρίσματος
-περιορισμό στον αριθμό συνεδριών
-φορολόγηση των συνεδριών μαυρίσματος
-ενημέρωση του κοινού για τους κινδύνους
-σύσταση για αποφυγή έκθεσης σε άτομα με ευαίσθητο δέρμα

UVA-UVB
Μέχρι σήμερα οι επιστήμονες γνώριζαν ότι η UVB είναι η κακή υπεριώδης ακτινοβολία και σχετίζεται άμεσα με την εμφάνιση του καρκίνου του δέρματος.
Νέες μελέτες δείχνουν ότι η UVA ναι μεν έχει διαφορετικό μηχανισμό δράσης από την UVB όμως είναι και αυτή το ίδιο βλαβερή.

Οι λάμπες τεχνητού μαυρίσματος εκπέμπουν κυρίως UVA και πολύ μικρό ποσοστό UVB.
«Η επίδραση του σολάριουμ φαίνεται ότι είναι δοσοεξαρτώμενη δηλαδή όσες περισσότερες συνεδρίες κάνει κάποιος και όσο μεγαλύτερο διάστημα εκτίθεται σε πηγές τεχνητού μαυρίσματος τόσο μεγαλώνει και η πιθανότητα να νοσήσει από καρκίνο του δέρματος» λέει στο CNN Greece, o Αλέξανδρος Στρατηγός, Καθηγητής δερματολογίας Ιατρικής Σχολής, Πανεπιστημίου Αθηνών, Υπεύθυνος Μονάδας Σπίλων και Μελανώματος στη Α Πανεπιστημιακή Κλινική Αφροδισίων και Δερματικών Νόσων στο Νοσοκομείο «Ανδρέας Συγγρός».

Στη χώρα μας χρήση αυτή της μεθόδου κάνουν κατά κύρια βάση γυναίκες νεαρής ηλικίας καθαρά για αισθητικούς λόγους.

Δυστυχώς ενημέρωση του πληθυσμού για τις βλαβερές συνέπειες, δεν υπάρχει.

«Παρότι υπάρχει ενημέρωση για την ηλιακή ακτινοβολία, για το σολάριουμ δεν υπάρχει. Υπάρχουν μελέτες που δείχνουν ότι αυτές οι πηγές τεχνητού μαυρίσματος -σε γυμναστήρια, σε ινστιτούτα αδυνατίσματος και σε κέντρα τεχνητού μαυρίσματος- δεν ακολουθούν τις σωστές προδιαγραφές, η δόση που εκπέμπουν είναι υψηλότερη από την επιτρεπόμενη για τέτοιου είδους συσκευές» τονίζει ο κύριος Στρατηγός.

Μελάνωμα
Το 1 με 3% από τις κακοήθειες που εκδηλώνονται στο δέρμα είναι μελανώματα.
Η συχνότητα της νόσου αυξάνεται σε όλον τον κόσμο κατά 4 με 7% ετησίως την ώρα που η ετήσια αύξηση του πληθυσμού είναι 1.17%.
Δυστυχώς η θνητότητα των πασχόντων από μελάνωμα έχει διπλασιασθεί τα τελευταία 35 χρόνια.
«Η νόσος είναι θανατηφόρα εάν προχωρήσει και δώσει μεταστάσεις, γι’ αυτό και η έγκαιρη διάγνωση και η πρόληψη – συμπεριλαμβάνεται και η αποφυγή του σολάριουμ- είναι πολύ σημαντική» δηλώνει στο CNN Greece ο Δημήτρης Μπαφαλούκος, Ογκολόγος και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρίας Μελέτης Μελανώματος.
Οι επιστήμονες στη χώρα μας οι οποίοι έρχονται αντιμέτωποι με περιστατικά καρκίνων του δέρματος προσπαθούν να ευαισθητοποιήσουν τους πολίτες προκειμένου να προφυλάσσονται από την έκθεση τους σε τεχνητές πηγές υπεριώδους ακτινοβολίας.
«Έχουμε πολλούς ασθενείς που έρχονται με διάγνωση μελανώματος ή με καρκίνο του δέρματος και αρκετοί από αυτούς έχουν κάνει χρήση σολάριουμ. […] Το μελάνωμα είναι ένας επιθετικός καρκίνος, ευτυχώς οι περισσότερες περιπτώσεις προλαμβάνονται ή διαγιγνώσκονται εγκαίρως οπότε με χειρουργική αφαίρεση του όγκου, ο ασθενής μπορεί να έχει ένα κανονικό προσδόκιμο ζωής» λέει ο καθηγητής δερματολογίας του ΕΚΠΑ, Αλέξανδρος Στρατηγός.
Η Ελληνική Εταιρεία Μελέτης Μελανώματος έχει ταχθεί ανοικτά κατά των σολάριουμ, μάλιστα ακυρώνει την επιχειρηματολογία όσων βρίσκουν οφέλη από την χρήση τους.
«Η χρήση σολάριουμ δεν έχει κανένα όφελος, δεν μεταβολίζεται καλύτερα η βιταμίνη D, δεν βοηθάει όπως η ηλιακή ακτινοβολία επομένως προκαλεί απλώς ένα τεχνητό μαύρισμα. […] Η υπεριώδης ακτινοβολία καταστρέφει το DNA του μελανοκυττάρου» εξηγεί ο πρόεδρος, Δημήτρης Μπαφαλούκος.
Την ώρα που οι περισσότερες χώρες στον πλανήτη λαμβάνουν αυστηρά μέτρα για την ασφάλεια των πολιτών, στην Ελλάδα δεν έχει ληφθεί κανένα μέτρο περιορισμού στη χρήση του σολάριουμ, ούτε έχει γίνει ενημέρωση του πληθυσμού για τους κινδύνους.
«Η χρήση του σολάριουμ στην Αμερική και σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες έχει περιοριστεί κατά 30% με 50%, αυτό είναι πολύ ελπιδοφόρο γιατί συνδέεται με τον καρκίνο του δέρματος και το μελάνωμα. Δυστυχώς στη χώρα μας δεν υπάρχει νομοθεσία».