Δεν είναι λίγοι οι άνθρωποι που στις μέρες μας υποφέρουν από κάποιο εθισμό.
Μπορεί να φταίει το άγχος, ο γρήγορος ρυθμός της ζωής και γενικότερα το όλο κλίμα που επικρατεί.
Προκειμένου λοιπόν να γλυτώσουν από αυτά βρίσκουν διάφορες διεξόδους, που τελικά καταλήγουν σε εθισμό.....
Στο μανιφέστο του “You are not a Gadget”, o συγγραφέας, επιστήμονας και φιλόσοφος Τζάρον Λάνιερ γράφει: «Τι είναι ένα άτομο; Εάν γνώριζα την απάντηση σ’ αυτό, ίσως να μπορούσα να προγραμματίσω ένα τεχνητό άτομο σ’ έναν υπολογιστή. Αλλά δεν μπορώ. Το να είσαι ένα άτομο δεν είναι μία συγκεκριμένη φόρμουλα, αλλά μία αναζήτηση, ένα μυστήριο, κάτι πέρα από την πίστη μας».
Οι ειδικοί πλέον αναγνωρίζουν αυτή την περίπτωση ως Διαταραχή Εθισμού στο Διαδίκτυο και δηλώνουν πως σχετίζεται με συμπτώματα που έχουν σχέση με άλλες εμμονές: ξεχνούν να φάνε ή να κοιμηθούν, έχουν στερητικό σύνδρομο, κουράζονται, είναι ευερέθιστοι και έχουν ένα αίσθημα απομόνωσης από την κοινωνία.
Ορισμένοι ψυχίατροι φτάνουν στο σημείο να λένε πως όσοι υποφέρουν μπορεί να χρειαστούν φαρμακευτική αγωγή ή κάποια θεραπεία σε νοσοκομείο, ενώ σε ορισμένα σημεία του κόσμου, τα προγράμματα έχουν φτιαχτεί για να βοηθούν τους ανθρώπους να περιορίζουν την ανάγκη να περνούν ατελείωτες ώρες στο internet. Πιστεύετε πως το 5-10% των online χρηστών είναι εθισμένοι, γι’ αυτό εάν ανησυχείτε, πηγαίνετε να σας δει ο προσωπικός σας γιατρός.
Υπάρχουν και χειρότερα πράγματα για να είσαι εθισμένος σωστά; Πέρα όμως από τις πρόστυχες σκέψεις που περνάνε από το μυαλό σας όταν πηγαινοέρχεστε στη δουλειά κάθε μέρα, οι πιθανότητες είναι να μην είστε εθισμένοι στο σεξ, αλλά απλώς να έχετε μία νορμάλ, υγιή διάθεση γι’ αυτό.
Ο εθισμός είναι κάτι εντελώς διαφορετικό και είναι πολύ χειρότερο. Πιστεύεται πως ένας στους 20 ανθρώπους υποφέρουν από αυτό, και δεν αποτελεί έκπληξη πως οι περισσότεροι από αυτούς είναι άντρες.
Οι επιστήμονες πιστεύουν πως σχετίζεται με την απελευθέρωση ντοπαμίνης στον εγκέφαλο, κάτι σαν το «φτιάξιμο» που νοιώθουν οι τζογαδόροι και δεν μπορούν να το χορτάσουν. Η εμμονή για σεξουαλική επαφή είναι καταστροφική για τις σχέσεις, την πνευματική υγεία και για την καριέρα σας, εάν το μόνο που σκέφτεστε είναι πως θα κάνετε σεξ.
Ο σύγχρονος κόσμος είναι αυτό που κατηγορούν για την αύξηση του εθισμού στο σεξ. Δηλαδή το τόσο διαθέσιμο πορνογραφικό υλικό στο internet ή την σεξουαλικοποίηση σχεδόν των πάντων στην τηλεόραση, κάνουν πλέον τα κέντρα ειδικής θεραπείας που βοηθούν τους ανθρώπους να τον αντιμετωπίσουν να αυξάνονται διαρκώς, με τους ψυχίατρους να μιλούν για ένα σοβαρό πρόβλημα.
Ο παίκτης του γκολφ, Τάιγκερ Γουντς έκανε θεραπεία στο Μισισιπί μετά από το τρομερό του δημόσιο σκάνδαλο, ενώ ο κωμικός Ράσελ Μπραντ πέρασε μία εβδομάδα σ’ ένα κέντρο στην Φιλαδέλφια το 2008. Εάν νομίζετε πως χρειάζεστε θεραπεία, κανονίστε ένα ραντεβού με τον ψυχίατρό σας ή με κάποιο γκρουπ.
Κινητά τηλέφωνα. Η μάστιγα της σύγχρονης εποχής. Αυτό που ξεκίνησε σαν μία απλή συσκευή για να μας βοηθήσει να είμαστε σε επαφή με τους αγαπημένους μας εξελίχθηκε σ’ ένα πολυ διάστατο gadget στο οποίο κάποιοι άνθρωποι βασίζονται σ’ αυτό για να διαχειρίζονται κάθε πτυχή της ζωής τους.
Η συνεχής χρήση του κινητού δεν σχετίζεται πλέον μόνο σε μία έφεση στο να στέλνουν μηνύματα. Email, internet, social networks, apps, όλα βρίσκονται επάνω σ’ αυτή την γυαλιστερή συσκευή που μοιάζει να είναι με χειρουργικό τρόπο ενωμένη στα χέρια κάποιων ανθρώπων. Αλλά με ποιο κόστος;
Ένας ειδικός, ο Δρ. Κρις Κνίπερς από το Betty Ford Center της Καλιφόρνια, λέει πως η υπερβολική χρήση των κινητών τηλεφώνων έχει μετατραπεί σ’ ένα πραγματικό κοινωνικό πρόβλημα, παρόμοιο με άλλους πολύ γνωστούς εθισμούς, μιας και λειτουργεί ως εμπόδιο στην προσωπική επαφή και προσφέρει μία διαφυγή από την πραγματικότητα. Τα κινητά τηλέφωνα μπορούν, και αυτή είναι η ειρωνεία να σε συνδέσουν με κάποιον στην άλλη άκρη του κόσμου, συχνά όμως σε βάρος εκείνου του προσώπου που κάθεται απέναντί σου στο δείπνο.
Εξαρτάται από εσάς να περιορίσετε τον χρόνο που σπαταλάτε χρησιμοποιώντας το κινητό σας. Περιορίστε τον σταδιακά εάν πρέπει, αλλά κάντε μία πραγματική προσπάθεια με το να μην απαντάτε ή να μην κάνετε κλήσεις όταν είστε με κάποιον, ενώ δεν χρειάζεται και πολύ μυαλό για να καταλάβετε πως πρέπει να το κλείνετε την ώρα των γευμάτων. Οι άνθρωποι τα κατάφερναν μία χαρά πριν την άφιξη των κινητών, γι’ αυτό σας υποσχόμαστε πως θα είστε μία χαρά.
Πριν από δεκαπέντε χρόνια, το να αγοράσεις καφέ σε κάποιο δημοφιλή Βρετανικό δρόμο σήμαινε πως θα έπινες ένα ρόφημα σε χρώμα λάσπης σ’ ένα πλαστικό κυπελάκι, ενώ αντίθετα τώρα οι μεγάλες αλυσίδες είναι παντού και η χώρα έχει ‘κολλήσει’ με τους lattes, cappuccinos και mocha frappaccinos. Εν συντομία η χώρα έχει γίνει ένα έθνος που έχει εθιστεί στον καφέ καταναλώνοντας 2.8 κιλά κατά κεφαλή κάθε χρόνο.
Όμως πως γνωρίζετε εάν είστε εθισμένος; Πρώτα απ’ όλα φυσικά είναι η καφείνη και όχι η γεύση του καφέ για την οποία ορισμένοι από εμάς έχουμε αναπτύξει μία καθημερινή ανάγκη, με τους ειδικούς της υγείας να πιστεύουν πλέον πως αυτή η εξάρτηση είναι μία διανοητική διαταραχή, όπως είναι ο εθισμός στα ναρκωτικά.
Έρευνα που έγινε στο John Hopkins School of Medicine στην Βαλτιμόρη του Μέριλαντ, και σε επιστημονικές αποδείξεις που κάλυπταν χρονικά πάνω από 170 χρόνια γύρω από τις επιπτώσεις της καφείνης και το στερητικό της σύνδρομο, κατέληξε πως η χρήση της συνηθισμένης καφείνης προκαλεί μία φυσική εξάρτηση, μία μορφή εθισμού.
Οι συχνοί χρήστες βιώνουν πονοκεφάλους, είναι ευερέθιστοι και κουράζονται όταν δεν μπορούν να πιουν τον πρωινό καφέ τους. Είναι στο χέρι σας να τον κόψετε, περιορίζοντας τον σταδιακά για να αποφύγετε τα χειρότερα συμπτώματα και να προτιμήσετε ένα πιο υγιεινό ζεστό ρόφημα όπως είναι το πράσινο τσάι. Επίσης υπάρχει ο ντικαφεϊνέ εάν δεν είστε ακόμα έτοιμοι να τον κόψετε τελείως.
Η πίεση να δείχνετε ωραίοι, να διατηρήστε λεπτοί και να φτιάξετε μία όμορφη, σαν γλυπτό φιγούρα σίγουρα πέφτει σαν βάρος στους ώμους κάποιων αντρών, και υπάρχει πλέον μία πληθώρα από επιστημονικές αποδείξεις πως λένε πως η άσκηση μπορεί να μετατραπεί για κάποιους ανθρώπους που πασχίζουν να φτάσουν την καλή τους φυσική κατάσταση στα όρια, σ’ ένα φυσικό εθισμό.
Μία έρευνα που δημοσίευσε η Journal Behavioural Neuroscience ανακάλυψε ομοιότητες ανάμεσα στην υπερβολική άσκηση και στην συμπεριφορά που σχετίζεται με τη χρήση ναρκωτικών. Μία άλλη έρευνα,που πραγματοποίησε το Πανεπιστήμιο του Γουισκόνσιν, ανακάλυψε πως όταν απαγορεύτηκε η άσκηση σε κάποια ζώα, οι τομογραφίες αποκάλυψαν δραστηριότητα στην περιοχή του εγκεφάλου που συνήθως σχετίζεται με το στερητικό σύνδρομο των ναρκωτικών.
Όμως κάνοντας κατάχρηση με την γυμναστική και τα βάρη, αυτό μπορεί να προκαλέσει μόνο κακό αντί να βελτιώσει την υγεία και την καλή σας φυσική κατάσταση. Το σώμα σας χρειάζεται ξεκούραση και να ανακτά τις δυνάμεις του, και η υπερβολική άσκηση μπορεί να σας κάνει πιο ευάλωτους στους τραυματισμούς και ακόμα και σε κάποια σοβαρή ασθένεια, όπως καρδιοπάθεια. Να θυμάστε, πως εάν τρώτε καλά και ασκήστε τέσσερις με πέντε φορές την εβδομάδα, αυτές οι μέρες που απομένουν για να πατάτε απλώς τα πόδια σας στη γη, είναι τόσο κρίσιμες όσο και τα 10 μίλια που κάνετε τα Κυριακάτικα πρωινά.
Για πολλούς από εμάς είναι συχνά το πρώτο πράγμα που κάνουμε όταν φτάνουμε στο σπίτι μετά από μία σκληρή ημέρα στο γραφείο. Βουλιάζουμε στον καναπέ και ανοίγουμε το χαζοκούτι. Η τηλεόραση έχει εξελιχθεί σ’ ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας στο σπίτι που όποιος δεν έχει θεωρείται κάτι σαν freak. Η υπερβολική όμως τηλεόραση μπορεί να κάνει κακό στην υγεία σας όπως και να αποτελέσει ένα μεγαλειώδες χάσιμο χρόνου.
Οι Βρετανοί παρακολουθούν κατά μέσο όρο τέσσερις ώρες την ημέρα τηλεόραση, κάτι που σημαίνει πως μέχρι την ηλικία των 65 θα έχουν ξοδέψει εννέα χρόνια της ζωής τους κολλημένοι στο «κουτί». Τι κάλλιστα θα μπορούσατε να είχατε κάνει όλο αυτό το διάστημα;
Αντί να ανοίγετε την τηλεόραση την στιγμή που περνάτε την πόρτα και να την κλείνετε όταν πηγαίνετε για ύπνο, προσπαθήστε να βλέπετε μόνο προγράμματα που πραγματικά απολαμβάνετε. Εάν αυτό σας γεμίζει πανικό, τότε αυτό σημαίνει πως μπορείτε επίσης να μοιραστείτε και κάποια από τα συμπτώματα της χρήσης ναρκωτικών, συμπεριλαμβανομένου το να μην μπορείτε να αντισταθείτε να δείτε τηλεόραση, χρησιμοποιώντας την για να μειώσετε το στρες, ενώ θα γίνεστε ενοχλητικός όταν δεν θα μπορείτε να πάρετε τη «δόση» σας.
Βάλτε στον εαυτό σας ένα όριο να βλέπετε μόνο μία ώρα την ημέρα και τηρήστε το. Πρέπει επίσης να χρησιμοποιείτε ως πλεονέκτημα την πιο πρόσφατη τεχνολογία της τηλεόρασης, που σας επιτρέπει να μαγνητοσκοπείτε μόνο τα προγράμματα που θέλετε να δείτε, επιτρέποντάς σας να γλυτώνετε από εκείνο το απαίσιο συναίσθημα που έχετε όταν συνειδητοποιείτε πως περάσατε τις τελευταίες ώρες κάνοντας ζάπινγκ ανάμεσα σε σαπουνόπερες, reality και ξανά σαπουνόπερες.
Οι Γιαπωνέζοι χρησιμοποιούν την λέξη ‘karoshi’, που σημαίνει «ξαφνικός θάνατος από την υπερεργασία», και αν και μπορεί να ακούγεται κάτι σαν υπερβολή, υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις πως o εθισμός στην δουλειά είναι μία αυθεντική μορφή ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής και πως το να πιέζεις τον εαυτό σου να δουλεύει τόσο σκληρά, μπορεί να βλάψει πολύ σοβαρά την υγεία σου και πιθανόν να σου κοστίσει πολύ νωρίς τη ζωή σου.
Σύμφωνα με την ιατρική έκθεση Occupational and Environmental Medicine, το να εργάζεσαι 12 ώρες την ημέρα ή περισσότερο, αυξάνει το κίνδυνο μίας σοβαρής ασθένειας κατά 37%.
Στην Βρετανία, οι full time εργαζόμενοι δουλεύουν τις περισσότερες ώρες στην Ευρώπη (43,6 σε σύγκριση με το μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης που είναι 40.3), ενώ ο αριθμός των ανθρώπων που δουλεύουν πάνω από 48 ώρες την εβδομάδα έχει διπλασιαστεί από το 1998.
Αλλά ποια είναι διαφορά ανάμεσα στην σκληρή εργασία και την υπερβολική εργασία; Οι ειδικοί λένε πως έχει να κάνει με την διατήρηση μίας ισορροπίας. Εάν δουλεύεις σκληρά αλλά βρίσκεις χρόνο για να διασκεδάσεις και μπορείς εύκολα να χαλαρώνεις όταν κάνεις διακοπές, αυτό είναι σπουδαίο. Εάν όμως σκέφτεσαι συνέχεια την δουλειά ενώ είσαι στις χιονοδρομικές πίστες ή στην παραλία, τότε έχεις πρόβλημα.
Η υπερβολική εργασία μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένα επίπεδα στρες και καρδιακών παθήσεων και μπορεί να είναι υπεύθυνη για ένα ολοκληρωτικό breakdown του γάμου σας ή της σχέσης σας. Εν συντομία, η επίπτωση που μπορεί να έχει στη ζωή σας μπορεί να είναι καταστροφική. Εάν έχετε πάρει τον δρόμο της κατάρρευσης από την δουλειά, μπορείτε να στραφείτε για βοήθεια στον γιατρό σας. Και στους εργοδότες σας, εάν είναι εκείνοι οι υπεύθυνοι.
Χωρίς πλέον να θεωρείται ως μία δικαιολογία για να εξηγήσει κάποιος γιατί είναι υπέρβαρος, οι γιατροί πλέον αποδέχονται πως οι άνθρωποι πραγματικά μπορούν να εθιστούν στο φαγητό και να τρώνε ειδικά συγκεκριμένους τύπους φαγητού.
Στην πραγματικότητα, το να περιορίσσετε αυτά τα καταστροφικά φαγητά από την δίαιτά σας μπορεί να είναι το ίδιο δύσκολο με το να κόψετε το τσιγάρο.
Το παθολογικό φαγητό είναι μία απολύτως σύγχρονη υπόθεση. H αφθονία του φτηνού φαγητού σημαίνει πως σχεδόν όλοι μας μπορούμε να μπουκώνουμε τον εαυτό μας για όσο μπορούμε περισσότερο. Και ο τρόπος που φτιάχνεται το φαγητό δεν βοηθάει ούτε αυτός. Το σώμα επιζητά τον σωστό συνδυασμό λιπαρών, ζάχαρης και αλατιού, ακόμα κι αν δεν υπάρχει πραγματικά φυσική ανάγκη για να τα λάβουμε. Και αυτό είναι που μας οδηγεί στον εθισμό.
Ο πρώην επίτροπος της Αμερικανική Διοίκηση Τροφίμων και Φαρμάκων, Ντέιβιντ Κέσλερ είπε πως αυτά τα φαγητά μεταβάλλουν τη χημική λειτουργία του εγκεφάλου και ‘για εκατομμύρια ανθρώπων, το σύγχρονο φαγητό είναι απλά κάτι αδύνατο να του αντισταθούν’.
Με πάνω από 50% των Βρετανών αντρών πλέον να είναι υπέρβαροι, ο εθισμός στο φαγητό έχει οδηγήσει στην δημιουργία ομάδων όπως η Overeaters Anonymous (oagb.org.uk), που προσφέρει πληροφορίες για την στρατηγική της ανάρρωσης.
Με το internet και τους χιλιάδες τρόπους να αγοράσει κανείς προϊόντα και υπηρεσίες, ποτέ το ξόδεμα των χρημάτων δεν ήταν τόσο εύκολο. Και αν και τα στερεότυπα δείχνουν πως οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να υποφέρουν από έναν εθισμό στο shopping, η συγκεκριμένη κατάσταση επηρεάζει πλέον περισσότερους από έναν στους 20 ενήλικους, οι πολλοί από τους οποίους είναι άντρες.
Στην πραγματικότητα, μία έρευνα που έγινε από το ιατρικό περιοδικό Psychiatric Times ανακάλυψε πως τα ποσοστά των αντρών και των γυναικών που υποφέρουν από την κατάσταση ήταν σχεδόν τα ίδια (5.5% με 6%, αν και οι άντρες είναι πιο πιθανό να ξοδέψουν τα χρήματά τος σε gadgets και άλλα ηλεκτρονικά προϊόντα).
Δεν έχει να κάνει απλά με την ικανοποίηση που σχετίζεται με την αγορά ωραίων πραγμάτων. Όσοι «υποφέρουν» χρησιμοποιούν το shopping ως έναν τρόπο διαφυγής από το στρες και την πίεση της καθημερινής ζωής. Ωστόσο, αυτό το παθολογικό ξόδεμα χρημάτων μπορεί να είναι πνευματικά αλλά και οικονομικά καταστροφικό, με την πάθηση να είναι το ίδιο πιθανή να τους οδηγήσει σε κατάθλιψη, όσο και στην χρεωκοπία.
Για να αντιμετωπίστει αυτός ο επώδυνος κύκλος της σπατάλης, οι γιατροί την θεραπεύουν ως μία ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, και μπορεί να χρειαστείτε βοήθεια με την κατάθλιψη ή το άγχος, γι’ αυτό μην σκεφτείτε πως είναι ένα ασήμαντο θέμα για να το αναφέρετε στον προσωπικό σας γιατρό.
