.
Η αυγή της Νεολιθικής περιόδου συμπίπτει χρονικά με τις πρώτες επιτυχημένες προσπάθειες για την καλλιέργεια της φακής, η οποία ως εκ τούτου είναι ένα από τα πρώτα φυτά που εξημέρωσε ο άνθρωπος.Όπως φανερώνουν τα ευρήματα από πλήθος αρχαιολογικά σημεία στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου - ανάμεσά τους και το Σπήλαιο Φράγχθι της Αργολίδας - νωρίτερα ακόμα, η φακή μαζευόταν άγρια. Στην αρχαία Ελλάδα και ιδιαίτερα στην Αθήνα των Κλασικών χρόνων, η φθηνή αλλά πολύ δυναμωτική φακή χόρταινε σχεδόν καθημερινά τα πτωχά βαλάντια.
Ακόμα και στα εύπορα σπίτια, πάντως, απολάμβαναν τον θρεπτικό χυλό της, που καρυκευόταν συνήθως μόνο με ξίδι και σουμάκι. Υπήρχαν ασφαλώς και πιο περίτεχνοι συνδυασμοί της με άλλα υλικά από τους οποίους ξεχωρίζει η "βολβοφακή", την οποία εκθείασε ο Στωικός Φιλόσοφος Χρύσιππος, γράφοντας:
"Μέσα στην παγωνιά, οι βολβοί με τη φακή είναι αμβροσία".
Παραδόξως, αρκετοί ξακουστοί γιατροί, όπως, ο Γαληνός και ο Ορειβάσιος, συνιστούσαν να αποφεύγεται η συχνή κατανάλωσή της, γιατί προκαλεί κακά όνειρα και ασχημαίνει την όψη!!!! Στα χρόνια του Μεσαίωνα, πάλι, σχεδόν σε ολόκληρη την Ευρώπη η φήμη της είχε κηλιδωθεί από την - αστήρικτη φυσικά - κατηγορία πως επιδρά κατασταλτικά στην ερωτική επιθυμία, με συνέπεια να τρώγεται μόνο στα Μοναστήρια.
Στις μέρες μας το όσπριο αυτό, ευνοημένο από το γεγονός ότι μαγειρεύεται πολύ γρήγορα και προσφέρει λύσεις στη βιαστική μαγείρισσα, αλλά και επειδή το εγκωμιάζουν οι διαιτολόγοι όλων των ρευμάτων, βρίσκεται σε μεγάλη άνοδο. Μάθαμε έτσι να μαγειρεύουμε τη φακή με τρόπους πιο ευφάνταστους από την πατροπαράδοτη σούπα, καθώς έχουμε πια στη διάθεσή μας, εκτός από τις κλασικές καστανές, ποικιλίες πράσινες, πορτοκαλί, κόκκινες και μαύρες, με τις οποίες φτιάχνουμε πεντανόστιμες σαλάτες, υπέροχα φακόρυζα, γεμιστά, σαλάτες, ακόμη και πουρέδες.
Μια στενάχωρη αλήθεια, όμως, είναι ότι σχεδόν το 90% της φακής που καταναλώνουμε είναι εισαγόμενη, τουρκικής κυρίως, αλλά και βορειοαμερικανικής προέλευσης. Στη πλειονότητά τους οι εισαγόμενες φακές λασπώνουν γρήγορα και κάνουν έτσι μόνο για σούπα.
Κάπως ακριβότερες, αλλά πολύ ανώτερες ποιοτικά από τις εισαγόμενες, είναι ορισμένες εγχώριες φακές, όπως εκείνες με προέλευση από τον Δομοκό, τον Φενεό και το Βόιο. Γύρω από την πολύ βραστερή φακή από την Εγκλουβή της Λευκάδας γίνεται μεγάλος θόρυβος τα τελευταία χρόνια, σε πείσμα της πολύ μικρής παραγωγής της. Έτσι, η ελάχιστη ποσότητα που καταλήγει στο εμπόριο πιάνει τιμές μαύρης αγοράς, ενώ φυσικά, επειδή κυκλοφορεί χύμα, ελλοχεύει πάντοτε ο κίνδυνος της νοθείας.
Για να κερδίσουν οι εξαιρετικές ελληνικές ποικιλίες τη θέση που τους αρμόζει, θα πρέπει μάλλον να ακολουθήσουμε το γαλλικό παράδειγμα της σκουροπράσινης φακής από το Puy. Ποντάροντας στην ιδιαίτερη γεύση της προβάλλοντας τη μακραίωνη ιστορία της και αξιοποιώντας τον τιμητικό τίτλο του Προϊόντος με Ονομασία Προέλευσης (ΠΟΠ), που κατέχει από το 1996, οι παραγωγοί της κατόρθωσαν να την κάνουν περιζήτητη σε όλο τον κόσμο.
Η μεγάλη θρεπτική αξία της φακής οφείλεται κυρίως στο συνδυασμό της πολύ υψηλής συγκέντρωσης πρωτεΐνης (περίπου 25%) με τη σχεδόν μηδενική περιεκτικότητα σε λιπαρά. Πλούσια σε φυτικές ίνες, σίδηρο, ψευδάργυρο και φολικό οξύ, τονώνει τους νεφρούς και ευεργετεί την καρδιά.
* Φακές από τον κήπο σας, καλλιεργητικά μυστικά:
Για να σπείρει κανείς φακή, θα πρέπει να προμηθευτεί όχι τις φακές που βρίσκει στα ράφια των βιολογικών και μη καταστημάτων, αλλά πιστοποιημένες ποικιλίες για σπορά. Και αυτό γιατί τα περισσότερα τυποποιημένα προϊόντα δέχονται θερμική επεξεργασία που τα θωρακίζει απέναντι σε προσβολές από έντομα και ασθένειες, παρατείνει την ημερομηνία λήξης τους, αλλά μειώνει τη φυτρωτική ικανότητά τους.
Έτσι, αν δεν έχει κανείς πρόσβαση σε ανεπεξέργαστες φακές απευθείας από έναν παραγωγό (για παράδειγμα, σε μια βιολογική αγορά), μπορεί να τις προμηθευτεί μέσω των καταστημάτων πώλησης γεωργικών εφοδίων, που διαθέτουν μικροποσότητες για ερασιτέχνες, ή μέσω των εταιρειών που τις επεξεργάζονται.
Στην αγορά βρίσκουμε, μεταξύ άλλων, τις πολύ νόστιμες και λεπτόσπερμες ελληνικές ποικιλίες, όπως τις "Δήμητρα" (ΚΕΣΠΥ, Αθήνα, Τ/210-52.36.600), "Σάμος"(Alfa Seeds ΑΒΕΕ,Λάρισα,Τ/2410-751.401), "Θεσσαλία"(Lefasagri Co,N.Aγχίαλος,Τ/24280-77.119).
Οι προαναφερόμενοι προμηθευτές διαθέτουν συσκευασίες χονδρικής 24 και 50 κιλών, οι οποίες όμως είναι μόνο για σπορά και όχι για βρώση.
Συνεπώς, για μικρότερες συσκευασίες, απευθυνόμαστε σε φυτώρια και σε καταστήματα γεωργικών εφοδίων, όπως, για παράδειγμα, το "Αροτρο" (Ευριπίδου 40,Αθήνα,Τ/210-32.17.104), που διαθέτει την ποικιλία "Σάμος" προς 4ευρώ το κιλό, ή τον "Βόσπορο" (Μυστακίδου 14, Θεσσαλονίκη, Τ/2310-313.262), που πουλάει αποκλειστικά βιολογικούς σπόρους φακής (10 ευρώ το κιλό).
Για μικροποσότητες, απευθυνόμαστε και στις εταιρείες "Προϊόντα γης Βοΐου" (Κοζάνη, Τ/24680-31.701) και "Γιαννακόπουλος Ι. & Σ.Ο.Ε") Φάρσαλα, Τ/24910-26.045).
* Υπάρχουν δύο εποχές σποράς: η φθινοπωρινή, η οποία ξεκινά από το Νοέμβριο και διαρκεί μέχρι τα μέσα Ιανουαρίου (συγκομιδή τον Ιούνιο), και η ανοιξιάτικη, που γίνεται το Μάρτιο (συγκομιδή τον Ιούλιο), αλλά δίνει μικρότερη παραγωγή.
* Η συγκομιδή αρχίζει όταν το χρώμα των λοβών γίνεται σκούρο καφέ. Τους αφήνουμε να ξεραθούν για 2-3 ημέρες, έπειτα βγάζουμε με το χέρι τους σπόρους από τους λοβούς ή τους χτυπάμε στο έδαφος, για να ξεχωρίσει ο καρπός από το φύλλο.
κτήμα & κήπος.
0 Σχόλια