Τι κρίμα όμως να συμβαίνουν όλα αυτά σήμερα, ενώ υπάρχουν τόσα αποτελεσματικά μέσα για την αντιμετώπισή της;
Προσοχή!
Ένας σημαντικός αριθμός ασθενών με ημικρανία δεν έχει επισκεφθεί ποτέ ή επισκέπτεται σπάνια το γιατρό του για να ζητήσει ιατρική βοήθεια.
Η λήψη φαρμάκων για την αντιμετώπιση της ημικρανίας χωρίς ιατρική συμβουλή, μπορεί να οδηγήσει σε κατάχρηση φαρμάκων με σοβαρές συνέπειες για την υγεία των αρρώστων.
ΠΩΣ ΕΚΔΗΛΩΝΕΤΑΙ Η ΗΜΙΚΡΑΝΙΑ;
Ο πονοκέφαλος είναι το κύριο σύμπτωμά της, ο οποίος στα 2/3 των περιπτώσεων εντοπίζεται στο μισό κεφάλι (συνήθως πίσω από το ένα μάτι), ενώ στο υπόλοιπο 1/3 εντοπίζεται σε ολόκληρο το κεφάλι.
Από άποψης έντασης, ο πόνος είναι πολύ έντονος και αφόρητος. Μάλιστα, οι περισσότεροι άρρωστοι έχουν την αίσθηση ότι κάποιο σφυρί χτυπάει από μέσα το κεφάλι τους ρυθμικά, στη συχνότητα του σφυγμού τους.
Ο πονοκέφαλος της ημικρανίας, αν αφεθεί χωρίς θεραπεία ή αν η αγωγή που έλαβε ο άρρωστος αποδειχθεί μη αποτελεσματική, μπορεί να διαρκέσει από 4 ώρες μέχρι και 3 ημέρες.
Ο πονοκέφαλος δεν είναι το μοναδικό σύμπτωμα της ημικρανίας. Άλλα συμπτώματα που συνοδεύουν μια ημικρανιακή κρίση είναι και η ναυτία, οι εμετοί, η δυσανεξία στο φως ή στους διαφόρους ήχους. Σε κάποιους ασθενείς προηγούνται του πονοκεφάλου και διαταραχές της όρασης, όπως, για παράδειγμα, βλέπουν φωτεινές γραμμές, αστράκια, μυγάκια, λαμπερές ή σκοτεινές περιοχές στο οπτικό τους πεδίο, κ.ά.
Ο τρόπος με τον οποίο εκδηλώνονται οι κρίσεις ημικρανίας διαφέρει από ασθενή σε ασθενή, με αποτέλεσμα ο καθένας απ’ αυτούς να περιγράφει τη «δική» του ημικρανία. Επίσης, και η συχνότητα των ημικρανιακών κρίσεων ποικίλλει από ασθενή σε ασθενή, από πολύ αραιές μέχρι πάρα πολύ συχνές. Κατά μέσο όρο κάθε άρρωστος παρουσιάζει 2-3 κρίσεις το μήνα.
ΤΥΠΟΙ ΗΜΙΚΡΑΝΙΑΣ
Πρακτικά υπάρχουν δύο τύποι ημικρανίας:
Αυτή που συνοδεύεται από αύρα, και
Αυτή, στην οποία δεν υπάρχει αύρα.
Με τον όρο αύρα εννοούμε μια σειρά νευρολογικών συμπτωμάτων, όπως σκοτώματα ή λαμπυρίσματα στην όραση, μουδιάσματα από τη μία πλευρά του προσώπου ή του σώματος, αδυναμία, παραισθήσεις, διαταραχές της ομιλίας, κ.ά. Η ημικρανία με αύρα είναι πιο σπάνια από αυτή χωρίς αύρα. Σε κάθε 10 περιπτώσεις ημικρανίας, μόνο η μία συνοδεύεται από αύρα.
ΟΙ ΣΥΝΗΘΕΙΣ...ΥΠΟΠΤΟΙ
Τι μπορεί να προκαλέσει όμως μια κρίση ημικρανίας; Παρόλο που τα αίτια δεν είναι γνωστά, ωστόσο τόσο οι γιατροί όσο και οι ασθενείς έχουν επισημάνει κάποιους παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν μια κρίση ημικρανίας, όπως:
1. Περιβαλλοντικοί: Απότομες δηλαδή μεταβολές της θερμοκρασίας (πολύ κρύο ή μεγάλη ζέστη), έντονα φώτα, οσμές (καπνός τσιγάρου, αρώματα, μπογιές, καυσαέρια), μεταβολές του καιρού, θόρυβοι, κακώσεις στο κεφάλι ή τον αυχένα, κ.ά.
2. Διαιτητικοί: Αλκοολούχα ποτά και ιδιαίτερα το κόκκινο κρασί, η μπύρα και η σαμπάνια. Ή τροφές που περιέχουν νιτρώδη συντηρητικά (μπέικον, σαλάμια, λουκάνικα), συντηρημένα κρέατα ή ψάρια (καπνιστό κρέας, σολομός). Επίσης, τροφές που περιέχουν γλουταμινικό μονονάτριο MSG (κινέζικα φαγητά), προ-μαγειρευμένα τρόφιμα (κρέατα, ψάρια, λαχανικά, σκόνη για σούπες, σάλτσες). Αλλά και εντόσθια ζώων, όπως συκωτάκια (ιδιαίτερα από πουλερικά) και νεφρά, όπως επίσης και ορισμένα είδη τυριών, σοκολάτα, καφές, τσάι και διάφορα καφεϊνούχα ποτά.
3. Ορμονικοί: Η εφηβεία, η έμμηνος ρύση, η εμμηνόπαυση και τ’ αντισυλληπτικά χάπια.
4. Συναισθηματικοί: Όπως, για παράδειγμα, το άγχος, ο θυμός, η κατάθλιψη, η συγκίνηση ή η χαλάρωση μετά από έντονο στρες, κ.ά.
5. Φαρμακευτικοί: Λόγου χάρη, η νιτρογλυκερίνη που λαμβάνεται σαν αντιστηθαγχικό. Αλλά και διάφορα αντιυπερτασικά φάρμακα, αντισυλληπτικά χάπια ή παυσίπονα και ηρεμιστικά, ιδιαίτερα όταν λαμβάνονται σε βαθμό κατάχρησης.
6. Συνήθειες που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής: Υπερβολικά πολύς ή λίγος ύπνος, κάπνισμα, παράλειψη γευμάτων ή έντονη πείνα, σωματική καταπόνηση, διάφορες απότομες κινήσεις, κ.ά.
ΚΛΗΡΟΝΟΜΕΙΤΑΙ Η ΗΜΙΚΡΑΝΙΑ;
Η κληρονομικότητα φαίνεται να παίζει κάποιο σημαντικό ρόλο στην εκδήλωσή της, αφού τα 2/3 των ημικρανιακών ασθενών προέρχονται από οικογένειες που και άλλα μέλη τους υποφέρουν από ημικρανία.
Σύμφωνα, μάλιστα, με ορισμένες παρατηρήσεις, εάν ένας γονιός έχει ημικρανία, τότε και το παιδί του έχει πιθανότητες περίπου 50% να εμφανίσει και αυτό ημικρανία. Οι πιθανότητες αυτές αυξάνονται στο 70% αν και οι δύο γονείς πάσχουν από ημικρανία. Αντίθετα, αν κανένας γονιός δεν πάσχει από ημικρανία, τότε οι πιθανότητες κάποιο παιδί τους να παρουσιάσει ημικρανία κυμαίνονται στο 10-20%.
Προσοχή!
Αν και από τα παραπάνω φαίνεται ο σημαντικός ρόλος που παίζει η κληρονομικότητα, ωστόσο και άλλοι παράγοντες (περιβάλλον, δίαιτα, κ.τ.λ.) παίζουν έναν εξίσου σημαντικό ρόλο στην εκδήλωση της πάθησης.
ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ Η ΗΜΙΚΡΑΝΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΜΜΗΝΟ ΡΥΣΗ;
Τα κορίτσια και οι γυναίκες που έχουν έμμηνο ρύση, συχνά εμφανίζουν ημικρανία κοντά ή κατά τη διάρκεια της περιόδου. Οι ορμονικές διακυμάνσεις θεωρούνται ότι είναι πυροδοτικός παράγων και όχι άμεσο αίτιο ημικρανίας.
Η Αμιγής Ημικρανία της Εμμήνου Ρύσεως ορίζεται ως ο τύπος της ημικρανίας που συμβαίνει αποκλειστικά τη χρονική περίοδο από την ημέρα πριν την έναρξη της εμμήνου ρύσεως μέχρι και την τρίτη της ημέρα. (Ημικρανία Συνδεδεμένη με την Έμμηνο Ρύση, Menstrual Associated Migraine-MAM).
Όταν η ημικρανία εμφανίζεται κατά τη διάρκεια αλλά ακόμη και εκτός της εμμήνου ρύσεως, ορίζεται ως Ημικρανία Σχετιζόμενη με την Έμμηνο Ρύση, (Menstrual Related Migraine-MRM)
ΔΙΑΓΝΩΣΗ
Το πρώτο βήμα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της κεφαλαλγίας, είναι να τεθεί η σωστή διάγνωση στην πρώτη επίσκεψη. Η Διεθνής Εταιρεία Κεφαλαλγίας (Ιnternational Ηeadache Society, IHS) αναδημοσίευσε το 2006, κατευθυντήριες οδηγίες για την οριστική διάγνωση της ημικρανίας και άλλων τύπων κεφαλαλγίας. Αυτές οι κατευθυντήριες οδηγίες έχουν δώσει άλλη μορφή στην έρευνα και στην αντιμετώπιση της ημικρανίας. Σύμφωνα με αυτές, η ημικρανία πρέπει να πληρεί τόσο κάποια κριτήρια διάγνωσης όσο και κάποια κριτήρια αποκλεισμού. Τα κριτήρια διάγνωσης αφορούν στοιχεία που πρέπει να υπάρχουν, ενώ τα κριτήρια αποκλεισμού αποκλείουν τις δευτεροπαθείς κεφαλαλγίες σαν μέρος της διαφορικής διάγνωσης.
Προσοχή!
Ο καθένας μας που υποφέρει από πονοκεφάλους πρέπει οπωσδήποτε να επισκέπτεται το γιατρό του, γιατί μόνο αυτός μπορεί να διαγνώσει τη μορφή του πονοκεφάλου από την οποία πάσχουμε και να χορηγήσει την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή.
Για τη διάγνωση της ημικρανίας, όπως και κάθε άλλης μορφής πονοκεφάλου, αρκεί μόνο η απλή λήψη του ιστορικού του αρρώστου και η εξέτασή του από γιατρό.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Η ημικρανία είναι μια χρόνια πάθηση που ακολουθεί το άτομο για πολλά χρόνια ή ακόμα και για όλη του τη ζωή. Σήμερα έχουμε στη διάθεσή μας αρκετά αποτελεσματικά μέσα τόσο για την καταστολή μιας κρίσης που ήδη εκδηλώθηκε, όσο και για την πρόληψη επόμενων κρίσεων.
Προσοχή!
Ένας απαράβατος κανόνας στην αντιμετώπιση της ημικρανίας είναι ότι ο ασθενής δεν πρέπει ούτε ν’ αυτοσχεδιάζει τη θεραπεία του, αλλά ούτε και να παίρνει φάρμακα χωρίς τη συμβουλή του γιατρού του. Κι αυτό, γιατί εκτός από τον κίνδυνο παρενεργειών των φαρμάκων, υπάρχει και ο κίνδυνος ανάπτυξης πονοκεφάλων από κατάχρηση φαρμάκων (παυσίπονων, ηρεμιστικών κ.ά.).
ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
Τα φάρμακα που διαθέτουμε σήμερα για την αντιμετώπιση της ημικρανίας διακρίνονται σε:
α) Αυτά που προορίζονται για το σταμάτημα μιας κρίσης που ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη, και
β) αυτά που προορίζονται για την πρόληψη μελλοντικών κρίσεων.
α) Φάρμακα για την αντιμετώπιση των κρίσεων ημικρανίας
Η αντιμετώπιση των κρίσεων ημικρανίας μπορεί να είναι μη-ειδική, όπως τα κοινά παυσίπονα, η ασπιρίνη η παρακεταμόλη και τα διάφορα κοινά αντιφλεγμονώδη, ή μπορεί να είναι ειδική, όπως οι τριπτάνες και οι εργοταμίνες. Τα μη-ειδικά φάρμακα, μπορεί μεν να ελέγχουν τον πόνο της ημικρανίας, η αλόγιστη χρήση τους δε εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους, οι οποίοι - εκτός των γνωστών παρενεργειών - συνίστανται και στη εμφάνιση πονοκεφάλων από κατάχρησή τους.
Η χρήση των ειδικών φαρμάκων για την ημικρανία, των τριπτανών, ενδείκνυται ιδιαιτέρως σε σοβαρές κρίσεις ημικρανίας και σε περιπτώσεις που δεν υπάρχει ανταπόκριση του πόνου με τα απλά αναλγητικά.
Η κάθε μία τριπτάνη διαθέτει ξεχωριστές φαρμακολογικές ιδιότητες. Έτσι, μπορεί να γίνει επιλογή της κατάλληλης θεραπείας σύμφωνα με τη βαρύτητα και τη συχνότητα της κρίσης του ασθενούς, τα συνοδά συμπτώματα, την προηγούμενη ανταπόκριση στη θεραπεία και σαφώς την αποτελεσματικότητα, την ασφάλεια και ανοχή του φαρμάκου που επιλέγεται.
Για παράδειγμα, το τελευταίο μέλος της κατηγορίας των τριπτανών, η φροβατριπτάνη, η οποία, σε σύγκριση με τις τριπτάνες προηγούμενης γενιάς, διαθέτει πολύ μεγαλύτερο χρόνο ημίσειας ζωής και είναι ιδανική για τους ασθενείς που υποφέρουν από μακράς διάρκειας κρίσεις ημικρανίας, κρίσεις που παρουσιάζουν μεγάλη συχνότητα, αλλά και στην ημικρανία της εμμήνου ρύσεως, που τείνει να είναι ιδιαίτερα εμμένουσα και μεγάλης έντασης.
Στην κατηγορία αυτή ανήκουν σαφώς κι άλλες τριπτάνες, όπως η σουματριπτάνη, η ριζατριπτάνη, η ναρατριπτάνη, κ.α., κάθε μία εκ των οποίων, με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που διαθέτει, δύναται να συμβάλει στην αποτελεσματική αντιμετώπιση των εξατομικευμένων αναγκών του ημικρανιακού ασθενούς.
Προσοχή!
Οι θεραπευτικές επιλογές που προσφέρονται σήμερα συνεισφέρουν ώστε η νόσος να αντιμετωπίζεται πιο αποτελεσματικά και με μεγαλύτερη ασφάλεια.
β) Φάρμακα για την πρόληψη των κρίσεων ημικρανίας
Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται μερικά γνωστά φάρμακα που χρησιμοποιούνται και για άλλες πολύ συνηθισμένες παθολογικές καταστάσεις, όπως διάφορα αγχολυτικά και αντικαταθλιπτικά, καθώς και μερικά φάρμακα που χρησιμοποιούνται στην καρδιολογία (β-ανταγωνιστές, ανταγωνιστές ασβεστίου κ.τ.λ.). Προληπτική θεραπεία χορηγείται μόνο στα άτομα που πάσχουν από πολύ συχνές κρίσεις ημικρανίας.
Η θεραπεία που θα ακολουθηθεί και τα φάρμακα που θα πάρει κάθε ασθενής πρέπει να υποδεικνύονται αποκλειστικά και μόνο από το γιατρό του. Σε καμία περίπτωση δε θα πρέπει ο άρρωστος από μόνος του να παίρνει φάρμακα, γιατί όπως είπαμε οι κίνδυνοι που παραμονεύουν είναι πολλοί.
0 Σχόλια