Επιτραπέζι​α 3.500 χρόνων

Αν νομίζετε πως τα επιτραπέζια παιχνίδια είναι προνόμιο των απανταχού πιτσιρικάδων και ενήλικων φίλων των παιγνίων του καιρού μας, άντε των μπαμπάδων και παππούδων μας, κάνετε μεγάλο λάθος.
Πρωτοεμφανίστηκαν πριν από 3.500 χρόνια, σύμφωνα με επιστημονική μελέτη που δημοσιεύτηκε....

στο αμερικανικό περιοδικό "Antiquity".

Κι εμείς εξάλλου γνωρίζουμε ότι οι εργαζόμενοι στα έργα της Ακρόπολης έχουν εντοπίσει στο δάπεδο και στα σκαλοπάτια του Παρθενώνα, ιδίως στη σκιερή πλευρά του, πλήθος από λακουβίτσες και άλλα χαράγματα, που παραπέμπουν σε αυτά που σήμερα αποκαλούμε επιτραπέζια παιχνίδια.   

Στη μελέτη πάντως αναφέρεται ότι οι ρίζες των επιτραπέζιων παιχνιδιών αναζητούνται στην Αίγυπτο και στη Μεσοποταμία πριν από αρκετές χιλιετίες. Ως ψυχαγωγία δεν ήταν άγνωστα στην Ινδία και την Κίνα σε πολύ πρώιμες εποχές, οι οποίες όμως δεν μπορούν ακόμη να προσδιοριστούν.   

Η Ευρώπη φαίνεται πως τα γνώρισε αργότερα, στα ρωμαϊκά χρόνια. Στη Βρετανία έφτασαν στα τέλη του 1ου αιώνα π.Χ., σημειώνουν οι μελετητές. Αποτελούσαν βέβαια είδος πολυτελείας και τα χρησιμοποιούσε μόνον η ελίτ, που είχε τον πλούτο και το χρόνο να τα απολαύσει. Ο Μαρκ Χολ, ένας εκ των μελετητών, αναφέρει ότι «πολλά από τα πρώτα επιτραπέζια παιχνίδια φαίνεται να ήταν διπλωματικά δώρα, αφού θεωρούνταν είδος πολυτελείας και υποδήλωναν κύρος».   

Το παλαιότερο επιτραπέζιο εύρημα σε ανασκαφή είναι το «Βασιλικό παιχνίδι της Ουρ». Πρόκειται για ένα είδος σαν το τάβλι. Ανακαλύφθηκε στους βασιλικούς τάφους της Ουρ στη Μεσοποταμία (σημερινό Ιράκ).

 Έχει επίσης βρεθεί στον τάφο του Τουταγχαμόν ένα πρώιμο επιτραπέζιο παιχνίδι, το «Σενέτ» (προδυναστικής Αιγύπτου), που αποτελείται από ένα πλέγμα 30 τετραγώνων, διατεταγμένων σε τρεις σειρές των 10. Για κανένα από τα παιχνίδια αυτά δεν είναι γνωστοί οι κανόνες.   

Ωστόσο, θυμίζουν παιχνίδια που παίζονται ακόμη και σήμερα. Η Αίγυπτος είχε κι άλλο ένα επιτραπέζιο παιχνίδι, γνωστό ως «Μεχέν», τα «πιόνια» του οποίου είναι βόλοι και φιγούρες λιονταριών.   

Το αρχαίο επιτραπέζιο της Ινδίας είχε το προνόμιο του πιο διαδεδομένου παιχνιδιού στον αρχαίο κόσμο. Όσο για το αντίστοιχο της Κίνας, εξήχθη στην Ιαπωνία κι έγινε στη συνέχεια το εθνικό της παιχνίδι, το οποίο αποδείχτηκε ανθεκτικότατο στο χρόνο. Γνώρισε τεράστια διάδοση, αφού έφτασε στο σύγχρονο κόσμο και κατέκτησε μέχρι και τις Ηνωμένες Πολιτείες.   
Ν.Κ.-Ρ.