Οι λίμνες της Αττικής

.

....όταν λέμε λίμνες, το μυαλό σας πάει μόνο στη λίμνη Μαραθώνα - η οποία μάλιστα είναι τεχνητή, δημιουργήθηκε τη δεκαετία του '20 για να δεσμεύει τα νερά της ανατολικής Πάρνηθας και "δανείστηκε" το όνομά της από την αληθινή λίμνη του Μαραθώνα, που βρίσκεται στο Σχοινιά, αφού πρώτα "έκλεψε" και τα νερά της.
Ωστόσο, δεν είναι αυτή η μοναδική. Εμείς μετρήσαμε έξι, κάποιες τεχνητές, άλλες φυσικές, κάποιες ακούσιες και κάποιες προσφάτως ιδιωτικοποιημένες......

* Πάρνηθα, Λίμνη Κιθάρα.
Χελώνες, πάπιες και κυπρίνοι.
Βρίσκεται στην περιοχή Αγία Τριάδα (πρώην Ιπποκράτειος Πολιτεία) στα 600 μ. υψόμετρο, νοτιοδυτικά της κορυφής Μπελέτσι.
Η λίμνη δημιουργήθηκε τη δεκαετία του '70 κατά λάθος, όταν οι εργασίες για τη διάνοιξη ενός δασικού δρόμου έφραξαν τα ρέματα που ανάβλυζαν από τις πηγές της Κιθάρας. Με μεγίστη διάμετρο 150 μέτρα και βάθος μέχρι τα 4 μέτρα, η λίμνη αυτή, με τον ευχάριστα διαμορφωμένο περιβάλλοντα χώρο, αποτελεί υγροβιότοπο για αποδημητικά πουλιά και ψάρια. Είναι γεμάτη με υδρόβιες χελώνες και κυπρίνους, ενώ στην επιφάνειά της πλέουν νωχελικά πάπιες και κύκνοι.
Τα τελευταία χρόνια περικυκλώνεται από σπίτια που προκύπτουν από την - αμφισβητούμενης νομιμότητας - επέκταση του οικισμού της Αγίας Τριάδας.
Στα νερά της απαγορεύονται το ψάρεμα και ο ναυτομοντελισμός.
Κάποιες εποχές, στο χώρο λειτουργεί υπαίθριο καφέ, αν και το μέρος προσφέρεται για ιδιωτικό πικνίκ. Στο ίδιο σημείο θα δείτε επίσης και ένα παράπηγμα, που υποδύεται τον ζωολογικό κήπο, με ελάφια "εκτροφής" όπως μας ενημερώνει η σχετική πινακίδα.
> Στην Εθνική οδό Αθηνών - Θεσσαλονίκης πάρτε την έξοδο για Αφίδνες και συνεχίστε για "Ιπποκράτειο Πολιτεία".
Η λίμνη βρίσκεται στην είσοδο του οικισμού, στην οδό Κίρκης.

* Καπανδρίτι, Άγιοι Ανάργυροι.
Η "φυλακισμένη"
Στον οικισμό των Αγίων Αναργύρων, στο Καπανδρίτι, και συγκεκριμένα στη θέση "Μετόχι Ρη" ("ρη" σημαίνει "κάτσε" στα αρβανίτικα) υπάρχουν τέσσερις λίμνες - τρεις μικρές και μία πολύ ...χορταστική. Μέχρι πριν από μερικές δεκαετίες όλες ήταν ανοιχτές και πότιζαν τα γύρω μποστάνια. Φαίνεται όμως ότι βρίσκονταν μέσα σε κτηματικές ιδιοκτησίες. Όταν φτάσαμε, μας περίμενε μια δυσάρεστη έκπληξη. Η μεγάλη λίμνη είναι πλέον περιφραγμένη και "διαμορφωμένη" με διακοσμητικά, λαμαρινένια δελφίνια, υδροποδήλατα σε σχήμα κύκνου - τμήμα μιας μεγαλύτερης ιδιοκτησίας, που περιλαμβάνει σπίτια, υποστατικά, πισίνες κλπ.
Επειδή όμως η περιοχή είναι πανέμορφη και το Καπανδρίτι απέχει μόλις μισή ώρα από το κέντρο, αν περάσετε από εκεί, ρίξτε μια ματιά "στη λίμνη που έχασαν" οι ντόπιοι, έστω και μέσα από τα κάγκελα. Η φυσική της ομορφιά δύσκολα συγκαλύπτεται, ανεξάρτητα από το γούστο των κατόχων.
> Από την Εθνική Οδό βγείτε στο Καπανδρίτι και ζητήστε να σας δείξουν το δρόμο για το μοναστήρι. Από εκεί ακολουθήστε τις ταμπέλες για "Μετόχι Ρη". Η λίμνη βρίσκεται στην πρώτη διασταύρωση.

* Λίμνη Βουλιαγμένης.
Τι συμβαίνει με τα νερά της;
Κάποτε ήταν το μόνιμο στέκι των υπέργηρων κατοίκων της νοτιοδυτικής Αττικής. Ύστερα, ο ιαματικός τουρισμός πήρα τα πάνω του, νέες ιαματικές ανακαλύψεις τεκμηρίωσαν την αρχαία γνώση ότι μια βουτιά σε λουτροπηγή κάνει καλό σε όλους και σε όλα και η λίμνη της Βουλιαγμένης αναστήθηκε, για να ζήσει τη δεύτερη νιότη της.
Στο βυθό της βρίσκεται ένα υποβρύχιο βάραθρο με μεγάλο βάθος και ανεξερεύνητες εξόδους προς τη θάλασσα, στο οποίο βουτούσαν κάποτε αυτοδύτες. Σήμερα απαγορεύονται - για λόγους ασφαλείας - όλες οι καταδυτικές δραστηριότητες. Επίσης απαγορεύονται τα κατοικίδια.
Την καλοκαιρινή σεζόν, κολυμπούν εκεί περισσότεροι από χίλιοι άνθρωποι ημερησίως. Ωστόσο, στις αρχές του Ιουνίου, και με παραγγελία της μείζονος αντιπολίτευσης του Δήμου Βάρης - Βούλας - Βουλιαγμένης, δύο δειγματοληπτικές έρευνες (από το ΠΑΚΟΕ και την πιστοποιημένη εταιρεία ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑ) έδειξαν υψηλές συγκεντρώσεις κολοβακτηριδίων και νιτρικών, αρκετά πάνω από τα επιτρεπόμενα όρια. Η αντιπολίτευση ζήτησε να κλείσει η λίμνη της Βουλιαγμένης για το κοινό, η δημοτική αρχή αμφισβήτησε τα ευρήματα των δειγματοληψιών και, για την ώρα, η λίμνη λειτουργεί κανονικά (από τα ξημερώματα ως τη δύση του ηλίου), παρά τη διασπορά της είδησης στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και τον σχετικό θόρυβο που δημιουργήθηκε.
> Η λίμνη βρίσκεται αμέσως μετά τη Βουλιαγμένη (εάν έρχεστε από το κέντρο ή τη Βούλα), στη λεωφόρο Ποσειδώνος 20. Τηλέφωνο: 210 89.62.237-9.

* Άλσος Νέας Φιλαδέλφειας.
Ο παράδεισος του ναυτομοντελιστή.
Αυτή η πρώτη υδάτινη έκταση που αντίκρισα στη ζωή μου! Τότε, η λιλιπούτεια λίμνη με το νησάκι, τον ανεμόμυλο και τα συντριβάνια μου φαινόταν μεγάλη σαν ωκεανός. Σήμερα, στις πραγματικές της διαστάσεις, είναι ουσιαστικά μια μεγάλη πισίνα, που όμως συμπληρώνει ιδανικά τον περιβάλλοντα χώρο, με τις ποδηλατικές διαδρομές, τα μονοπάτια και τους παιδότοπους ενός άλσους που πρωτοδιαμορφώθηκε το 1914 και ολοκληρώθηκε τη δεκαετία του 2000.
Το άλσος καλύπτει έκταση 480 στρεμμάτων και για μια δεκαετία (1985-1995) "φιλοξενούσε" έναν θλιβερό ζωολογικό κήπο, που περιείχε από αρκούδες μέχρι λιοντάρια. Προς τιμής των δημοτικών αρχόντων και κατόπιν σθανερών πιέσεων από περιβαλλοντικές οργανώσεις, ο κήπος - φυλακή αποσυναρμολογήθηκε και τα ζώα μεταφέρθηκαν σε πιο κατάλληλους βιότοπους.
Μπροστά από τη λίμνη υπάρχουν παγκάκια και μια ακριβή καφετέρια - τα Σαββατοκύριακα του καλοκαιριού του 2001, τα παγκάκια έχουν ουρές και τα τραπεζοκαθίσματα είναι άδεια...
Στη λίμνη απαγορεύεται - φυσικά - το κολύμπι και οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα. Κατά καιρούς, με ειδική άδεια, εξασκούν εδώ το χόμπι τους οι ναυτομοντελιστές με τηλεκατευθυνόμενα καραβάκια.
Τα "πενταλό" της λίμνης που πηγαίναμε βόλτα όταν ήμαστε πιτσιρίκια, έχουν από καιρό εξαφανιστεί...
> Η είσοδος του Άλσους της Νέας Φιλαδέλφειας βρίσκεται στην κάθετη της Λεωφόρου Δεκελείας οδό Χίου.
Θα δείτε τη λίμνη ακριβώς μετά την είσοδο.

* Ίλιον, Πάρκο Τρίτση.
Μια όαση στη δυτική Αθήνα.
Την ιστοσελίδα www.parkotritsi.gr αναφέρονται έξι λίμνες σε ένα σημείο (πάρκο/γενική περιγραφή) και τέσσερις σε άλλο (πάρκο./ιστορία). Αναγνωρίζοντας τη δυσκολία της επιτόπιας έρευνας σε ένα πάρκο 1.200 στρεμμάτων, όπου απαγορεύεται η είσοδος μηχανοκίνητων μέσων, δεν θα επιρρίψουμε μομφή στον συντάκτη. Άλλωστε, στις μακέτες εμφανίζονται όντων έξι λίμνες, τις οποίες η ψαλίδα μεταξύ σχεδιασμού και υλοποίησης συρρίκνωσε σε δύο.
Δύο, λοιπόν, αλλά όμορφες και φιλόξενες για την ορνιθοπανίδα του λεκανοπεδίου, που βρίσκει έναν τόπο να ξαποστάσει, μέσα στο φορτωμένο περιβάλλον της δυτικής Αθήνας.
Επικοινωνούν μέσω ενός καναλιού, στις παρειές του οποίου υπάρχουν πεζόδρομος και ποδηλατόδρομος και είναι γεμάτες χρυσόψαρα και χελώνες.
Απαγορεύονται το ψάρεμα, η κολύμβηση και ο ναυτομοντελισμός, (πλην ιστιοφόρων). Οι λίμνες και το ίδιο το πάρκο (λίγο μικρότερο από το Hyde Park του Λονδίνου - και εδώ σταματούν οι συγκρίσεις) προσφέρουν μια διέξοδο από το τσιμεντένιο πλέγμα που ονομάζουμε "πρωτεύουσα".
Πριν από πέντε χρόνια, στο πάρκο υπάρχαν μόνον καταυλισμοί Τσιγγάνων και σκληροπυρηνικοί joggers. Σήμερα, ειδικά το Σαββατοκύριακο, σφύζει από ζωή.
> Από την Αττική Οδό, βγείτε στον κόμβο 6 (Λ.Φυλής) ή 7 (Λ.Δημοκρατίας) και ακολουθήστε τις ταμπέλες.
Το πάρκο σχεδόν ισαπέχει από τις δύο εξόδους. Από την Εθνική Οδό Αθηνών - Θεσσαλονίκης η πρόσβαση γίνεται μέσω των ανισόπεδων κόμβων Μεταμόρφωσης, Φιλαδέλφειας, Αχαρνών και Λιοσίων.
Γιώργος Φραντζεσκάκης "Κ"