Ο Προμαχώνας Σερρών

Ο Προμαχώνας, είναι ένα μικρό χωριό 300 περίπου κατοίκων.
Βρίσκεται δίπλα σχεδόν στα σύνορα με τη Βουλγαρία, όπου και το ομώνυμο τελωνείο.
Από τα δυτικά του χωριού, εισέρχεται στην Ελλάδα, ο ποταμός Στρυμόνας, στον οποίο χύνεται ο Μπίστριτσας, που περνάει βόρεια του χωριού και αποτελεί φυσικό σύνορο με τη γείτονα.
Ελάχιστες είναι οι πληροφορίες για την ιστορία του χωριού, πριν την απελευθέρωση του 1913.
Η ονομασία του επί τουρκοκρατίας ήταν Δραγοτίν, από τον Δραγώτα που στα χρόνια του βυζαντίου ήταν ηγεμόνας της περιοχής και είχε την έδρα του στον σημερινό Προμαχώνα.
Ο μικρός οικισμός, αποκτάει ζωή μετά το 1923 και την έλευση προσφύγων από την περιοχή του Πόντου.
Το 1927 το Δραγοτίν μετονομάζεται σε Προμαχώνας και αποτελεί Κοινότητα, μαζί με τους μικρούς οικισμούς, Καπνότοπο (Ραϊκόφτσα) και Κλειδί (Ρούπελ).
Το 1928 η Κοινότητα Προμαχώνα, αριθμούσε 463 κατοίκους.
Ο πληθυσμός αυξήθηκε κατακόρυφα, παραμονές του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου, λόγω της έντονης στρατιωτικής παρουσίας στο χωριό.
Στην απογραφή του 1940, ο πληθυσμός άγγιξε τους 1.528 κατοίκους.

Με την κήρυξη του ελληνοϊταλικού πολέμου (1940) ο Προμαχώνας και οι δύο οικισμοί του, εκκενώθηκαν απο τον πληθυσμό του, λόγω των στρατιωτικών επιχειρήσεων και της επικείμενης γερμανικής εισβολής.
Τα ξημερώματα της 6ης Απριλίου 1941, οι λιγοστοί φρουροί του οχυρού Ρούπελ, έγραψαν νέες σελίδες δόξας και ηρωϊσμού, καθηλώνοντας τις σιδηρόφρακτες ναζιστικές ορδές.
Η παράδοση του οχυρού, σήμανε την απαρχή της βουλγαρικής κατοχής σε ολόκληρη τη γύρω περιοχή, που κράτησε πέντε σχεδόν χρόνια.

Οι οικισμοί του Κλειδιού και του Καπνότοπου, έσβησαν στη λαίλαπα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και του καταστροφικού εμφυλίου που ακολούθησε, αφού οι λιγοστοί κάτοικοί τους είτε εγκαταστάθηκαν στον Προμαχώνα, είτε σκόρπισαν στο Σιδηρόκαστρο, άλλα χωριά της βόρειας Ελλάδας, ακόμη και στο εξωτερικό.
Μετά την απελευθέρωση και τη λήξη του καταστροφικού εμφυλίου,οι κάτοικοι επιστρέφουν στο χωριό και επανέρχονται οι κανονικοί ρυθμοί ζωής, με τον πληθυσμό να αγγίζει τους 245 κατοίκους, που βασική ασχολία είχαν τη γεωργία και τη κτηνοτροφία.

Τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια, ο Προμαχώνας παρέμεινε απομονωμένος απο τον υπόλοιπο νομό Σερρών, λόγω χαρακτηρισμού του ως στρατιωτικής απαγορευμένης ζώνης.
Η εν μέρει αποκατάσταση των σχέσεων με τη Βουλγαρία και η επαναλειτουργία του τελωνείου στα σύνορα, βελτιώνει την κατάσταση του μόνιμου πληθυσμού, που αυξάνεται σε 416 κατοίκους, στην απογραφή του 1961.

Οι δυσκολίες της μεταπολεμικής Ελλάδας, η πλήρης στρατικοποίηση της περιοχής των συνόρων είχε ως αποτέλεσμα τη φυγή μεγάλου μέρους του πληθυσμού στα μεγάλα αστικά κέντρα και στο εξωτερικό.
Η συρρίκνωση του πληθυσμού αποτυπώνεται στις επόμενες απογραφές.
Η εικόνα της παρακμής, αρχίζει να αντιστρέφεται μετά το 1990 και την πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού στις χώρες της Ν.Α Ευρώπης.
Ο Προμαχώνας, εξελίσεται σε κομβικό σημείο εισόδου στην βαλκανική ενδοχώρα.
anemo-milos