"Αν ό τι βλέπω είναι ο Άδης, τότε ας
κλείσουν από ντροπή οι πύλες των
Ηλυσίων. Η ψυχή μου δεν επιθυμεί
τίποτα περισσότερο".
Αυτά έγραψε ο Λόρδος Μπάιρον στο Childe Harold's Pilgrimage καταγοητευμένος από τη Ζίτσα εν έτει 1809, όπου φιλοξενήθηκε στη μονή του Προφήτη Ηλία για αρκετές μέρες.Βέβαια είχε κάνει το λάθος να εκλάβει τον ποταμό Καλαμά που περνάει κάτω από τη Ζίτσα για τον Αχέροντα γι αυτό και η αναφορά του στον Άδη.
Οι αμπελώνες Ντεμπίνα
Η όμορφη Ζίτσα λοιπόν βρίσκεται 24 χλμ βορειοδυτικά από τα Γιάννενα και είναι ιδιαίτερα γνωστή για τα κρασιά της. Γύρω από το χωριό θα δείτε αμπελώνες της ποικιλίας Ντεμπίνα που εκτείνονται σε 2.000 στρέμματα. Από αυτούς παράγονται τα λευκά αφρώδη κρασιά ονομασίας προέλευσης, που είναι διάσημα για το λεπτό τους άρωμα και τη γεύση τους. Την τελευταία εβδομάδα του Αυγούστου στο χωριό οργανώνεται η Γιορτή του Κρασιού. Αν τύχει και βρεθείτε εκείνη την περίοδο στη Ζίτσα θα έχετε την τύχη να δοκιμάσετε πολλά από τα κρασιά της. Το κλασικό αφρώδες σπιτικό της Ζίτσας προέκυψε λόγω του κλίματος.
Κι αυτό γιατί στα μέσα του φθινοπώρου όταν ο μούστος κάνει ζύμωση μέσα στα βαρέλια "πλακώνουν" οι παγωμένοι αέρηδες από την Πίνδο. Οι χαμηλές θερμοκρασίες σταματούν τη ζύμωση που αρχίζει πάλι την άνοιξη μαζί όμως με τα ανθρακικά αέρια που έχουν συσσωρευτεί.
Οι κάτοικοι έμαθαν σιγά σιγά κι εμπειρικά να φυλακίζουν τα αέρια στα βαρέλια κι έτσι προέκυψε το αφρώδες κρασί της Ζίτσας. Τα σπιτικά κρασιά εμφιαλώνονται σε μπουκάλια της μπίρας με τσιγκάκι.
Η όμορφη Ζίτσα λοιπόν βρίσκεται 24 χλμ βορειοδυτικά από τα Γιάννενα και είναι ιδιαίτερα γνωστή για τα κρασιά της. Γύρω από το χωριό θα δείτε αμπελώνες της ποικιλίας Ντεμπίνα που εκτείνονται σε 2.000 στρέμματα. Από αυτούς παράγονται τα λευκά αφρώδη κρασιά ονομασίας προέλευσης, που είναι διάσημα για το λεπτό τους άρωμα και τη γεύση τους. Την τελευταία εβδομάδα του Αυγούστου στο χωριό οργανώνεται η Γιορτή του Κρασιού. Αν τύχει και βρεθείτε εκείνη την περίοδο στη Ζίτσα θα έχετε την τύχη να δοκιμάσετε πολλά από τα κρασιά της. Το κλασικό αφρώδες σπιτικό της Ζίτσας προέκυψε λόγω του κλίματος.
Οι κάτοικοι έμαθαν σιγά σιγά κι εμπειρικά να φυλακίζουν τα αέρια στα βαρέλια κι έτσι προέκυψε το αφρώδες κρασί της Ζίτσας. Τα σπιτικά κρασιά εμφιαλώνονται σε μπουκάλια της μπίρας με τσιγκάκι.
Από την Μεγ. Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια του 1932 μαθαίνουμε πως "...είναι κωμόπολις της Ηπείρου ΒΔ των Ιωαννίνων, μεθ ών συγκοινωνεί δι αμαξιτής οδού επί πετρώδους κι ανύδρου εδάφους. Έχει 300 οικογενείας και είναι εκτισμένη επί των δυτικών κλιτών του βουνού Αγίου Ηλία (ύψος 775 μ)"
Δεν είναι γνωστό πότε δημιουργήθηκε ο οικισμός. Για πρώτη φορά αναφέρεται στο "Χρονικό των Ιωαννίνων" το 1382.
Ακόμα και για την ονομασία οι απόψεις διίστανται. Κάποιοι ιστορικοί εκτιμούν ότι είναι ελληνικό όνομα και προέρχεται από το όνομα μιας κοπέλας, της Ζωίτσας, η οποία σε αναζήτηση νερού βρήκε μια πηγή στην περιοχή και κάλεσε την οικογένειά της δημιουργώντας τον πρώτο οικιστικό πυρήνα. Κατ άλλους το όνομα είναι σλάβικο κι έχει σχέση με μια Μονή στη Σερβία η οποία έχει την ίδια ονομασία όπου στέφθηκε βασιλιάς των Σέρβων και των Ρωμαίων ο Στέφανος Δουσάν.
Η οικονομία της περιοχής από τότε μέχρι και σήμερα στηρίζεται τόσο στην κτηνοτροφία όσο και στην καλλιέργεια των αμπελιών. Επειδή τα κρασιά της Ζίτσας ήταν πάρα πολύ γνωστά από πολύ παλιά.
Η Ζίτσα είχε ακόμα και αρκετούς ευεργέτες που τη βοήθησαν. Κτίστηκαν πολλά σχολεία στην περιοχή, ενώ μετά την επίσκεψή του Κοσμα του Αιτωλού στη Ζίτσα το 1778 ιδρύθηκε ακόμα ένα σχολείο το "Δασκαλειό"
... τα δρομάκια και τα σπίτια του χωριού ιδίως τα παλιά. Η βιβλιοθήκη εκτός από όμορφο κτίριο έχει και πολλές σπάνιες εκδόσεις.
....τον παρακείμενο ποταμό Καλαμά που είναι ο δεύτερος σε μήκος ποταμός της Ηπείρου (96 χλμ). Το αρχαίο του όνομα ήταν Θύαμις που προέρχεται από τη λέξη Θύω, η οποία σημαίνει κινούμαι έντονα. Τη νέα του ονομασία ο Καλαμάς την πήρε από τις πηγές του κοντά στα Δολιανά που έχουν πολλά καλάμια.
...τα πολλά μεταβυζυντινά μνημεία στην κοιλάδα του ποταμού Καλαμά, μεταξύ των οποίων και τις τοιχογραφίες της Μονής Παναγίας Γκριμπόβου, φτιαγμένες από τους ξακουστούς καλλιτέχνες του Καπέσοβου.
...το Μοναστήρι του Προφήτη Ηλία, πάνω από τη Ζίτσα, στην κορυφή ενός λόφου, ανάμεσα στα πεύκα. Εκεί θα δείτε εξαιρετικές τοιχογραφίες. Στην εποχή του ήταν ένα από τα πιο πλούσια ορθόδοξα μοναστήρια με κτήματα ακόμα και στη Ρουμανία.
...το θεογέφυρο, ένα από τα πιο σημαντικά αξιοθέατα της περιοχής. Βρίσκεται στην τοποθεσία "Λίθινο" και είναι ένα φυσικό γεφύρι που στέκει επιβλητικό πάνω από τα αφρισμένα νερά του Καλαμά. Είναι ένα σπάνιο γεωλογικό φαινόμενο, έργο των ορμητικών νερών του Καλαμά.
Έχει μήκος περίπου 45 μέτρα, πλάτος 3-4 μέτρα και βρίσκεται 20 περίπου μέτρα πιο ψηλά από τα νερά του ποταμού. Το σχήμα του είναι όμοιο με τοξωτό πέτρινο γεφύρι!.
...και βέβαια τα δύο οινοποιεία του Συνεταιρισμού και του Γκλίναβου, όπου θα δοκιμάσετε τα εξαιρετικά κρασιά της περιοχής
Ντίνος Κιούσης..
0 Σχόλια