Τα ζώα τόριξαν στον ύπνο!

Το χειμώνα που κάνει κρύο και η ανεύρεση τροφής δεν είναι εύκολη υπόθεση, κάποια ζώα προτιμούν να το ρίξουν στον ύπνο. Δηλαδή, να πέσουν σε χειμερία νάρκη.

* Τι είναι η χειμερία νάρκη; Είναι μια κατάσταση μακράς ύπνωσης. Την προτιμούν πολλά ζώα στη διάρκεια του χειμώνα, κυρίως εκείνα που ζουν σε ψυχρά γεωγραφικά πλάτη. Ωστόσο, αρκετά θηλαστικά εύκρατων και αρκτικών περιοχών, όπως οι σκαντζόχοιροι, αλλά και πολλά ψάρια, ερπετά και αμφίβια, επίσης ναρκώνονται για τα καλά στη διάρκεια του χειμώνα.

* Τι συμβαίνει στα ζώα κατά τη διάρκεια της χειμερίας νάρκης; Ο μεταβολισμός τους επιβραδύνεται και η θερμοκρασία του σώματός τους μειώνεται πολύ. Με τόσο αργό μεταβολισμό, το ζώο χρησιμοποιεί πολύ προσεκτικά τα αποθέματα λίπους του ώστε να μπορέσει να επιζήσει. Έτσι, η καρδιά ενός σκίουρου σε χειμερία νάρκη μπορεί να πέσει από τους 300 χτύπους το λεπτό στους 3! Η κατανάλωση οξυγόνου μπορεί να μειωθεί στο 2% του κανονικού και η θερμοκρασία του σώματός του από τους 37 βαθμούς Κελσίου στους 2. Συνήθως σε χειμερία νάρκη πέφτουν ζώα μεσαίου μεγέθους, επειδή έχουν μεγάλο απόθεμα τροφής, χωρίς όμως και μεγάλη επιφάνεια σώματος απ όπου να χάνουν θερμότητα. Για παράδειγμα, ένας βάτραχος σε μία παγωμένη λιμνούλα, μία χελώνα "θαμμένη" στη λάσπη ενός βάλτου, ένας σκίουρος κουλουριασμένος σαν μπάλα στο λαγούμι του, ένας λεμούριος στον κορμό ενός δέντρου. Φανταστείτε μόνο πόσο αδυνατισμένα ξυπνάνε την άνοιξη.

* Χειμερία νάρκη και χειμέριος ύπνος. Το ξέρεις πως πρόκειται για δύο διαφορετικές καταστάσεις; Σε χειμέρια νάρκη πέφτουν ορισμένα ποικιλόθερμα ζώα (ζώα, δηλαδή, που δε διατηρούν σταθερή τη θερμοκρασία του σώματός τους, η οποία επηρεάζεται από τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος, έτσι ώστε να αντεπεξέλθουν στις χαμηλές θερμοκρασίες του χειμώνα). Αντίθετα, σε χειμέριο ύπνο πέφτουν κάποια από τα ομοιόθερμα ζώα (αυτά, δηλαδή, που διατηρούν σταθερή τη θερμοκρασία τους), όπως η αρκούδα. Μπορεί το χειμώνα να το ρίχνει στον ύπνο, όμως οι σωματικές λειτουργίες της, δηλαδή οι χτύποι της καρδιάς της, η θερμοκρασία της, η αναπνοή της, παραμένουν σε φυσιολογικά επίπεδα. Γι αυτό και ξυπνάει σχετικά εύκολα από το χειμωνιάτικο ύπνο της. Όταν, μάλιστα, έχει καλό καιρό, μπορεί να βγει βόλτα για να αναζητήσει τροφή.

* Κλιματικές αλλαγές και χειμερία νάρκη. Η άνοδος της θερμοκρασίας του πλανήτη μας εξαιτίας των κλιματικών αλλαγών μπορεί να διακόψει τη χειμερία νάρκη αρκετών ζώων. Για τα ζώα που διακόπτουν, όμως, απότομα τον ύπνο τους δεν είναι σίγουρο ότι υπάρχει αρκετή τροφή, γι αυτό και πολλά από αυτά χάνουν τη ζωή τους.