Οι άνθρωποι είναι πλάσματα της συνήθειας, και η δύναμη της συνήθειας δεν είναι πουθενά πιο προφανής από τον τρόπο με τον οποίο οι περισσότεροι από μας χρησιμοποιούμε το διαδίκτυο.
Λίγοι από εμάς είναι αρκετά πειθαρχημένοι ώστε να συνδεθούν στο διαδίκτυο, να κάνουν ένα πράγμα, και να αποσυνδεθούν.Παρόλο που μπορεί να είναι διασκεδαστικό να ενημερώνει κανείς διαρκώς το λογαριασμό του στο Facebook, να έχει πρόσβαση επανειλημμένα στις διάφορες πηγές του ή να ασχολείται παράλληλα με διάφορες εργασίες όλο το 24ωρο, οι ερευνητές έχουν αρχίσει να τεκμηριώνουν το συναισθηματικό και ψυχολογικό τίμημα που πληρώνουμε για αυτό που κάνουμε.
Αλλά τα καλά νέα είναι ότι το να νιώθει κανείς κατεκυριευμένος και χαμένος στο ίντερνετ, δεν είναι αναπόφευκτη συνέπεια του να ζεις στην Εποχή του Διαδικτύου — μπορούμε να αλλάξουμε το πώς συμπεριφερόμαστε και το πώς αλληλεπιδρούμε όταν είμαστε συνδεδεμένοι στο διαδίκτυο.
Οι ασκήσεις εγρήγορσης (mindfulness) αποτελούν ένα ιδιαίτερα εύχρηστο εργαλείο που μπορεί να βοηθήσει στο να έχουμε καλύτερη επίγνωση της σχέσης μας με το διαδίκτυο.
Παρέχει έναν αριθμό από αποτελεσματικούς τρόπους για τη μείωση του άγχους και της ανησυχίας που δημιουργούνται από την προσπάθεια για οργάνωση και παρακολούθηση πολλών πληροφοριών συγχρόνως.
Οι συμβουλές παρακάτω θα σας βοηθήσουν να είστε πιο συγκεντρωμένοι όταν χρησιμοποιείτε το Ίντερνετ, να βελτιώσετε την απόδοσή σας online και να μειώσετε το άγχος που συχνά συνοδεύει την πολλαπλή παράλληλη εργασία και την υπερφόρτωση με πληροφορίες.
1. Η τεχνική STOP
Η ψυχολόγος Ελίσα Γκολντστάιν έχει αναπτύξει την τεχνική STOP, προσαρμοσμένη από τη γνωστική-συμπεριφοριστική έρευνα, για να ανακουφίσει το αίσθημα της κατακυρίευσης από τις υπερβολικά πολλές πληροφορίες, φέρνοντας το μυαλό σας πίσω στο τι πραγματικά θέλετε να κάνετε. Αυτή η τεχνική είναι ιδιαίτερα χρήσιμη, όταν βρίσκετε τον εαυτό σας «χαμένο» στο διαδίκτυο, ή έχετε ξεχάσει τι ψάχνατε.
Τα βήματα της τεχνικής αυτής είναι:
S – (Stop) Σταματήστε την online περιήγηση ή αφήστε τον έλεγχο της αλληλογραφίας σας για αργότερα.
T – (Take) Πάρτε μια κανονική, πλήρης αναπνοή. «Αναπνέετε φυσιολογικά και ακολουθείτε την ανάσα σας να εισέρχεται και να εξέρχεται από τη μύτη σας», συμβουλεύει η Γκολντστάιν. «Μπορείτε ακόμα και να λέτε στον εαυτό σας ‘μέσα’ καθώς εισπνέετε και ‘έξω’ καθώς εκπνέετε, αν αυτό βοηθάει στην συγκέντρωση».
O – (Observe) Παρατηρήστε τις σκέψεις σας, τα αισθήματα και τα συναισθήματα σας.
H Γκολντστάιν σημειώνει: «Μπορείτε να σκεφτείτε τι έχετε στο μυαλό σας και παράλληλα να αντιληφθείτε ότι οι σκέψεις σας δεν είναι γεγονότα και δεν είναι μόνιμες.
Απλώς αντιληφθείτε την σκέψη, αφήστε την να υπάρχει, και συνεχίστε.
Αντιληφθείτε τα συναισθήματα σας και ονομάστε τα. Πρόσφατη έρευνα του UCLA (Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, Λος Άντζελες) αναφέρει ότι απλά το να ονομάζει κανείς τα συναισθήματα του μπορεί να έχει επίδραση ηρεμίας.
Μετά παρατηρήστε το σώμα σας. Πώς είναι στάση σας; Νιώθετε πόνους;».
P – (Proceed) Προχωρήστε σε κάτι που θα σας υποστηρίξει αυτή τη στιγμή, είτε αυτό είναι το να μιλήσετε σε ένα φίλο, είτε ένα δίλεπτο διάλειμμα από αυτό που κάνατε είτε μια γρήγορη χαλάρωση. Το κλειδί είναι ότι χρειάζεται να νιώθετε καλά για το επόμενο πράγμα που θα κάνετε, και μετά μπορείτε να επιστρέψετε σε αυτό που κάνατε αφού περάσουν μερικά λεπτά.
2. Μείωση της ποσότητας εισερχόμενης πληροφορίας
Ένα μεγάλο πρόβλημα στη χρήση του διαδικτύου είναι η ανικανότητα του να σταματήσει κανείς την τυχαία επιδίωξη σημείων ενδιαφέροντος.
Αν επικεντρωθείτε στο τι χρειάζεστε, αντίθετα με το τι πιστεύουν οι άλλοι ότι θέλετε, ίσως να εκπλαγείτε από το πόσο καλά μπορείτε να οργανώσετε το χρόνο σας στο διαδίκτυο και να τον κάνετε πιο παραγωγικό.
Για παράδειγμα, αν ψάχνετε για κριτικές κινητών τηλεφώνων, μη χασομερήσετε σε άσχετα θέματα σε κάποιο forum που δεν έχει να κάνει με το κινητό τηλέφωνο που ενδιαφέρεστε.
Αν αναζητάτε μια απάντηση σε ένα συγκεκριμένο ερώτημα, πληκτρολογήστε τις πιθανές λέξεις-κλειδιά, ψάξτε τις στο Google, και μην αλλάξετε θέμα.
Αποθηκεύστε πράγματα, που είναι εκτός θέματος για να τα μελετήσετε αργότερα, αν ενδιαφέρεστε.
3. Διάκριση μεταξύ εργασιακών και προσωπικών δραστηριοτήτων
Πολλοί από μας μπερδεύουν το να «δουλεύεις» online και το να «διασκεδάζεις» online, εναλλασσόμενοι μπρος-πίσω ανάμεσα στα δύο. Αυτό γίνεται όταν ανακατεύεις την αγορά ενός δώρου με το να τελειώσεις μια εβδομαδιαία αναφορά ή μια ανάλυση.
Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν είναι καλοί στην πολλαπλή παράλληλη εργασία και δεν προσαρμόζονται τόσο εύκολα όσο εύκολα αλλάζουν ιστοσελίδες.
Η σύγχυση του παιχνιδιού και της δουλειάς σημαίνει ότι κανένα από τα δύο δε θα είναι αποτελεσματικό — θα σας πάρει περισσότερο, να τελειώσετε τη δουλειά σας, και πιθανότατα θα διασκεδάσετε λιγότερο.
Χωρίστε το χρόνο που περνάτε στο διαδίκτυο σε εργασιακές δραστηριότητες και προσωπικές ή κοινωνικές δραστηριότητες, ώστε να γνωρίζετε σε ποιο είδος εργασίας βρίσκεστε και να επιμείνετε σε αυτό καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου που είστε συνδεδεμένοι.
Ένας τρόπος να έχετε συναίσθηση του τι κάνετε είναι να έχετε κάτι που να σας υπενθυμίζει ότι πρέπει να συγκεντρωθείτε στη δουλειά ή στην ευχαρίστηση.
Απλά χαρτάκια Post-It στην οθόνη σας είναι ότι πρέπει.
4. Ορίστε χρονικά όρια
Αν δεχόμαστε πληροφορίες 24 ώρες το 24ωρο, δεν αφήνουμε το μυαλό μας να ξεκουραστεί, να αλλάξει κατάσταση, ή να διασκεδάσει.
Απλά δεν είναι καλό να είμαστε συνέχεια ανοιχτοί σε νέες πληροφορίες σε κάθε στιγμή ή κατάσταση.
Όλοι έχουμε συνεργάτες που δεν κλείνουν το κινητό τους κατά τη διάρκεια οικογενειακών γιορτών ή όταν βλέπουν μια παράσταση.
Πιστεύουν ότι το να είναι προσεγγίσιμοι όλη μέρα, κάθε μέρα, είναι πιο σημαντικό από το να χαλαρώνεις ή να περνάς χρόνο με τους αγαπημένους σου.
Εκτός αν είστε ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών (ή αντιστοίχως αλλού), δεν χρειάζεται να είστε διαθέσιμος και συνδεδεμένος 24 ώρες το 24ωρο, επτά ημέρες την εβδομάδα.
Κοιτάζετε το ρολόι του υπολογιστή σας, και κρατήστε κατά νου πότε ξεκινήσατε να είστε συνδεδεμένοι.
Παρακολουθήστε τι κάνετε και πόσο χρόνο επενδύετε σε κάθε εργασία.
Αν ορίσετε χρονικά όρια θα σας βοηθήσει να είστε συγκεντρωμένοι, και θα σας εμποδίσει να χάσετε την αίσθηση του χρόνου.
Σκεφτείτε να έχετε μια λίστα εργασιών κάθε φορά που κάθεστε μπροστά στον υπολογιστή. Μια λίστα που δεν θα αποτελείται από περισσότερα από πέντε συγκεκριμένα πράγματα που θέλετε να πραγματοποιήσετε για αυτή την χρονική περίοδο στο διαδίκτυο, και προσδιορισμένο χρόνο για το καθένα.
Η λίστα σας μπορεί να είναι κάπως έτσι:
* Έλεγχος και απάντηση σε e-mail (10 λεπτά).
* Αναζήτηση πληροφοριών για __________ (5 λεπτά).
* Ενημέρωση Facebook και απάντηση στα εισερχόμενα του Facebook (5 λεπτά).
* Περιήγηση στους τίτλους παγκοσμίων και τοπικών νέων. (10 λεπτά)
5. Τεμαχίστε τις πληροφορίες σας
Αν δώσετε σε κάθε πληροφορία σας την ίδια προσοχή, γίνετε δυσκολότερο να τις ταξινομήσετε και να τις παρακολουθήσετε. Οι εγκέφαλοί μας δεν επεξεργάζονται καλά μεγάλη ποσότητα τυχαίων πληροφοριών, έτσι, μπορούμε να πάρουμε περισσότερες αν είναι ομαδοποιημένες— αυτό που οι ψυχολόγοι ονομάζουν «τεμάχισμα».
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, χωρίζουμε τους αριθμούς τηλεφώνων μας σε τρία τμήματα: ένα 3-ψήφιο κωδικό περιοχής, ένα 3-ψήφιο πρόθεμα, και μία 4-ψήφια κατάληξη. Αυτή η μέθοδος χωρίζει ένα 10-ψήφιο νούμερο σε εύκολα διαχειριζόμενα «τεμάχια» πληροφοριών που οι εγκέφαλοί μας μπορούν να αποθηκεύσουν ευκολότερα για μακροπρόθεσμη χρήση. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την ίδια μέθοδο για να παρακολουθείτε νέες πληροφορίες. Οργανώστε τις σε μικρότερα, ευκολότερα διαχειριζόμενα τεμάχια, και θα παρατηρήσετε ότι τις συγκρατείτε για περισσότερο.
Για παράδειγμα, μπορείτε γρηγορότερα και ευκολότερα να βρείτε αποθηκευμένες διευθύνσεις ιστοσελίδων αν τις οργανώσετε σε λογικούς υποφακέλους στα Αγαπημένα ή στους Σελιδοδείκτες σας, αντί να χρησιμοποιείτε μία μεγάλη ανοργάνωτη λίστα. Μπορείτε να κάνετε το ίδιο με τα e-mails χρησιμοποιώντας επιγραφές και αυτόματο φιλτράρισμα για τη μετακίνηση e-mails στους αντίστοιχους οργανωτικούς κάδους ή φακέλους για μελλοντική χρήση.
Κανένα από αυτά δε θα σταματήσει τη ροή των πληροφοριών
Αυτές οι προτάσεις δεν θα σταματήσουν την υπερχείλιση των πληροφοριών που εισβάλουν στις ζωές μας, μόνο εμείς μπορούμε να το κάνουμε αυτό. Αλλά μπορούμε να κάνουμε μια συνειδητή επιλογή για το πώς περνάμε το χρόνο μας, όταν είμαστε συνδεδεμένοι, και πώς καταναλώνουμε τις διαθέσιμες πληροφορίες. Αν εστιάζουμε και συγκεντρωνόμαστε στις άμεσες διαδικτυακές ανάγκες, δε θα νιώθουμε πια ότι είμαστε στο έλεος του διαδικτύου. Θυμηθείτε ότι η αλλαγή παίρνει χρόνο, αλλά με λίγη υπομονή, και διαρκή επανάληψη, μπορείτε κι εσείς να βρείτε τον εαυτό σας να χειρίζεται το διαδίκτυο με ένα πιο προσεκτικό τρόπο.
Ο John M. Groho, είναι ειδικός στην διαδικτυακή ψυχολογία και συμπεριφορά, προγραμματιστής, ερευνητής, συγγραφέας και ιδρυτής ενός από τα κύρια online δίκτυα ψυχικής υγείας σήμερα, του PsychCentral.com, που ήταν μέσα στις 50 Καλύτερες Ιστοσελίδες του 2008 σύμφωνα με το TIME.com
Του John M. Grohol
0 Σχόλια