Όταν η γεύση αλλάζει και ταλαιπωρεί

Οι διαταραχές της γεύσης είναι ένα αρκετά συχνό σύμπτωμα που συχνά επηρεάζει τις διαπροσωπικές και διατροφικές συνήθειες του ατόμου και μπορεί να το οδηγήσει σε άγχος, κατάθλιψη ή διατροφικές ανεπάρκειες.
Η δυσγευσία αναφέρεται στην επίμονη ανωμαλία της γεύσης, η υπογευσία στη μειωμένη αίσθηση της γεύσης και η αγευσία στην εξάλειψη της γεύσης.
Η δυσγευσία είναι λιγότερο συχνή συγκριτικά με την υπογευσία και την αγευσία αλλά πολύ πιο ενοχλητική από αυτές.
Οι παράγοντες που προκαλούν δυσγευσία και γενικότερα την αλλαγή της γεύσης είναι πολλοί και διάφοροι, τοπικοί ή/και συστηματικοί.
Οι κυριότεροι περιλαμβάνουν την καντιντίαση (μυκητίαση του στόματος), την περιοδοντίτιδα, τον ομαλό λειχήνα, την ξηροστομία και τις συχνές πλύσεις με διαλύματα που περιέχουν χλωρεξιδίνη.
Οι κυριότεροι γενικοί παράγοντες που έχουν συσχετισθεί με διαταραχές της γεύσης είναι η ανεπάρκεια των βιταμινών Α, Β12 , ψευδαργύρου, σιδήρου ή αντίστοιχα η υπερβολική πρόσληψή τους, η αλλεργία απέναντι σε συγκεκριμένα τρόφιμα, το σύνδρομο Sjogren, η ανορεξία ή η βουλιμία, η δυσλετουργία του ήπατος, η κυστική ίνωση, η νόσος του Crohn και του Addison, το σύνδρομο Turner, ο αλκοολισμός, η δηλητηρίαση από υδράργυρο, οι ημικρανίες, ο τραυματισμός περιφερικών νευρών, ο έρπης ζωστήρας, η λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού, η χρόνια γαστρίτιδα ή η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, νεοπλάσματα του κεντρικού νευρικού συστήματος, η ακτινοθεραπεία κεφαλής-τραχήλου.
Επίσης, πληθώρα φαρμάκων έχει ενοχοποιηθεί (>200) για την πρόκληση διαταραχών της γεύσης όπως είναι τα αντιισταμινικά, τα αντιυπερτασικά, τα αντιμικροβιακά, τα ανοσοκατασταλτικά, τα αντιψυχωσικά, τα αντισηπτικά, τα οπιοειδή, και τα υπογλυκαιμικά.
Είναι χαρακτηριστικό ότι, περίπου το 40% των ανθρώπων με κλινική κατάθλιψη πάσχει από δυσγευσία, ενώ στο 1/3 των περιπτώσεων λοίμωξης του ανώτερου αναπνευστικού οι ασθενείς αναπτύσσουν δυσγευσία και στη συνέχεια υπογευσία. Στην περίπτωση που υφίσταται ένα αναγνωρισμένο υποκείμενο αίτιο πρόκλησης της διαταραχής της γεύσης, τότε μόλις αυτό αντιμετωπιστεί εξαλείφεται και η μεταβολή της γεύσης.
Για τις ιδιοπαθείς όμως περιπτώσεις δεν υπάρχει κάποια αποτελεσματική φαρμακευτική ή χειρουργική θεραπεία.
Ευτυχώς, έχει παρατηρηθεί ότι περίπου το 70% των ασθενών αναφέρουν κάποια στιγμή απότομη εξαφάνιση της διαταραχής της γεύσης και επαναφορά της φυσιολογικής μετά από 10 μήνες ταλαιπωρίας κατά μέσο όρο.