Θερινά σινεμά

Πότε εμφανίστηκε το θερινό σινεμά στην Ελλάδα;

Η πρώτη κινηματογραφική προβολή συνέπεσε με τους Ολυμπιακούς του 1896, ενώ πλανόδιοι κινηματογραφιστές πρόβαλλαν ταινίες σε θέατρα, μάντρες και πλατείες από το 1900.
Ο σκηνοθέτης και συγγραφέας Νίκος Θεοδοσίου εντοπίζει την πρώτη σημαντική παρουσία του κινηματογράφου στην Ελλάδα στο θερινό θέατρο "Ορφεύς", στη συνοικία Βαπόρια της Σύρου, από ξένο κινηματογραφιστή που πρόβαλλε πάνω από 100 ταινίες, κυρίως αμερικάνικες.
Ο ίδιος σε άρθρο του για τα θερινά σινεμά αναφέρει γλαφυρό απόσπασμα αθηναϊκής εφημερίδας για την εικόνα της πόλης ήδη από το 1905:

" Αι Αθηναικαί πλατείαι ομοιάζουν με αυλάς οικιών του Βατραχονησίου όπου είνε απλωμέναι αι οθόναι ή άλλα ασπρόρουχα δια να στεγνώσουν. Την εικόνα αυτήν παρουσιάζουν προς το εσπέρας όταν αρχίζουν να στήνονται τα λευκά πανιά των κινηματογράφων"
Εξάλλου και η αρχαία σημασία της λέξης "οθόνη" είναι λινό ύφασμα - και αυτό ήταν στην αρχή το μέσο προβολής του κινηματογράφου (λευκό σεντόνι), το οποίο φιλοξενούσε και παραστάσεις Καραγκιόζη ή πρόβαλλε γυάλινες διαφάνειες.
Σήμερα ο κινηματογράφος δεν είναι το λαϊκό θέαμα που υπήρξε, αλλά εξακολουθεί να είναι μία προσιτή κοινωνική έξοδος.
Τα θερινά σινεμά εξελίσσονται, πολλά ομορφαίνουν, ανακαινίζονται, γίνονται πιο ευρηματικά και το κοινό τα αγκαλιάζει.
Σε κάτι που συμφωνούν όλοι, παλιοί και νεότεροι, είναι ότι θερινό σινεμά σημαίνει γειτονιά, κοινωνικότητα, είναι δεμένο με μιαν αντίληψη για τον πολιτισμό πέρα από τον απρόσωπο καταναλωτισμό.
Η νοσταλγία είναι δίκοπο μαχαίρι.
Όσο επιδιώκουμε να ξαναζήσουμε το παρελθόν, ωραιοποιημένο όπως συνήθως το θυμόμαστε, αγοράζουμε εισιτήρια για την απογοήτευση.
Ποτέ το γιασεμί δεν θα μυρίζει όπως εκείνη τη βραδιά που πρωτοείδαμε την "Gilda" ή τον "Δεσμώτη του ιλίγγου".
Πάντα κάτι θα βρεθεί να μας χαλάσει το νοσταλγικό ταξίδι: κάποια παρέα θα χαχανίζει, κάποιος θα μασουλάει πατατάκια, ο ήχος θα είναι πολύ χαμηλός, το μπαρ δεν θα σερβίρει πια γρανίτες και σάμαλι αλλά νάτσος και αλκοπόπς...
Κι όμως, οι εθισμένοι στη νοσταλγία του Καλοκαιρινού Κινηματογράφου επιστρέφουμε στον τόπο του εγκλήματος ακόμη και όταν παίζουν άνοστα blockbusters, ακόμη και όταν το εισιτήριο ακριβαίνει και το κοινό σταδιακά αλλάζει από λαϊκό σε trendy.
Για όλα αυτά και για πολλά ακόμη, οι οπαδοί των θερινών, συνήθως άνθρωποι με ωραίες εμμονές, θα βρίσκουν λόγους να γκρινιάζουν, να αναπολούν, να στενοχωριούνται.
Όταν δεν είναι τα σινεμά που χάνονται, θα είναι εκείνα που αλλάζουν χαρακτήρα και νονό, και δίπλα στο εξωτικό τους όνομα, κάποιο λουλούδι ή αρχαία θεά, προσθέτουν το άχαρο όνομα του χορηγού - αναψυκτικό ή μάρκα αυτοκινήτου.
Φέτος η οικονομική κρίση μείωσε τις χορηγίες και τα περισσότερα θερινά σινεμά επέστρεψαν στο αρχικό τους προσωνύμιο - κάτι που φαίνεται καλό για το ρομαντισμό, κακό για το ταμείο.
Επί πλέον, η άφιξη των multiplex αναπόφευκτα άλλαξε και το καλοκαιρινό κινηματογραφικό τοπίο. "Υπάρχουν ταινίες, συνήθως υπερπαραγωγές του Χόλιγουντ, που είναι φτιαγμένες για το κοινό των multiplex.
Το πιο σινεφίλ κοινό θα επιλέξει το θερινό σινεμά συνήθως στη γειτονιά του.
Ο πιτσιρικάς, που έχει απομυθοποιήσει το τρίπτυχο "χαλίκι - γιασεμί - αεράκι, θα πάει σε πολυσινεμά.
Όχι, όμως όλοι.
Το πιο ανήσυχο και προοδευτικό κομμάτι της νεολαίας γεμίζει τα καλοκαιρινά σινεμά, αναζητά τις πιο ψαγμένες ταινίες και τις επανεκδόσεις" λέει ο Βελισάριος Κοσσυβάκης, διανομέας ταινιών της "New Star" και συνεχίζει. "Κατά την προσωπική μου γνώμη, αυτό που έσωσε τους θερινούς κινηματογράφους ήταν ο νόμος που τους κήρυξε διατηρητέους.
Αλλιώς, θα είχαν γίνει όλοι πάρκινγκ και σούπερ μάρκετ"
Σ αυτό συμφωνεί και ο Σωτήρης Ρίγγας, ανιψιός του κινηματογραφιστή Θεόδωρου Ρίγγα, που διαχειρίζεται τα ιστορικά σινεμά "Βοξ", "Ριβιέρα", "Αθηναία" και "Νέα Παναθήναια".
"Αν δεν υπήρχε αυτός ο νόμος, που απαγορεύει στον οικοπεδούχο ν αλλάξει τη χρήση, δεν θα είχαν μείνει ούτε 10 θερινά στην Αθήνα".
Εκπρόσωπος της νεότερης γενιάς κινηματογραφιστών, ο κ. Ρίγγας έχει ευχάριστα νέα για τα θερινά: "Υπάρχει μια αύξηση των εισιτηρίων τα τελευταία 4-5 χρόνια, γύρω στο 20%. Ένας είναι η οικονομική κρίση, όλο και περισσότερος κόσμος μένει στην Αθήνα το καλοκαίρι.
Ο άλλος είναι ότι τα θερινά δεν χτυπιούνται από την πειρατεία όσο τα χειμερινά.
Το κοινό των θερινών δεν το νοιάζει να κατεβάσει από το ίντερνετ μια ταινία, θα επιλέξει να τη δει στο σινεμά, θα δει και μια επανέκδοση που ίσως έχει ξαναδεί.
Δεν είναι ο κόσμος του εμπορικού κινηματογράφου, είναι διαφορετικό κοινό"
  "Ε"