Πρωτομαγιά της...Πιπεριάς στη Βόρεια Εύβοια

Άλλοι γιορτάζουν την "Πιπεριά" και άλλοι την "Περπερούνα". Στην ανθισμένη - τούτη την εποχή - Βόρεια Εύβοια προτιμούν την...Πιπεριά και υποδέχονται την άνοιξη μ ένα πανάρχαιο μαγιάτικο έθιμο.
Με τον ερχομό του Μάη, σε πολλά χωριά της ελληνικής περιφέρειες και ιδιαίτερα όπου υπάρχει προσφυγικό στοιχείο, τελούν ακόμη ένα παλιό, ίσως πανάρχαιο έθιμο.
Στη Θράκη και τη Θεσσαλία το λένε και το τραγουδούν "Περπερούνα" στην Εύβοια, πάλι "Πιπεριά"
Η παράκληση για βροχή και οι ευχές για καλή σοδειά, από νεαρά παιδιά στολισμένα με πρασινάδες και άνθη, είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τον άλλοτε αποκλειστικά αγροτικό βίο. Σήμερα αναβιώνει το έθιμο καταλήγοντας σε πανηγύρι με κλαρίνα και βιολιά για όλο τον κόσμο. Βρεθήκαμε σε μια τέτοια γιορτή στη Νέα Σινασό, χωριό του Δήμου Ιστιαίας στη βόρεια Εύβοια. Για τους επισκέπτες ήταν μια γοητευτική εμπειρία, για τους ντόπιους μια ξεχωριστή ενωτική γιορτή.
Την Πρωτομαγιά, λοιπόν, πρωί - πρωί αρχίζουν να ετοιμάζουν την "Πιπεριά", ή "Πίπερο" ή "Περπερούνα". Εκεί, στην πλατεία του χωριού αρχίζει το στόλισμα της "Πιπεριάς" με κλαδιά και φτέρες από τα κοντινά δάση, με τριαντάφυλλα, πασχαλιές και κρίνους από τις αυλές των σπιτιών.

* Λουλούδια και τραγούδια.
Ο "Πίπερος" και άλλα δύο "Πιπεράκια" είναι καλυμμένοι ολόκληροι με πρασινάδα (μόνο τα μάτια αφήνουν έξω για να βλέπουν πού πατάνε) και στο στήθος φορούν κουδούνια. Ξοπίσω τους, ένας άλλος συγχωριανός, που βαστάει ένα τσαπί, ακουμπισμένο στην πλάτη του, ο "γεωργός" αλλά και μια ολόκληρη ομάδα από κοριτσόπουλα με ολάνθιστα κεφάλια και χαμόγελα αρχίζουν το σεργιάνι στο χωριό. Και το τραγούδι: "Πιπεριά, πιπεριά, πιπεριά γλυκιά ροδιά, γρήγορα στον Αη Λια, κι ο Αη Λιας στον ουρανό, για να ρίξει ο Θεός νερό, για τα στάρια για κριθάρια, για τ φτωχού τα παρασπόρια. Κάθε σπίτι και πινάκι, και χειρόβολο δεμάτι. (Α)βλάκια, ΄βλάκια το νερό, γούρνες, γούρνες το κρασί, γεωργός με το τσαπί"
Σαφής είναι εδώ η επίκληση για βροχή με τρόπο...μαγικό, ώστε να εξαναγκαστεί το "θείο" σε βοήθεια και καταπολέμηση της ανοβρίας, ενώ η πρασινάδα είναι απαραίτητη και χρησιμεύει, όπως λένε, "για να πρασινίσει ο κάμπος σαν την Πιρπιρού". Αλλά και τα λουλούδια για να φέρει χαρές η άνοιξη.
Σε άλλα μέρη της Θράκης και της Θεσσαλίας, πάλι, η τελετουργική επίκληση για βροχή τραγουδιέται ως εξής: "Περπερούνα περπατεί, το Θεό παρακαλεί, στείλε, Θεέ μου, μια βροχή, μια βροχή μια δυνατή..."

* Τσάπες και ραντίσματα
Η πομπή περνάει από όλα τα σπίτια του χωριού, σταματώντας σε κάθε ένα ξεχωριστά, όπου μόλις λένε το τραγούδι ο νοικοκύρης του σπιτιού τους ραντίζει με νερό. Ο "γεωργός" τότε με το τσαπί βαράει δύο τσαπιές στο χώμα έξω από το σπίτι. Ο νοικοκύρης ύστερα τους φιλεύει χρήματα, αυγά και γλυκά και φεύγουν. Τα χρήματα πάνε στο σύλλογο που φροντίζει για την αναβίωση του εθίμου και διοργανώνει το γλέντι που ακολουθεί στην πλατεία.
Όταν τελειώσει η γύρα σε κάθε σπίτι της Ν.Σινασού, οι νεότεροι της χαρούμενης, ανθοστόλιστης παρέας κατεβαίνουν στον κεντρικό δρόμο που ενώνει την Αιδηψό με την Ιστιαία και το Πευκί και σταματάνε κάθε αυτοκίνητο, πούλμαν, μοτοσυκλέτα για να τους προσφέρουν λουλούδια και λουκούμια, να ενημερώσουν για το πανηγύρι τους και να πάρουν χρήματα από όποιον ...φιλοτιμηθεί. Οι περισσότεροι οδηγοί παραξενεύονται μ αυτήν τη διαφορετική Πρωτομαγιά, οι τουρίστες ενθουσιάζονται άλλοι υποκύπτουν εμπρός στα χαμόγελα των κοριτσιών και ζητάνε και τσίπουρο.

* Η Βόρεια Εύβοια γιορτάζει την άνοιξη.
Παρόμοιες σκηνές, λόγω της αναβίωσης του ίδιου εθίμου, εκτυλίσσονται στις Ροβιές, στην Κερασιά, στο Αρτεμίσιο και σε άλλες κοινότητες της βόρειας Εύβοιας...

* Γνωριμία με τον τόπο
Η Νέα Σινασός, χτισμένη πάνω σε δύο λόφους, είναι ένα μικρό χωριό, με 600 κατοίκους, με προσφυγική καταγωγή από τη Σιναδό της Καππαδοκίας, πολύ κοντά στην Ιστιαία, τη μεγαλύτερη πόλη και εμπορικό κέντρο της βόρειας Εύβοιας. Από την πλατεία όπου μετά την τέλεση του εθίμου γίνεται το γλέντι με χορούς και τραγούδια, φαγητό, ντόπια ψητά και κρασί, βλέπεις μέχρι τη θάλασσα. Δεν απέχει και πολύ. Μεσολαβεί ο πολύ εύφορος κάμπος της Ιστιαίας με εκατοντάδες στρέμματα περιβόλια. Μερικές από τις ωραιότερες παραλίες της Εύβοιας, όπως τα Κανατάδικα, οι Ωρεοί, η Νησιώτισσα και φυσικά το Πευκί. Υπάρχουν όμως και πολύ γραφικά ορεινά χωριά, όπως η Αβγαριά, η Γαλατσώνα, το Γερακιού, μες στο πράσινο και τα τρεχούμενα νερά.
Φεύγοντας ενθουσιασμένοι από τη φιλοξενία των ντόπιων, τους καππαδοκικούς χορούς και από όλη τη γιορτή, ακούγεται σαν απόηχος το:
"Πρωτομαγιά μου τα ριξες τα μάγια και με μάγεψες'... Ντίνα Μπατζιά - Ταξίδια