Παλαιός Άγιος Αθανάσιος

Ο παραδοσιακός διατηρητέος οικισμός του Παλαιού Αγίου Αθανασίου βρίσκεται στο δυτικό άκρο του Νομού Πέλλας, στα σύνορα με το Νομό Φλώρινας και πολύ κοντά στη λίμνη Βεγορίτιδα.
Απέχει ελάχιστα από το χιονοδρομικό κέντρο του Καιμακτσαλάν και από την Έδεσσα, ενώ έχει χτιστεί σε υψόμετρο 1.200 μέτρων.
Το χωριό χτίστηκε στα τέλη του 16ου αιώνα, πιθανότατα από Ηπειρώτες κτηνοτρόφους και χτίστες και αποτελούσε το ανατολικό σύνορο της ζώνης που ήταν υπό τον έλεγχο του Αλή Πασά των Ιωαννίνων. Χτίστηκε στη συγκεκριμένη τοποθεσία για να προστατευθεί η περιοχή από ληστές, ενώ ο νοτιοανατολικός προσανατολισμός του επιλέχθηκε για να αξιοποιούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο οι κάτοικοι τις ηλιόλουστες ημέρες του χειμώνα.
Το χωριό ονομαζόταν επισήμως "Τσέγανη" έως το 1926, όταν η επιτροπή η οποία δημιουργήθηκε από την Ελληνική Πολιτεία με σκοπό τον εξελληνισμό των τοπωνυμίων επισκέφτηκε το χωριό και εκτιμώντας την ορεινή τοποθεσία και το απόκρημνο έδαφος το ονόμασε αρχικά Μετέωρα.

Η τοπική κοινότητα διαμαρτυρήθηκε όμως, επειδή δεν της άρεσε το όνομα και έτσι αποφασίστηκε να δοθεί στο χωριό το όνομα από το εξωκλήσι του Αγίου Αθανασίου, το οποίο βρίσκεται σε λόφο νότια του χωριού.
Από τα μέσα της δεκαετίας του 1950 ξεκίνησαν οι σκέψεις και οι αναζητήσεις από τους κατοίκους για την εξεύρεση μιας τοποθεσίας για τη δημιουργία ενός νέου χωριού.
Οι συζητήσεις ξεκίνησαν λόγω των σκληρών καιρικών συνθηκών, της έλλειψης συγκοινωνίας.
Έτσι, λοιπόν, το χωριό εγκαταλείφθηκε στα μέσα της δεκαετίας του 1980, όταν οι κάτοικοι κατέβηκαν σε χαμηλότερο υψόμετρο και ίδρυσαν τον Νέο Άγιο Αθανάσιο για να έχουν καλύτερη πρόσβαση, κυρίως τις ημέρες του χειμώνα, στις εργασίες τους.
Ο "Παλαιός" όμως Άγιος Αθανάσιος κηρύχθηκε διατηρητέος από το υπουργείο Πολιτισμού, ενώ παράλληλα η κατασκευή του χιονοδρομικού κέντρου βοήθησε να οργανωθεί ο παραδοσιακός οικισμός.
Σήμερα, τα περισσότερα από τα κτίσματά του είναι αναπαλαιωμένα, ενώ δεσπόζει η πέτρα και το ξύλο ως υλικά.

Αποτελεί πλέον τον πιο hot χειμερινό προορισμό της Βόρειας Ελλάδας.
Έχει μεταμορφωθεί σε ένα κοσμικό οικισμό, ο οποίος θεωρείται ένας από τους πιο όμορφους ορεινούς οικισμούς της Ελλάδας, με παραδοσιακούς ξενώνες, εντυπωσιακές κατοικίες, γραφικά μαγαζάκια και νυχτερινά κέντρα.
Στη ραγδαία αυτή ανάπτυξη, ωστόσο, συνέβαλε και η δημιουργία του χιονοδρομικού κέντρου Καιμακτσαλάν, που βρίσκεται στην κορυφή τους όρους Βόρας και κατέχει με διαφορά τον τίτλο του υψηλότερου ελληνικού χιονοδρομικού κέντρου.
Έχει μαγευτική θέα και σύγχρονες εγκαταστάσεις, ενώ συγκεντρώνει πλήθος κόσμου κατά τη χειμερινή περίοδο όχι μόνο από τη Βόρεια, αλλά απ όλη την Ελλάδα.

Είναι εξαιρετικά δημοφιλές κέντρο, καθώς μεταξύ άλλων διαθέτει δύο σχολές σκι και snwboard, snowmbile, πολλά ενοικιαζόμενα δωμάτια και καφέ.
* Ο Παλαιός Άγιος Αθανάσιος απέχει 605 χλμ από την Αθήνα και μόλις 123 χλμ από τη Θεσσαλονίκη.
* Δοκιμάστε παραδοσιακές και ξεχωριστές γεύσεις της Μακεδονίας, τυροκομικά προϊόντα και ντόπια κρέατα.
mfragaki@e-typos.com